اوت گوید ریش و سبلت بر مخند ** آینه و میزان و آن گه ریو و پند

چون خدا ما را برای آن فراخت ** که به ما بتوان حقیقت را شناخت‌‌ 3550

این نباشد ما چه ارزیم ای جوان ** کی شویم آیین روی نیکوان‌‌

لیک در کش در نمد آیینه را ** گر تجلی کرد سینا سینه را

گفت آخر هیچ گنجد در بغل ** آفتاب حق و خورشید ازل‌‌

هم دغل را هم بغل را بر درد ** نه جنون ماند به پیشش نه خرد

گفت یک اصبع چو بر چشمی نهی ** بیند از خورشید عالم را تهی‌‌ 3555

یک سر انگشت پرده‌‌ی ماه شد ** وین نشان ساتری الله شد

تا بپوشاند جهان را نقطه‌‌ای ** مهر گردد منکسف از سقطه‌‌ای‌‌

لب ببند و غور دریایی نگر ** بحر را حق کرد محکوم بشر

همچو چشمه‌‌ی سلسبیل و زنجبیل ** هست در حکم بهشتی جلیل‌‌

چار جوی جنت اندر حکم ماست ** این نه زور ما ز فرمان خداست‌‌ 3560

هر کجا خواهیم داریمش روان ** همچو سحر اندر مراد ساحران‌‌

همچو این دو چشمه‌‌ی چشم روان ** هست در حکم دل و فرمان جان‌‌

گر بخواهد رفت سوی زهر و مار ** ور بخواهد رفت سوی اعتبار

گر بخواهد سوی محسوسات رفت ** ور بخواهد سوی ملبوسات رفت‌‌

گر بخواهد سوی کلیات راند ** ور بخواهد حبس جزویات ماند 3565

همچنین هر پنج حس چون نایزه ** بر مراد و امر دل شد جایزه‌‌

هر طرف که دل اشارت کردشان ** می‌‌رود هر پنج حس دامن کشان‌‌

دست و پا در امر دل اندر ملا ** همچو اندر دست موسی آن عصا

دل بخواهد پا در آید زو به رقص ** یا گریزد سوی افزونی ز نقص‌‌

دل بخواهد دست آید در حساب ** با اصابع تا نویسد او کتاب‌‌ 3570

دست در دست نهانی مانده است ** او درون تن را برون بنشانده است‌‌

گر بخواهد بر عدو ماری شود ** ور بخواهد بر ولی یاری شود

ور بخواهد کفچه‌‌ای در خوردنی ** ور بخواهد همچو گرز ده منی‌‌