English    Türkçe    فارسی   

1
690-714

  • شرح این را گفتمی من از مری ** لیک ترسم تا نلغزد خاطری‌‌ 690
  • I would have explained this (matter) with (eager) contention, but I fear lest some (weak) mind may stumble.

  • نکته‌‌ها چون تیغ پولاد است تیز ** گر نداری تو سپر واپس گریز
  • The points (involved in it) are sharp as a sword of steel; if you have not the shield (of capacity to understand), turn back and flee!

  • پیش این الماس بی‌‌اسپر میا ** کز بریدن تیغ را نبود حیا
  • Do not come without shield against this adamant (keen blade), for the sword is not ashamed of cutting.

  • زین سبب من تیغ کردم در غلاف ** تا که کج خوانی نخواند بر خلاف‌‌
  • For this cause I have put the sword in sheath, that none who misreads may read contrariwise (in a sense contrary to the true meaning of my words).

  • آمدیم اندر تمامی داستان ** وز وفاداری جمع راستان‌‌
  • We come (now) to complete the tale and (speak) of the loyalty of the multitude of the righteous,

  • کز پس این پیشوا برخاستند ** بر مقامش نایبی می‌‌خواستند 695
  • Who rose up after (the death of) this leader, demanding a vicar in his place.

  • منازعت امرا در ولیعهدی
  • The quarrel of the amírs concerning the succession.

  • یک امیری ز آن امیران پیش رفت ** پیش آن قوم وفا اندیش رفت‌‌
  • One of those amírs advanced and went before that loyal-minded people.

  • گفت اینک نایب آن مرد من ** نایب عیسی منم اندر زمن‌‌
  • “Behold,” said he, “I am that man's vicar: I am the vicar of Jesus at the present time.

  • اینک این طومار برهان من است ** کاین نیابت بعد از او آن من است‌‌
  • Look, this scroll is my proof that after him the vicarate belongs to me.”

  • آن امیر دیگر آمد از کمین ** دعوی او در خلافت بد همین‌‌
  • Another amír came forth from ambush: his pretension regarding the vicegerency was the same;

  • از بغل او نیز طوماری نمود ** تا بر آمد هر دو را خشم جهود 700
  • He too produced a scroll from under his arm, so that in both (amírs) there arose the Jewish anger.

  • آن امیران دگر یک یک قطار ** بر کشیده تیغهای آب دار
  • The rest of the amírs, one after another, drawing swords of keen mettle,

  • هر یکی را تیغ و طوماری به دست ** درهم‌‌افتادند چون پیلان مست‌‌
  • Each with a sword and a scroll in his hand, fell to combat like raging elephants.

  • صد هزاران مرد ترسا کشته شد ** تا ز سرهای بریده پشته شد
  • Hundreds of thousands of Christians were slain, so that there were mounds of severed heads;

  • خون روان شد همچو سیل از چپ و راست ** کوه کوه اندر هوا زین گرد خاست‌‌
  • Blood flowed, on left and right, like a torrent; mountains of this dust (of battle) rose in the air.

  • تخمهای فتنه‌‌ها کاو کشته بود ** آفت سرهای ایشان گشته بود 705
  • The seeds of dissension which he (the vizier) had sown had become a calamity (cause of destruction) to their heads.

  • جوزها بشکست و آن کان مغز داشت ** بعد کشتن روح پاک نغز داشت‌‌
  • The walnuts (bodies) were broken, and those which had the kernel had, after being slain, a spirit pure and fair.

  • کشتن و مردن که بر نقش تن است ** چون انار و سیب را بشکستن است‌‌
  • Slaughter and death which befalls the bodily frame is like breaking pomegranates and apples:

  • آن چه شیرین است او شد ناردانگ ** و آن که پوسیده ست نبود غیر بانگ‌‌
  • That which is sweet becomes pomegranate-syrup, and that which is rotten is naught but noise:

  • آن چه با معنی است خود پیدا شود ** و آن چه پوسیده ست او رسوا شود
  • That which has reality is made manifest (after death), and that which is rotten is put to shame.

  • رو به معنی کوش ای صورت پرست ** ز آن که معنی بر تن صورت پر است‌‌ 710
  • Go, strive after reality, O worshipper of form, inasmuch as reality is the wing on form's body.

  • همنشین اهل معنی باش تا ** هم عطا یابی و هم باشی فتا
  • Consort with the followers of reality, that you may both win the gift and be generous (in giving yourself up to God).

  • جان بی‌‌معنی در این تن بی‌‌خلاف ** هست همچون تیغ چوبین در غلاف‌‌
  • Beyond dispute, in this body the spirit devoid of reality is even as a wooden sword in the sheath:

  • تا غلاف اندر بود با قیمت است ** چون برون شد سوختن را آلت است‌‌
  • Whilst it remains in the sheath, it is (apparently) valuable, (but) when it has come forth it is an implement (only fit) for burning.

  • تیغ چوبین را مبر در کارزار ** بنگر اول تا نگردد کار زار
  • Do not take a wooden sword into the battle! First see (whether your sword is a real one), in order that your plight may not be wretched.