English    Türkçe    فارسی   

1
833-857

  • من ز سگ کم نیستم در بندگی ** کم ز ترکی نیست حق در زندگی‌‌
  • I am not less than a dog in devotion, nor is God less than a Turcoman in life (living power).”

  • آتش طبعت اگر غمگین کند ** سوزش از امر ملیک دین کند
  • If the fire of your nature make you suffer pain, it burns by command of the Lord of religion;

  • آتش طبعت اگر شادی دهد ** اندر او شادی ملیک دین نهد 835
  • If the fire of your nature give you joy, (that is because) the Lord of the Judgment puts joy therein.

  • چون که غم بینی تو استغفار کن ** غم به امر خالق آمد کار کن‌‌
  • When you feel pain, ask pardon of God: pain, by command of the Creator, is efficacious.

  • چون بخواهد عین غم شادی شود ** عین بند پای، آزادی شود
  • When He pleases, pain itself becomes joy; bondage itself becomes freedom.

  • باد و خاک و آب و آتش بنده‌‌اند ** با من و تو مرده با حق زنده‌‌اند
  • Air and earth and water and fire are (His) slaves: with you and me they are dead, but with God they are alive.

  • پیش حق آتش همیشه در قیام ** همچو عاشق روز و شب پیچان مدام‌‌
  • Before God, fire is always standing (ready to do His behest), writhing continually day and night, like a lover.

  • سنگ بر آهن زنی بیرون جهد ** هم به امر حق قدم بیرون نهد 840
  • If you strike stone on iron, it (the fire) leaps out: ’tis by God's command that it puts forth its foot.

  • آهن و سنگ ستم بر هم مزن ** کاین دو می‌‌زایند همچون مرد و زن‌‌
  • Do not strike together the iron and stone of injustice, for these two generate like man and woman.

  • سنگ و آهن خود سبب آمد و لیک ** تو به بالاتر نگر ای مرد نیک‌‌
  • The stone and the iron are indeed causes, but look higher, O good man!

  • کاین سبب را آن سبب آورد پیش ** بی‌‌سبب کی شد سبب هرگز ز خویش‌‌
  • For this (external) cause was produced by that (spiritual) cause: when did a cause ever proceed from itself without a cause?

  • و آن سببها کانبیا را رهبر است ** آن سببها زین سببها برتر است‌‌
  • And those causes which guide the prophets on their way are higher than these (external) causes.

  • این سبب را آن سبب عامل کند ** باز گاهی بی‌‌بر و عاطل کند 845
  • That (spiritual) cause makes this (external) cause operative; sometimes, again, it makes it fruitless and ineffectual.

  • این سبب را محرم آمد عقلها ** و آن سببها راست محرم انبیا
  • (Ordinary) minds are familiar with this (external) cause, but the prophets are familiar with those (spiritual) causes.

  • این سبب چه بود به تازی گو رسن ** اندر این چه این رسن آمد به فن‌‌
  • What is (the meaning of) this (word) “cause” (sabab) in Arabic? Say: “cord” (rasan). This cord came into this well (the world) by (Divine) artifice.

  • گردش چرخه رسن را علت است ** چرخه گردان را ندیدن زلت است‌‌
  • The revolution of the water-wheel causes the cord (to move), (but) not to see the mover of the water-wheel is an error.

  • این رسنهای سببها در جهان ** هان و هان زین چرخ سر گردان مدان‌‌
  • Beware, beware! Do not regard these cords of causation in the world as (deriving their movement) from the giddy wheel (of heaven),

  • تا نمانی صفر و سر گردان چو چرخ ** تا نسوزی تو ز بی‌‌مغزی چو مرخ‌‌ 850
  • Lest you remain empty and giddy like the (celestial) wheel, lest through brainlessness you burn like markh wood.

  • باد آتش می‌‌خورد از امر حق ** هر دو سر مست آمدند از خمر حق‌‌
  • By the command of God the wind devours (extinguishes) fire: both are drunken with the wine of God.

  • آب حلم و آتش خشم ای پسر ** هم ز حق بینی چو بگشایی بصر
  • O son, when you open your eyes you will see that from God too are the water of clemency and the fire of anger.

  • گر نبودی واقف از حق جان باد ** فرق کی کردی میان قوم عاد
  • Had not the soul of the wind been informed by God, how would it have distinguished (the believers and unbelievers) amongst the people of ‘Ád?

  • قصه‌‌ی باد که در عهد هود علیه السلام قوم عاد را هلاک کرد
  • The story of the wind which destroyed the people of ‘Ád in the time of (the prophet) Húd, on whom be peace.

  • هود گرد مومنان خطی کشید ** نرم می‌‌شد باد کانجا می‌‌رسید
  • Húd drew a line round the believers: the wind would become soft (subside) when it reached that place,

  • هر که بیرون بود ز آن خط جمله را ** پاره پاره می‌‌گسست اندر هوا 855
  • (Although) it was dashing to pieces in the air all who were outside of the line.

  • همچنین شیبان راعی می‌‌کشید ** گرد بر گرد رمه خطی پدید
  • Likewise Shaybán the shepherd used to draw a visible line round his flock

  • چون به جمعه می‌‌شد او وقت نماز ** تا نیارد گرگ آن جا ترک تاز
  • Whenever he went to the Friday service at prayer-time, in order that the wolf might not raid and ravage there: