English    Türkçe    فارسی   

2
1926-1950

  • هر زمان می‏گفتم از درد درون ** اهد قومی إنهم لا یعلمون‏
  • From the grief in my heart I was saying continually, ‘Guide my people; verily, they know not’.”

  • سجده‏ها می‏کرد آن رسته ز رنج ** کای سعادت ای مرا اقبال و گنج‏
  • The man that had been delivered from woe was falling on his knees and saying, “O (thou who art) my bliss, O my fortune and treasure,

  • از خدا یابی جزاها ای شریف ** قوت شکرت ندارد این ضعیف‏
  • Thou wilt get rewards from God, O noble one; this weakling has not the power to thank thee.

  • شکر حق گوید ترا ای پیشوا ** آن لب و چانه ندارم و آن نوا
  • God will say thanks to thee, O leader; I have not the lips and the chin and the voice for that.”

  • دشمنی عاقلان زین‏سان بود ** زهر ایشان ابتهاج جان بود 1930
  • Of this fashion is the enmity of the wise: their poison is gladness to the soul.

  • دوستی ابله بود رنج و ضلال ** این حکایت بشنو از بهر مثال‏
  • The friendship of the fool is woe and perdition: hear this tale as a parable.

  • اعتماد کردن بر تملق و وفای خرس‏
  • On putting trust in the fawningness and good faith of the bear.

  • اژدهایی خرس را در می‏کشید ** شیر مردی رفت و فریادش رسید
  • A dragon was pulling a bear (into its jaws); a valiant man went and succoured it.

  • شیر مردانند در عالم مدد ** آن زمان کافغان مظلومان رسد
  • The valiant (holy) men are a help in the world when the wail of the oppressed reaches (them).

  • بانگ مظلومان ز هر جا بشنوند ** آن طرف چون رحمت حق می‏دوند
  • From every quarter they hear the cry of the oppressed and run in that direction, like the mercy of God.

  • آن ستونهای خللهای جهان ** آن طبیبان مرضهای نهان‏ 1935
  • Those buttresses for the breaches of the world, those physicians for hidden maladies,

  • محض مهر و داوری و رحمتند ** همچو حق بی‏علت و بی‏رشوتند
  • Are pure love and justice and mercy; even as God, they are flawless (incorruptible) and unbribed.

  • این چه یاری می‏کنی یک بارگیش ** گوید از بهر غم و بی‏چارگیش‏
  • (If you ask one of them), “Why dost thou give him this aid all at once?” he says, “On account of his grief and helplessness.”

  • مهربانی شد شکار شیر مرد ** در جهان دارو نجوید غیر درد
  • Lovingkindness is fallen a prey to the valiant (holy) man, (for) medicine seeks naught in the world but the pain (which it should cure).

  • هر کجا دردی دوا آن جا رود ** هر کجا پستی است آب آن جا دود
  • Wherever a pain is, the remedy goes there: wherever a lowland is, the water runs there.

  • آب رحمت بایدت رو پست شو ** و آن گهان خور خمر رحمت مست شو 1940
  • If thou want the water of mercy, go, become lowly, and then drink the wine of mercy and become drunken.

  • رحمت اندر رحمت آمد تا به سر ** بر یکی رحمت فرومای ای پسر
  • Mercy upon mercy comes (and rises like a flood) up to the head; do not thou come down to (and dwell upon) a single mercy, O son!

  • چرخ را در زیر پا آر ای شجاع ** بشنو از فوق فلک بانگ سماع‏
  • Bring the sky under thy feet, O brave one! Hear from above the firmament the noise of the (celestial) music!

  • پنبه‏ی وسواس بیرون کن ز گوش ** تا به گوشت آید از گردون خروش‏
  • Put out of thine ear the cotton of evil suggestion, that the cries from heaven may come into thine ear.

  • پاک کن دو چشم را از موی عیب ** تا ببینی باغ و سروستان غیب‏
  • Purge thy two eyes from the hair of defect, that thou mayst behold the garden and cypress-plot of the world unseen.

  • دفع کن از مغز و از بینی زکام ** تا که ریح الله در آید در مشام‏ 1945
  • Eject the phlegm from thy brain and nose, that the wind of God may come into the centres of thy (spiritual) sense of smell.

  • هیچ مگذار از تب و صفرا اثر ** تا بیابی از جهان طعم شکر
  • Do not leave (in thyself) any trace of fever and bile, that thou mayst get from the world the taste of sugar.

  • داروی مردی کن و عنین مپوی ** تا برون آیند صد گون خوب روی‏
  • Remedium virilitatis adhibe neu virilitate carens cucurreris, that a hundred kinds of fair ones may come forth. [Cure (your) manhood and don’t run around impotently, that a hundred kinds of fair ones may come forth.]

  • کنده‏ی تن را ز پای جان بکن ** تا کند جولان به گرد آن چمن‏
  • Tear the fetter, which is the body, from the foot of thy soul, so that it may race round the arena.

  • غل بخل از دست و گردن دور کن ** بخت نو دریاب در چرخ کهن‏
  • Take off the shackle of avarice from thy hands and neck: seize (and enjoy) a new fortune in the old heaven.

  • ور نمی‏تانی به کعبه‏ی لطف پر ** عرضه کن بی‏چارگی بر چاره‏گر 1950
  • And if thou art unable (to do that), fly to the Ka‘ba of (Divine) grace: lay thy helplessness before the Helper.