English    Türkçe    فارسی   

1
959-983

  • گفت هین اکنون چه می‌‌خواهی بخواه ** گفت فرما باد را ای جان پناه‌‌
  • “Come,” said the king, “what (boon) do you desire now? Ask (it)!” “O protector of my life,” said he, “command the wind,

  • تا مرا ز ینجا به هندستان برد ** بو که بنده کان طرف شد جان برد 960
  • To bear me from here to India. Maybe, when thy slave is come thither he will save his life.”

  • نک ز درویشی گریزانند خلق ** لقمه‌‌ی حرص و امل ز آنند خلق‌‌
  • Lo, the people are fleeing from poverty: hence are they a mouthful for (a prey to) covetousness and expectation.

  • ترس درویشی مثال آن هراس ** حرص و کوشش را تو هندستان شناس‌‌
  • The fear of poverty is like that (man's) terror: know thou that covetousness and striving are (like) India (in this tale).

  • باد را فرمود تا او را شتاب ** برد سوی قعر هندستان بر آب‌‌
  • He (Solomon) commanded the wind to bear him quickly over the water to the uttermost part of India.

  • روز دیگر وقت دیوان و لقا ** پس سلیمان گفت عزراییل را
  • Next day, at the time of conference and meeting, Solomon said to Azrael:

  • کان مسلمان را بخشم از چه چنان ** بنگریدی تا شد آواره ز خان‌‌ 965
  • “Didst thou look with anger on that Moslem in order that he might wander (as an exile) far from his home?”

  • گفت من از خشم کی کردم نظر ** از تعجب دیدمش در رهگذر
  • Azrael said, “When did I look (on him) angrily? I saw him as I passed by, (and looked at him) in astonishment,

  • که مرا فرمود حق که امروز هان ** جان او را تو به هندستان ستان‌‌
  • For God had commanded me, saying, ‘Hark, to-day do thou take his spirit in India.’

  • از عجب گفتم گر او را صد پر است ** او به هندستان شدن دور اندر است‌‌
  • From wonder I said (to myself), ‘(Even) if he has a hundred wings, ’tis a far journey for him to be in India (to-day).’”

  • تو همه کار جهان را همچنین ** کن قیاس و چشم بگشا و ببین‌‌
  • In like manner judge of all the affairs of this world and open your eye and see!

  • از که بگریزیم از خود ای محال ** از که برباییم از حق ای وبال‌‌ 970
  • From whom shall we flee? From ourselves? Oh, absurdity! From whom shall we take (ourselves) away? From God? Oh, crime!

  • باز ترجیح‌‌نهادن شیر جهد را بر توکل و فواید جهد را بیان کردن‌‌
  • How the lion again declared exertion to be superior to trust in God and expounded the advantages of exertion.

  • شیر گفت آری و لیکن هم ببین ** جهدهای انبیا و مومنین‌‌
  • “Yes,” said the lion; “but at the same time consider the exertions of the prophets and the true believers.

  • حق تعالی جهدشان را راست کرد ** آن چه دیدند از جفا و گرم و سرد
  • God, exalted is He, prospered their exertion and what they suffered of oppression and heat and cold.

  • حیله‌‌هاشان جمله حال آمد لطیف ** کل شی‌‌ء من ظریف هو ظریف‌‌
  • Their plans were excellent in all circumstances: everything done by a goodly man is goodly.

  • دامهاشان مرغ گردونی گرفت ** نقصهاشان جمله افزونی گرفت‌‌
  • Their snares caught the Heavenly bird, all their deficiencies turned to increment.”

  • جهد می‌‌کن تا توانی ای کیا ** در طریق انبیا و اولیا 975
  • O master, exert thyself so long as thou canst in (following) the way of the prophets and saints!

  • با قضا پنجه زدن نبود جهاد ** ز آن که این را هم قضا بر ما نهاد
  • Endeavour is not a struggle with Destiny, because Destiny itself has laid this (endeavour) upon us.

  • کافرم من گر زیان کرده ست کس ** در ره ایمان و طاعت یک نفس‌‌
  • I am an infidel if any one has suffered loss a single moment (while walking) in the way of faith and obedience.

  • سر شکسته نیست این سر را مبند ** یک دو روزک جهد کن باقی بخند
  • Your head is not broken: do not bandage this head. Exert yourself (in doing good works) for one or two little days (i.e. during this brief life), and laugh unto everlasting!

  • بد محالی جست کاو دنیا بجست ** نیک حالی جست کاو عقبی بجست‌‌
  • An evil resort sought he that sought this world; a good state sought he that sought the world to come.

  • مکرها در کسب دنیا بارد است ** مکرها در ترک دنیا وارد است‌‌ 980
  • Plots for gaining (the things of) this world are worthless, (but) plots for renouncing this world are inspired (by God).

  • مکر آن باشد که زندان حفره کرد ** آن که حفره بست آن مکری ست سرد
  • The (right) plot is that he (the prisoner) digs a hole in his prison (in order to escape); if he blocks up the hole, that is a foolish plot.

  • این جهان زندان و ما زندانیان ** حفره کن زندان و خود را وارهان‌‌
  • This world is the prison, and we are the prisoners: dig a hole in the prison and let yourself out!

  • چیست دنیا از خدا غافل بدن ** نی قماش و نقره و میزان و زن‌‌
  • What is this world? To be forgetful of God; it is not merchandise and silver and weighing-scales and women.