بینی اندر دل علوم انبیا ** بی‌‌کتاب و بی‌‌معید و اوستا

گفت پیغمبر که هست از امتم ** کاو بود هم گوهر و هم همتم‌‌

مر مرا ز آن نور بیند جانشان ** که من ایشان را همی‌‌بینم بدان‌‌

بی‌‌صحیحین و احادیث و رواه ** بلکه اندر مشرب آب حیات‌‌

سر امسینا لکردیا بدان ** راز اصبحنا عرابیا بخوان‌‌ 3465

ور مثالی خواهی از علم نهان ** قصه گو از رومیان و چینیان‌‌

قصه‌‌ی مری کردن رومیان و چینیان در علم نقاشی و صورتگری‌‌

چینیان گفتند ما نقاش‌‌تر ** رومیان گفتند ما را کر و فر

گفت سلطان امتحان خواهم در این ** کز شماها کیست در دعوی گزین‌‌

اهل چین و روم چون حاضر شدند ** رومیان از بحث در مکث آمدند

چینیان گفتند یک خانه به ما ** خاص بسپارید و یک آن شما 3470

بود دو خانه مقابل دربدر ** ز آن یکی چینی ستد رومی دگر

چینیان صد رنگ از شه خواستند ** پس خزینه باز کرد آن ارجمند

هر صباحی از خزینه رنگها ** چینیان را راتبه بود از عطا

رومیان گفتند نی نقش و نه رنگ ** در خور آید کار را جز دفع زنگ‌‌

در فرو بستند و صیقل می‌‌زدند ** همچو گردون ساده و صافی شدند 3475

از دو صد رنگی به بی‌‌رنگی رهی است ** رنگ چون ابر است و بی‌‌رنگی مهی است‌‌

هر چه اندر ابر ضو بینی و تاب ** آن ز اختر دان و ماه و آفتاب‌‌

چینیان چون از عمل فارغ شدند ** از پی شادی دهلها می‌‌زدند

شه در آمد دید آن جا نقشها ** می‌‌ربود آن عقل را و فهم را

بعد از آن آمد به سوی رومیان ** پرده را بالا کشیدند از میان‌‌ 3480

عکس آن تصویر و آن کردارها ** زد بر این صافی شده دیوارها

هر چه آن جا دید اینجا به نمود ** دیده را از دیده خانه می‌‌ربود

رومیان آن صوفیانند ای پدر ** بی‌‌ز تکرار و کتاب و بی‌‌هنر

لیک صیقل کرده‌‌اند آن سینه‌‌ها ** پاک از آز و حرص و بخل و کینه‌‌ها

آن صفای آینه وصف دل است ** کاو نقوش بی‌‌عدد را قابل است‌‌ 3485