English    Türkçe    فارسی   

2
2074-2098

  • که در این فرصت کم افتد این مناخ ** تو ز یارانی و وقت تو فراخ‏
  • Saying (to him), ‘This gathering (of strangers) seldom falls out so opportunely, (whereas) you are one of my friends, and your time is ample.

  • مزدحم می‏گردیم در وقت تنگ ** این نصیحت می‏کنم نه از خشم و جنگ‏ 2075
  • You are urgent with me at an inconvenient time. I give you this admonition, (but) not in anger and strife.’

  • احمدا نزد خدا این یک ضریر ** بهتر از صد قیصر است و صد وزیر
  • O Ahmad, in the sight of God this one blind man is better than a hundred emperors and a hundred viziers.

  • یاد الناس معادن هین بیار ** معدنی باشد فزون از صد هزار
  • Take heed., remember (the adage), ‘Men are mines’: one mine may be more than a hundred thousand.

  • معدن لعل و عقیق مکتنس ** بهتر است از صد هزاران کان مس‏
  • The mine of lurking ruby and cornelian is better than myriads of mines of copper.

  • احمدا اینجا ندارد مال سود ** سینه باید پر ز عشق و درد و دود
  • O Ahmad, here riches have no use; a breast is wanted, full of love and pain and sighs.

  • اعمی روشن دل آمد در مبند ** پند او را ده که حق اوست پند 2080
  • The blind man of enlightened heart is come: do not shut the door; give him counsel, for counsel is his right.

  • گر دو سه ابله ترا منکر شدند ** تلخ کی گردی چو هستی کان قند
  • If two or three fools have disbelieved in thee, how shouldst thou be soured when thou art a mine of candy?

  • گر دو سه ابله ترا تهمت نهند ** حق برای تو گواهی می‏دهد
  • If two or three fools impute falsehood to thee, God is giving testimony on thy behalf.”

  • گفت از اقرار عالم فارغم ** آن که حق باشد گواه او را چه غم‏
  • He (Mohammed) said, “I am unconcerned with the acknowledgment of the world: what care (for the world) hath he whose witness is God?

  • گر خفاشی را ز خورشیدی خوری است ** آن دلیل آمد که آن خورشید نیست‏
  • If a bat receives anything agreeable (to it) from a sun, ‘tis a proof that that (sun) is not the (real) sun.

  • نفرت خفاشکان باشد دلیل ** که منم خورشید تابان جلیل‏ 2085
  • The disgust of the wretched bats is a proof that I am the shining glorious sun.

  • گر گلابی را جعل راغب شود ** آن دلیل ناگلابی می‏کند
  • If the beetle feels a desire for some (particular) rose-water, that constitutes a proof of its not being rose-water.

  • گر شود قلبی خریدار محک ** در محکی‏اش در آید نقص و شک‏
  • If any false coin is eager for the touchstone, uncertainty and doubt enter into (the fact of) its being a touchstone.

  • دزد شب خواهد نه روز این را بدان ** شب نی‏ام روزم که تابم در جهان‏
  • The thief wants night, not day––mark this! I am not night, I am day, for I shine throughout the world.

  • فارقم فاروقم و غلبیروار ** تا که کاه از من نمی‏یابد گذار
  • I am discerning, I am exceedingly discriminating and sieve-like, so that the chaff finds no passage through me.

  • آرد را پیدا کنم من از سبوس ** تا نمایم کاین نقوش است آن نفوس‏ 2090
  • I make the flour distinct from the bran, in order to show that this is the (external) forms, and that the (inward) souls (essences).

  • من چو میزان خدایم در جهان ** وانمایم هر سبک را از گران‏
  • I am as the scales of God in the world: I reveal (the difference of) every light thing from the heavy.

  • گاو را داند خدا گوساله‏ای ** خر خریداری و در خور کاله‏ای‏
  • A calf deems the cow God; the ass (deems God) one who is fond (of it) and that which accords with its desires.

  • من نه گاوم تا که گوساله‏م خرد ** من نه خارم کاشتری از من چرد
  • I am not a cow, that the calf should be fond of me; I am not thistles, that a camel should browse on me.

  • او گمان دارد که با من جور کرد ** بلکه از آیینه‏ی من روفت گرد
  • He (the unbeliever) supposes that he has done me an injury; nay, he has wiped away the dust from my mirror.”

  • تملق کردن دیوانه جالینوس را و ترسیدن جالینوس‏
  • How the madman sought to ingratiate himself with Jálínús (Galen), and how Jálínús was afraid.

  • گفت جالینوس با اصحاب خود ** مر مرا تا آن فلان دارو دهد 2095
  • Jálínús said to his companions, “Let (one of you) give me such-and-such a medicine.”

  • پس بدو گفت آن یکی ای ذو فنون ** این دوا خواهند از بهر جنون‏
  • Then said that person to him, “O master of (many) sciences, this medicine is sought (as a cure) for madness.

  • دور از عقل تو این دیگر مگو ** گفت در من کرد یک دیوانه رو
  • Far be this from thy intellect! Say no more (about it).” He replied, “A madman turned his face to me,

  • ساعتی در روی من خوش بنگرید ** چشمکم زد آستین من درید
  • Looked pleasantly on my face for a while, made little eyes at me, and plucked my sleeve.