English    Türkçe    فارسی   

1
3744-3768

  • خویش را تاویل کن نه اخبار را ** مغز را بد گوی نی گلزار را
  • Alter yourself, not the Traditions (of the Prophet): abuse your (dull) brain, not the rose garden (the true sense which you cannot apprehend).

  • ای علی که جمله عقل و دیده‌‌ای ** شمه ای واگو از آن چه دیده‌‌ای‌‌ 3745
  • “O ‘Alí, thou who art all mind and eye, relate a little of that which thou hast seen!

  • تیغ حلمت جان ما را چاک کرد ** آب علمت خاک ما را پاک کرد
  • The sword of thy forbearance hath rent my soul, the water of thy knowledge hath purified my earth.

  • باز گو دانم که این اسرار هوست ** ز آن که بی‌‌شمشیر کشتن کار اوست‌‌
  • Tell it forth! I know that these are His (God's) mysteries, because ’tis His work (way) to kill without sword.

  • صانع بی‌‌آلت و بی‌‌جارحه ** واهب این هدیه‌‌های رابحه‌‌
  • He that works without tools and without limbs, He that bestows these profitable gifts,

  • صد هزاران می‌‌چشاند هوش را ** که خبر نبود دو چشم و گوش را
  • Causes the intelligence to taste myriads of wines in such wise that eyes and ears are unaware.

  • باز گو ای باز عرش خوش شکار ** تا چه دیدی این زمان از کردگار 3750
  • Tell it forth, O falcon of the empyrean that findest goodly prey, that (I may know) what thou hast seen at this time from the Maker.

  • چشم تو ادراک غیب آموخته ** چشمهای حاضران بر دوخته‌‌
  • Thine eye has learned to perceive the Unseen, (while) the eyes of bystanders are sealed.”

  • آن یکی ماهی همی‌‌بیند عیان ** و آن یکی تاریک می‌‌بیند جهان‌‌
  • One man is beholding a moon plainly, while another sees the world dark,

  • و آن یکی سه ماه می‌‌بیند به هم ** این سه کس بنشسته یک موضع نعم‌‌
  • And another beholds three moons together. These three persons (beholders) are seated in one place, yea (verily).

  • چشم هر سه باز و گوش هر سه تیز ** در تو آویزان و از من در گریز
  • The eyes of all three are open, and the ears of all three are sharp (attentive); (they are) fastened on thee and in flight from me.

  • سحر عین است این عجب لطف خفی است ** بر تو نقش گرگ و بر من یوسفی است‌‌ 3755
  • Is this an enchantment of the eye? (Or) is it a marvellous hidden grace? On thee is the form of the wolf, and on me is the quality (beauty) of Joseph.

  • عالم ار هجده هزار است و فزون ** هر نظر را نیست این هجده زبون‌‌
  • If the worlds are eighteen thousand and more, these eighteen (thousand) are not subject (accessible) to every eye.

  • راز بگشا ای علی مرتضی ** ای پس سوء القضاء حسن القضاء
  • “Reveal the mystery, O ‘Alí, thou who art approved (by God), O thou who art (like) the goodliness of a wide expanse after (the oppressive confinement of) evil fate.

  • یا تو واگو آن چه عقلت یافته ست ** یا بگویم آن چه بر من تافته ست‌‌
  • Either do thou declare that which thy reason hath found, or I will tell that which hath shone forth on me.

  • از تو بر من تافت چون داری نهان ** می‌‌فشانی نور چون مه بی‌‌زبان‌‌
  • From thee it shone forth on me: how shouldst thou hide it? Without tongue thou art scattering light, like the moon.

  • لیک اگر در گفت آید قرص ماه ** شب روان را زودتر آرد به راه‌‌ 3760
  • But if the moon's orb come to speech, it more quickly leads the night-travellers into the (right) way.

  • از غلط ایمن شوند و از ذهول ** بانگ مه غالب شود بر بانگ غول‌‌
  • They become safe from error and heedlessness: the voice of the moon prevails over the voice of the ghoul.

  • ماه بی‌‌گفتن چو باشد رهنما ** چون بگوید شد ضیا اندر ضیا
  • Inasmuch as the moon (even) without speech is showing the way, when it speaks it becomes light upon light.

  • چون تو بابی آن مدینه‌‌ی علم را ** چون شعاعی آفتاب حلم را
  • Since thou art the gate of the city of Knowledge, since thou art the beams of the sun of Clemency,

  • باز باش ای باب بر جویای باب ** تا رسد از تو قشور اندر لباب‌‌
  • Be open, O Gate, to him that seeks the gate, so that by means of thee the husks may reach the core.

  • باز باش ای باب رحمت تا ابد ** بارگاه ما له کفوا أحد 3765
  • Be open unto everlasting, O Gate of Mercy, O Entrance-hall to None is like unto Him.”

  • هر هوا و ذره‌‌ای خود منظری است ** ناگشاده کی گود کانجا دری است‌‌
  • Every air and mote is indeed a place for vision (of God), (but so long as it is) unopened, who says “Yonder is a door”?

  • تا بنگشاید دری را ديدبان ** در درون هرگیز نجنبك این گمان
  • Unless the Watcher open a door, this idea never stirs within.

  • چون گشاه شد دری حیران شود ** مرغ اومید و طمع پُران شود
  • When a door is opened, he (on whom this idea has dawned) becomes amazed, the bird of hope and desire begins to fly.