English    Türkçe    فارسی   

1
3808-3832

  • گر همی‌‌پرم همی‌‌بینم مطار ** ور همی‌‌گردم همی‌‌بینم مدار
  • If I am flying, I behold the place to which I soar; and if I am circling, I behold the axis on which I revolve;

  • ور کشم باری بدانم تا کجا ** ماهم و خورشید پیشم پیشوا
  • And if I am dragging a burden, I know whither: I am the moon, and the Sun is in front of me as the guide.”

  • بیش از این با خلق گفتن روی نیست ** بحر را گنجایی اندر جوی نیست‌‌ 3810
  • There is no means (possibility) of communicating more than this to the people: in the river there is no room for the Sea.

  • پست می‌‌گویم به اندازه‌‌ی عقول ** عیب نبود این بود کار رسول‌‌
  • I speak low according to the measure of (their) understandings: ’tis no fault, this is the practice of the Prophet.

  • از غرض حرم گواهی حر شنو ** که گواهی بندگان نه ارزد دو جو
  • “I am free from self-interest: hear the testimony of a freeman, for the testimony of slaves is not worth two barleycorns.”

  • در شریعت مر گواهی بنده را ** نیست قدری وقت دعوی و قضا
  • In the religious law the testimony of a slave has no value at the time of litigation and judgement.

  • گر هزاران بنده باشندت گواه ** بر نسنجد شرع ایشان را به کاه‌‌
  • (Even) if thousands of slaves bear witness on thy behalf, the law does not assign to them the weight of a straw.

  • بنده‌‌ی شهوت بتر نزدیک حق ** از غلام و بندگان مسترق‌‌ 3815
  • In God's sight the slave of lust is worse than menials and slaves brought into servitude,

  • کاین به یک لفظی شود از خواجه حر ** و آن زید شیرین و میرد سخت مر
  • For the latter becomes free at a single word from his master, while the former lives sweet but dies exceedingly bitter.

  • بنده‌‌ی شهوت ندارد خود خلاص ** جز به فضل ایزد و انعام خاص‌‌
  • The slave of lust hath no (means of) release at all except through the grace of God and His special favour.

  • در چهی افتاد کان را غور نیست ** و آن گناه اوست جبر و جور نیست‌‌
  • He has fallen into a pit that has no bottom, and that is his (own) sin: it is not (Divine) compulsion and injustice.

  • در چهی انداخت او خود را که من ** در خور قعرش نمی‌‌یابم رسن‌‌
  • He has cast himself into such a pit that I find no rope capable of (reaching) its bottom.

  • بس کنم گر این سخن افزون شود ** خود جگر چه بود که خارا خون شود 3820
  • I will make an end. If this discourse go further, not only hearts but rocks will bleed.

  • این جگرها خون نشد نز سختی است ** غفلت و مشغولی و بد بختی است‌‌
  • (If) these hearts have not bled, ’tis not because of (their) hardness, ’tis (because of) heedlessness and preoccupation and ill-fatedness.

  • خون شود روزی که خونش سود نیست ** خون شو آن وقتی که خون مردود نیست‌‌
  • They will bleed one day when blood is no use to them: do thou bleed at a time when (thy) blood is not rejected.

  • چون گواهی بندگان مقبول نیست ** عدل او باشد که بنده‌‌ی غول نیست‌‌
  • Inasmuch as the testimony of slaves is not accepted, the approved witness is he that is not the slave of the ghoul (of sensuality).

  • گشت ارسلناک شاهد در نذر ** ز آن که بود از کون او حر ابن حر
  • (The words) We have sent thee as a witness came in the Warning (the Qur’án), because he (the Prophet) was entirely free from (creaturely) existence.

  • چون که حرم خشم کی بندد مرا ** نیست اینجا جز صفات حق در آ 3825
  • “Since I am free, how should anger bind me? Nothing is here but Divine qualities. Come in!

  • اندر آ کازاد کردت فضل حق ** ز آن که رحمت داشت بر خشمش سبق‌‌
  • Come in, for the grace of God hath made thee free, because His mercy had the precedence over His wrath.

  • اندر آ اکنون که رستی از خطر ** سنگ بودی کیمیا کردت گهر
  • Come in now, for thou hast escaped from the peril: thou wert a (common) stone, the Elixir hath made thee a jewel.

  • رسته‌‌ای از کفر و خارستان او ** چون گلی بشکفته در بستان هو
  • Thou hast been delivered from unbelief and its thorn-thicket: blossom like a rose in the cypress-garden of Hú (God).

  • تو منی و من توام ای محتشم ** تو علی بودی علی را چون کشم‌‌
  • Thou art I and I am thou, O illustrious one: thou wert ‘Alí— how should I kill ‘Alí?

  • معصیت کردی به از هر طاعتی ** آسمان پیموده‌‌ای در ساعتی‌‌ 3830
  • Thou hast committed a sin better than any act of piety, thou hast traversed Heaven in a single moment.”

  • بس خجسته معصیت کان کرد مرد ** نی ز خاری بر دمد اوراق ورد
  • Very fortunate (was) the sin which the man committed: do not rose-leaves spring from a thorn?

  • نی گناه عمر و قصد رسول ** می‌‌کشیدش تا به درگاه قبول‌‌
  • Was not the sin of ‘Umar and his attempt on (the life of) the Prophet leading him to the gate of acceptance?