یک گره را خود معرف جامه است ** در قبا گویند کاو از عامه است‏

یک گره را ظاهر سالوس زهد ** نور باید تا بود جاسوس زهد 1475

نور باید پاک از تقلید و غول ** تا شناسد مرد را بی‏فعل و قول‏

در رود در قلب او از راه عقل ** نقد او بیند نباشد بند نقل‏

بندگان خاص علام الغیوب ** در جهان جان جواسیس القلوب‏

در درون دل در آید چون خیال ** پیش او مکشوف باشد سر حال‏

در تن گنجشک چه بود برگ و ساز ** که شود پوشیده آن بر عقل باز 1480

آن که واقف گشت بر اسرار هو ** سر مخلوقات چه بود پیش او

آن که بر افلاک رفتارش بود ** بر زمین رفتن چه دشوارش بود

در کف داود کاهن گشت موم ** موم چه بود در کف او ای ظلوم‏

بود لقمان بنده شکلی خواجه‏ای ** بندگی بر ظاهرش دیباجه‏ای‏

چون رود خواجه به جای ناشناس ** در غلام خویش پوشاند لباس‏ 1485

او بپوشد جامه‏های آن غلام ** مر غلام خویش را سازد امام‏

در پیش چون بندگان در ره شود ** تا نباید زو کسی آگه شود

گوید ای بنده تو رو بر صدر شین ** من بگیرم کفش چون بنده‏ی کهین‏

تو درشتی کن مرا دشنام ده ** مر مرا تو هیچ توقیری منه‏

ترک خدمت خدمت تو داشتم ** تا به غربت تخم حیلت کاشتم‏ 1490

خواجگان این بندگیها کرده‏اند ** تا گمان آید که ایشان برده‏اند

چشم پر بودند و سیر از خواجگی ** کارها را کرده‏اند آمادگی‏

وین غلامان هوا بر عکس آن ** خویشتن بنموده خواجه‏ی عقل و جان‏

آید از خواجه ره افکندگی ** ناید از بنده بغیر بندگی‏

پس از آن عالم بدین عالم چنان ** تعبیت‏ها هست بر عکس این بدان‏ 1495

خواجه‏ی لقمان از این حال نهان ** بود واقف دیده بود از وی نشان‏

راز می‏دانست و خوش می‏راند خر ** از برای مصلحت آن راهبر

مر و را آزاد کردی از نخست ** لیک خشنودی لقمان را بجست‏