English    Türkçe    فارسی   

1
3905-3929

  • ور برد جان زین خطرهای عظیم ** برده باشد مایه‌‌ی ادبار و بیم‌‌ 3905
  • And (even) if (unaided) he save his soul from these awful dangers, he will (only) have saved a stock of misfortune and fear,

  • ز آن که جان چون واصل جانان نبود ** تا ابد با خویش کور است و کبود
  • Because the soul, when it is not united with the Beloved, is blind and blue (miserable) with itself for ever.

  • چون تو ندهی راه جان خود برده گیر ** جان که بی‌‌تو زنده باشد مرده گیر
  • When Thou wilt not give him admission (to Thy presence) —even suppose he has saved his soul, regard as dead the soul that would live without Thee.

  • گر تو طعنه می‌‌زنی بر بندگان ** مر ترا آن می‌‌رسد ای کامران‌‌
  • If Thou art upbraiding Thy slaves, that is suitable to Thee, O Thou whose every wish is fulfilled.

  • ور تو ماه و مهر را گویی جفا ** ور تو قد سرو را گویی دوتا
  • And if Thou utter abuse of the moon and sun, and if Thou say that the (straight) stature of the cypress is (bent) double,

  • ور تو چرخ و عرش را خوانی حقیر ** ور تو کان و بحر را گویی فقیر 3910
  • And if Thou call the sky and the empyrean contemptible, and if Thou say that the mine and the sea are poor—

  • آن به نسبت با کمال تو رواست ** ملک اکمال فناها مر تراست‌‌
  • That is proper in reference to Thy perfection: Thine is the power of perfecting (all) mortalities,

  • که تو پاکی از خطر و ز نیستی ** نیستان را موجد و معنیستی‌‌
  • For Thou art holy (and free) from danger and from non-existence: Thou art He that brings the non-existent ones into being and endows (them with existence).

  • آن که رویانید داند سوختن ** ز آن که چون بدرید داند دوختن‌‌
  • He that made to grow can burn (destroy), because when He has torn, He can sew (mend).

  • می‌‌بسوزد هر خزان مر باغ را ** باز رویاند گل صباغ را
  • Every autumn He burns (withers) the garden; (then) He makes to grow again the rose that dyes (the garden),

  • کای بسوزیده برون آ تازه شو ** بار دیگر خوب و خوب آوازه شو 3915
  • Saying, “O thou who wert withered, come forth, be fresh, once more be fair and of fair renown!”

  • چشم نرگس کور شد بازش بساخت ** حلق نی ببرید و بازش خود نواخت‌‌
  • The eye of the narcissus became blind: He restored it; the throat of the reed was cut: He himself fostered it again (and revived it).

  • ما چو مصنوعیم و صانع نیستیم ** جز زبون و جز که قانع نیستیم‌‌
  • Since we are made (by God) and are not makers, we are not (entitled to be anything) but humble and content.

  • ما همه نفسی و نفسی می‌‌زنیم ** گر نخوانی ما همه اهرمنیم‌‌
  • We all are of the flesh and busy with fleshliness: if Thou call us not (to Thyself), we all are Ahrimans (Devils).

  • ز آن ز اهرمن رهیدستیم ما ** که خریدی جان ما را از عمی‌‌
  • (If) we have been delivered from Ahriman, (it is only) because Thou hast redeemed our souls from blindness.

  • تو عصا کش هر که را که زندگی است ** بی‌‌عصا و بی‌‌عصا کش کور چیست‌‌ 3920
  • Thou art the Guide of every one that hath life: what is the blind man without staff and guide?

  • غیر تو هر چه خوش است و ناخوش است ** آدمی سوز است و عین آتش است‌‌
  • Excepting Thee (alone), whatsoever is sweet or unsweet is man-destroying and the essence of fire.

  • هر که را آتش پناه و پشت شد ** هم مجوسی گشت و هم زردشت شد
  • Any one to whom fire is a refuge and support becomes both a Magian and a Zoroaster.

  • کل شی‌‌ء ما خلا الله باطل ** إن فضل الله غیم هاطل‌‌
  • Everything except Allah is vain: verily the grace of Allah is a cloud pouring abundantly and continually.

  • باز گشتن به حکایت امیر المؤمنین علی کرم الله وجهه و مسامحت کردن او با خونی خویش‌‌
  • Returning to the story of ‘Alí—may God honour his person!— and how generously he behaved to his murderer.

  • باز رو سوی علی و خونی‌‌اش ** و آن کرم با خونی و افزونی‌‌اش‌‌
  • Go back to ‘Alí and his murderer, and the kindness he showed to the murderer, and his superiority (moral and spiritual excellence).

  • گفت دشمن را همی بینم به چشم ** روز و شب بر وی ندارم هیچ خشم 3925
  • He said, “Day and night I see the enemy with my eyes, (but) I have no anger against him,

  • ز آنکه مرگم همچو من خوش آمده ست ** مرگ من در بعث چنگ اندر زده ست‌‌
  • Because death has become sweet as manna to me: my death has laid fast hold of resurrection.”

  • مرگ بی‌‌مرگی بود ما را حلال ** برگ بی‌‌برگی بود ما را نوال‌‌
  • The death of deathlessness is lawful to us, the provision of unprovidedness is a bounty to us.

  • ظاهرش مرگ و به باطن زندگی ** ظاهرش ابتر نهان پایندگی‌‌
  • ’Tis death outwardly but life inwardly: apparently ’tis a cutting-off (decease), in secret (in reality) ’tis permanence (life without end).

  • در رحم زادن جنین را رفتن است ** در جهان او را ز نو بشکفتن است‌‌
  • To the embryo in the womb birth is a going (to another state of existence): in the world it (the embryo) blossoms anew.