English    Türkçe    فارسی   

1
3261-3285

  • گر چه آهن سرخ شد او سرخ نیست ** پرتو عاریت آتش زنی است‌‌
  • Though the iron has become red, it is not red (by nature): it (the redness) is a ray borrowed from something that strikes fire.

  • گر شود پر نور روزن یا سرا ** تو مدان روشن مگر خورشید را
  • If the window or the house is full of light, do not deem aught luminous except the sun.

  • هر در و دیوار گوید روشنم ** پرتو غیری ندارم این منم‌‌
  • Every door and wall says, “I am luminous: I do not hold the rays of another, I (myself) am this (light).”

  • پس بگوید آفتاب ای نارشید ** چون که من غارب شوم آید پدید
  • Then the sun says, “O thou who art not right (in thy belief), when I set ’twill become evident (thou wilt see what the truth is).”

  • سبزه‌‌ها گویند ما سبز از خودیم ** شاد و خندانیم و بس زیبا خدیم‌‌ 3265
  • The plants say, “We are green of ourselves, we are gay and smiling (blooming) and we have very beauteous cheeks.”

  • فصل تابستان بگوید ای امم ** خویش را بینید چون من بگذرم‌‌
  • The season of summer says (to them), “O peoples, behold yourselves when I depart!”

  • تن همی‌‌نازد به خوبی و جمال ** روح پنهان کرده فر و پر و بال‌‌
  • The body is boasting of its beauty and comeliness, (while) the spirit, having concealed its glory and pinions and plumes,

  • گویدش ای مزبله تو کیستی ** یک دو روز از پرتو من زیستی‌‌
  • Says to it, “O dunghill, who art thou? Through my beams thou hast come to life for a day or two.

  • غنج و نازت می‌‌نگنجد در جهان ** باش تا که من شوم از تو جهان‌‌
  • Thy coquetry and prideful airs are not contained in the world (go beyond all bounds), (but) wait till I spring up (and escape) from thee!

  • گرم‌‌دارانت ترا گوری کنند ** طعمه‌‌ی موران و مارانت کنند 3270
  • They whose love warmed thee will dig a grave for thee, they will make thee a morsel for ants and reptiles.

  • بینی از گند تو گیرد آن کسی ** کاو به پیش تو همی‌‌مردی بسی‌‌
  • That one who many a time in thy presence was dying (with desire for thee) will hold his nose at thy stench.”

  • پرتو روح است نطق و چشم و گوش ** پرتو آتش بود در آب جوش‌‌
  • The beams of the spirit are speech and eye and ear: the beam (effect) of fire is the bubbling in the water.

  • آن چنان که پرتو جان بر تن است ** پرتو ابدال بر جان من است‌‌
  • As the beam of the spirit falls on the body, so fall the beams of the Abdál on my soul.

  • جان جان چون واکشد پا را ز جان ** جان چنان گردد که بی‌‌جان تن بدان‌‌
  • When the Soul of the soul withdraws from the soul, the soul becomes even as the soulless (lifeless) body. Know (this for sure)!

  • سر از آن رو می‌‌نهم من بر زمین ** تا گواه من بود در روز دین‌‌ 3275
  • For that reason I am laying my head (humbly) on the earth, so that she (the earth) may be my witness on the Day of Judgement.

  • یوم دین که زلزلت زلزالها ** این زمین باشد گواه حالها
  • On the Day of Judgement, when she shall be made to quake mightily, this earth will bear witness to all that passed (in and from us);

  • کاو تحدث جهرة أخبارها ** در سخن آید زمین و خاره‌‌ها
  • For she will plainly declare what she knows: earth and rocks will begin to speak.

  • فلسفی منکر شود در فکر و ظن ** گو برو سر را بر آن دیوار زن‌‌
  • The philosopher, in his (vain) thought and opinion, becomes disbelieving: bid him go and dash his head against that wall!

  • نطق آب و نطق خاک و نطق گل ** هست محسوس حواس اهل دل‌‌
  • The speech of water, the speech of earth, and the speech of mud are apprehended by the senses of them that have hearts (the mystics).

  • فلسفی کاو منکر حنانه است ** از حواس اولیا بیگانه است‌‌ 3280
  • The philosopher who disbelieves in the moaning pillar is a stranger to the senses of the saints.

  • گوید او که پرتو سودای خلق ** بس خیالات آورد در رای خلق‌‌
  • He says that the beam (influence) of melancholia brings many phantasies into people's minds.

  • بلکه عکس آن فساد و کفر او ** این خیال منکری را زد بر او
  • Nay, but the reflexion of his wickedness and infidelity cast this idle fancy of scepticism upon him.

  • فلسفی مر دیو را منکر شود ** در همان دم سخره‌‌ی دیوی بود
  • The philosopher comes to deny the existence of the Devil, and at the same time he is possessed by a devil.

  • گر ندیدی دیو را خود را ببین ** بی‌‌جنون نبود کبودی بر جبین‌‌
  • If thou hast not seen the Devil, behold thyself: without diabolic possession there is no blueness in the forehead.

  • هر که را در دل شک و پیچانی است ** در جهان او فلسفی پنهانی است‌‌ 3285
  • Whosoever hath doubt and perplexity in his heart, he in this world is a secret philosopher.