و آن کسان که تشنه بر گردش دوان ** گشته‌‌اند این دم نمایم من عیان
And those who have been made to run athirst round it I will show clearly at this moment.
می‌‌بساید دوششان بر دوش من ** نعره‌‌هاشان می‌‌رسد در گوش من
Their shoulders are rubbing against my shoulder, their cries are piercing my ears.
اهل جنت پیش چشمم ز اختیار ** در کشیده یکدگر را در کنار
Before my eyes the people of Paradise, from free choice, clasp each other to their bosoms,
دست همدیگر زیارت می‌‌کنند ** از لبان هم بوسه غارت می‌‌کنند3540
Visiting one another's high places of honour and snatching kisses from the lips (of the houris).
کر شد این گوشم ز بانگ آه آه ** از خسان و نعره‌‌ی وا حسرتاه
This ear of mine has become deafened by the cries of ‘Alas, Alas!’ (uttered) by the vile wretches (in Hell) and by the screams of ‘O sorrow!’
این اشارتهاست گویم از نغول ** لیک می‌‌ترسم ز آزار رسول
These are (only) hints. I would speak from the depth (of my knowledge), but I fear to offend the Messenger (of Allah).”
همچنین می‌‌گفت سر مست و خراب ** داد پیغمبر گریبانش به تاب
He was speaking in this wise, intoxicated and distraught: the Prophet twitched his collar
گفت هین در کش که اسبت گرم شد ** عکس حق لا يستحيی زد شرم شد
And said, “Beware! Draw (rein), for thy horse has become hot. (When) the reflexion of God is not ashamed (to speak the truth) strikes (on the heart), shame is gone.
آینه‌‌ی تو جست بیرون از غلاف ** آینه و میزان کجا گوید خلاف3545
Thy mirror has shot out of the case: how shall mirror and balance speak falsehood?
آینه و میزان کجا بندد نفس ** بهر آزار و حیای هیچ کس
How shall mirror and balance stop their breath (suppress the truth) for fear of hurting and shaming any one?
آینه و میزان محکهای سنی ** گر دو صد سالش تو خدمتها کنی
Mirror and balance are noble touchstones: if thou do service (sue) to them for two hundred years,
کز برای من بپوشان راستی ** بر فزون بنما و منما کاستی
Saying, ‘Conceal the truth for my sake, display the surplus and do not display the deficiency,’
اوت گوید ریش و سبلت بر مخند ** آینه و میزان و آن گه ریو و پند
They will say to thee, ‘Do not laugh at thy beard and moustache: mirror and balance, and then deceit and (hypocritical) advice!
چون خدا ما را برای آن فراخت ** که به ما بتوان حقیقت را شناخت3550
Since God has raised us up in order that by means of us it may be possible to know the truth,
این نباشد ما چه ارزیم ای جوان ** کی شویم آیین روی نیکوان
If this do not happen (if we fail to display the truth), what worth have we, O young man? How shall we become a standard for the face of the fair?’
لیک در کش در نمد آیینه را ** گر تجلی کرد سینا سینه را
But (said the Prophet) slip the mirror (back) into the cloth, if (Divine) illumination has made thy breast a Sinai.”
گفت آخر هیچ گنجد در بغل ** آفتاب حق و خورشید ازل
He (Zayd) said, “Why, shall the Sun of the Truth and the Sun of Eternity be contained any wise under the armpit?
هم دغل را هم بغل را بر درد ** نه جنون ماند به پیشش نه خرد
It bursts asunder both imposture (daghal) and armpit (baghal); in its presence neither madness nor (soundness of) understanding remains.”
گفت یک اصبع چو بر چشمی نهی ** بیند از خورشید عالم را تهی3555
He (the Prophet) said, “When thou layest one finger on an eye, thou seest the world empty of the sun.
یک سر انگشت پرده‌‌ی ماه شد ** وین نشان ساتری الله شد
One finger-tip becomes a veil over the moon—and this is a symbol of the King's covering—
تا بپوشاند جهان را نقطه‌‌ای ** مهر گردد منکسف از سقطه‌‌ای
So that the (whole) world may be covered (hidden from view) by a single point, and the sun be eclipsed by a splinter.”
لب ببند و غور دریایی نگر ** بحر را حق کرد محکوم بشر
Close thy lips and gaze on the depth of the sea (within thee): God made the sea subject to man,
همچو چشمه‌‌ی سلسبیل و زنجبیل ** هست در حکم بهشتی جلیل
Even as the fountains of Salsabíl and Zanjabíl are under the control of the exalted ones of Paradise.
چار جوی جنت اندر حکم ماست ** این نه زور ما ز فرمان خداست3560
The four rivers of Paradise are under our control; this is not (by) our might, ’tis (by) the command of God: