English    Türkçe    فارسی   

1
762-786

  • هر که را دامان عشقی نابده ** ز آن نثار نور بی‌‌بهره شده‌‌
  • Whosoever has lacked (such) a skirt of love is left without share in that strown largesse of light.

  • جزوها را رویها سوی کل است ** بلبلان را عشق با روی گل است‌‌
  • The faces of particulars are set towards the universal: nightingales are in love with the face of the rose.

  • گاو را رنگ از برون و مرد را ** از درون جو رنگ سرخ و زرد را
  • The ox has his colour outside, but in the case of a man seek the red and yellow hues within.

  • رنگهای نیک از خم صفاست ** رنگ زشتان از سیاه‌‌آبه‌‌ی جفاست‌‌ 765
  • The good colours are from the vat of purity; the colour of the wicked is from the black water of iniquity.

  • صبغة الله نام آن رنگ لطیف ** لعنة الله بوی این رنگ کثیف‌‌
  • The baptism of God is the name of that subtle colour; the curse of God is the smell of this gross colour.

  • آن چه از دریا به دریا می‌‌رود ** از همانجا کامد آن جا می‌‌رود
  • That which is of the sea is going to the sea: it is going to the same place whence it came—

  • از سر که سیلهای تیز رو ** وز تن ما جان عشق آمیز رو
  • From the mountain-top the swift-rushing torrents, and from our body the soul whose motion is mingled with love.

  • آتش کردن پادشاه جهود و بت نهادن پهلوی آتش که هر که این بت را سجود کند از آتش برست
  • How the Jewish king made a fire and placed an idol beside it, saying, “Whoever bows down to this idol shall escape the fire.”

  • آن جهود سگ ببین چه رای کرد ** پهلوی آتش بتی بر پای کرد
  • Now see what a plan this currish Jew contrived! He set up an idol beside the fire,

  • کان که این بت را سجود آرد برست ** ور نیارد در دل آتش نشست‌‌ 770
  • Saying, “He that bows down to this idol is saved, and if he bow not, he shall sit in the heart of the fire.”

  • چون سزای این بت نفس او نداد ** از بت نفسش بتی دیگر بزاد
  • Inasmuch as he did not give due punishment to this idol of self, from the idol of his self the other idol was born.

  • مادر بتها بت نفس شماست ** ز آن که آن بت مار و این بت اژدهاست‌‌
  • The idol of your self is the mother of (all) idols, because that (material) idol is (only) a snake, while this (spiritual) idol is a dragon.

  • آهن و سنگ است نفس و بت شرار ** آن شرار از آب می‌‌گیرد قرار
  • The self is (as) iron and stone (whence fire is produced), while the (material) idol is (as) the sparks: those sparks are quieted (quenched) by water.

  • سنگ و آهن ز آب کی ساکن‌‌شود ** آدمی با این دو کی ایمن شود
  • (But) how should the stone and iron be allayed by water? How should a man, having these twain, be secure?

  • بت سیاه‌‌آبه‌‌ست در کوزه نهان ** نفس مر آب سیه را چشمه دان‌‌ 775
  • The idol is the black water hidden in the jug; know that the self is the fountain.

  • آن بت منحوت چون سیل سیاه ** نفس بتگر چشمه‌‌ای بر آب راه‌‌
  • That sculptured idol is like the black torrent; the idol-making self is a fountain (jetting muddy water) on the Water-way (the Way that leads to the Water of Life).

  • صد سبو را بشکند یک پاره سنگ ** و آب چشمه می‌‌زهاند بی‌‌درنگ‌‌
  • A single piece of stone will break a hundred pitchers, but the fountain-water is making jets incessantly.

  • بت شکستن سهل باشد نیک سهل ** سهل دیدن نفس را جهل است جهل‌‌
  • ’Tis easy to break an idol, very easy; to regard the self as easy (to subdue) is folly, folly.

  • صورت نفس ار بجویی ای پسر ** قصه‌‌ی دوزخ بخوان با هفت در
  • O son, if you seek (to know) the form of the self, read the story of Hell with its seven gates.

  • هر نفس مکری و در هر مکر ز آن ** غرقه صد فرعون با فرعونیان‌‌ 780
  • Every moment (there proceeds from the self) an act of deceit, and in every one of those deceits a hundred Pharaohs are drowned together with their followers.

  • در خدای موسی و موسی گریز ** آب ایمان را ز فرعونی مریز
  • Flee to the God of Moses and to Moses, do not from Pharaoh's quality (rebellious insolence) spill the water of the Faith.

  • دست را اندر احد و احمد بزن ** ای برادر واره از بو جهل تن‌‌
  • Lay your hand on (cleave to) the One (God) and Ahmad (Mohammed)! O brother, escape from the Bú Jahl of the body!

  • به سخن آمدن طفل در میان آتش و تحریض کردن خلق را در افتادن به آتش‌‌
  • How a child began to speak amidst the fire and urged the people to throw themselves into the fire.

  • یک زنی با طفل آورد آن جهود ** پیش آن بت و آتش اندر شعله بود
  • That Jew brought to that idol a woman with her child, and the fire was blazing.

  • طفل از او بستد در آتش در فکند ** زن بترسید و دل از ایمان بکند
  • He took the child from her and cast it into the fire: the woman was affrighted and withdrew her heart from (abandoned) her faith.

  • خواست تا او سجده آرد پیش بت ** بانگ زد آن طفل إنی لم أمت‌‌ 785
  • She was about to bow down before the idol (when) the child cried, “Verily, I am not dead.

  • اندر آ ای مادر اینجا من خوشم ** گر چه در صورت میان آتشم‌‌
  • Come in, O mother: I am happy here, although in appearance I am amidst the fire.