English    Türkçe    فارسی   

1
3914-3938

  • می‌‌بسوزد هر خزان مر باغ را ** باز رویاند گل صباغ را
  • Every autumn He burns (withers) the garden; (then) He makes to grow again the rose that dyes (the garden),

  • کای بسوزیده برون آ تازه شو ** بار دیگر خوب و خوب آوازه شو 3915
  • Saying, “O thou who wert withered, come forth, be fresh, once more be fair and of fair renown!”

  • چشم نرگس کور شد بازش بساخت ** حلق نی ببرید و بازش خود نواخت‌‌
  • The eye of the narcissus became blind: He restored it; the throat of the reed was cut: He himself fostered it again (and revived it).

  • ما چو مصنوعیم و صانع نیستیم ** جز زبون و جز که قانع نیستیم‌‌
  • Since we are made (by God) and are not makers, we are not (entitled to be anything) but humble and content.

  • ما همه نفسی و نفسی می‌‌زنیم ** گر نخوانی ما همه اهرمنیم‌‌
  • We all are of the flesh and busy with fleshliness: if Thou call us not (to Thyself), we all are Ahrimans (Devils).

  • ز آن ز اهرمن رهیدستیم ما ** که خریدی جان ما را از عمی‌‌
  • (If) we have been delivered from Ahriman, (it is only) because Thou hast redeemed our souls from blindness.

  • تو عصا کش هر که را که زندگی است ** بی‌‌عصا و بی‌‌عصا کش کور چیست‌‌ 3920
  • Thou art the Guide of every one that hath life: what is the blind man without staff and guide?

  • غیر تو هر چه خوش است و ناخوش است ** آدمی سوز است و عین آتش است‌‌
  • Excepting Thee (alone), whatsoever is sweet or unsweet is man-destroying and the essence of fire.

  • هر که را آتش پناه و پشت شد ** هم مجوسی گشت و هم زردشت شد
  • Any one to whom fire is a refuge and support becomes both a Magian and a Zoroaster.

  • کل شی‌‌ء ما خلا الله باطل ** إن فضل الله غیم هاطل‌‌
  • Everything except Allah is vain: verily the grace of Allah is a cloud pouring abundantly and continually.

  • باز گشتن به حکایت امیر المؤمنین علی کرم الله وجهه و مسامحت کردن او با خونی خویش‌‌
  • Returning to the story of ‘Alí—may God honour his person!— and how generously he behaved to his murderer.

  • باز رو سوی علی و خونی‌‌اش ** و آن کرم با خونی و افزونی‌‌اش‌‌
  • Go back to ‘Alí and his murderer, and the kindness he showed to the murderer, and his superiority (moral and spiritual excellence).

  • گفت دشمن را همی بینم به چشم ** روز و شب بر وی ندارم هیچ خشم 3925
  • He said, “Day and night I see the enemy with my eyes, (but) I have no anger against him,

  • ز آنکه مرگم همچو من خوش آمده ست ** مرگ من در بعث چنگ اندر زده ست‌‌
  • Because death has become sweet as manna to me: my death has laid fast hold of resurrection.”

  • مرگ بی‌‌مرگی بود ما را حلال ** برگ بی‌‌برگی بود ما را نوال‌‌
  • The death of deathlessness is lawful to us, the provision of unprovidedness is a bounty to us.

  • ظاهرش مرگ و به باطن زندگی ** ظاهرش ابتر نهان پایندگی‌‌
  • ’Tis death outwardly but life inwardly: apparently ’tis a cutting-off (decease), in secret (in reality) ’tis permanence (life without end).

  • در رحم زادن جنین را رفتن است ** در جهان او را ز نو بشکفتن است‌‌
  • To the embryo in the womb birth is a going (to another state of existence): in the world it (the embryo) blossoms anew.

  • چون مرا سوی اجل عشق و هواست ** نهی لا تلقوا بأيدیکم مراست‌‌ 3930
  • “Since I have intense love and longing for death, the prohibition do not cast yourselves (into destruction) is (meant) for me,

  • ز آنکه نهی از دانه‌‌ی شیرین بود ** تلخ را خود نهی حاجت کی شود
  • Because (only) the sweet berry is prohibited; (for) how should it become necessary to prohibit the sour one?

  • دانه‌‌ای که تلخ باشد مغز و پوست ** تلخی و مکروهی‌‌اش خود نهی اوست‌‌
  • The berry that has a sour kernel and rind—its very sourness and disagreeableness are (serve as) a prohibition of it.

  • دانه‌‌ی مردن مرا شیرین شده ست ** بل هم احیاء پی من آمده ست‌‌
  • To me the berry of dying has become sweet: (the text) nay, they are living has come (from God) on my account.

  • اقتلونی یا ثقاتی لائما ** إن فی قتلی حیاتی دایما
  • Slay me, my trusty friends, slay me, vile as I am: verily, in my being slain is my life for evermore.

  • إن فی موتی حیاتی یا فتی ** کم أفارق موطنی حتی متی‌‌ 3935
  • Verily, in my death is my life, O youth—how long shall I be parted from my home? Until when?

  • فرقتی لو لم تکن فی ذا السکون ** لم یقل إنا إليه راجعون‌‌
  • If there were not in my staying (in this world) my separation (from God), He would not have said, ‘Verily, we are returning to Him.’”

  • راجع آن باشد که باز آید به شهر ** سوی وحدت آید از تفریق دهر
  • The returning one is he that comes back to his (native) city, and (fleeing) from the separation (plurality) of Time approaches the Unity.

  • افتادن رکابدار هر باری پیش علی کرم الله وجهه که ای امیر المؤمنین از بهر خدا مرا بکش و از این قضا برهان‌‌
  • How the stirrup-holder of ‘Alí, may God honour his person, came (to him), saying, “For God's sake, kill me and deliver me from this doom.”

  • باز آمد کای علی زودم بکش ** تا نبینم آن دم و وقت ترش‌‌
  • “He came back, saying, ‘O‘ Alí, kill me quickly, that I may not see that bitter moment and hour.