چون ز شوی اولش کودک بود ** مهر و کل خاطرش آن سو رود

دور شو تا اسب نندازد لگد ** سم اسب توسنم بر تو رسد

های و هویی کرد شیخ و باز راند ** کودکان را باز سوی خویش خواند 2415

باز بانگش کرد آن سایل بیا ** یک سؤالم ماند ای شاه کیا

باز راند این سو بگو زودتر چه بود ** که ز میدان آن بچه گویم ربود

گفت ای شه با چنین عقل و ادب ** این چه شیداست این چه فعل است ای عجب‏

تو ورای عقل کلی در بیان ** آفتابی در جنون چونی نهان‏

گفت این اوباش رایی می‏زنند ** تا در این شهر خودم قاضی کنند 2420

دفع می‏گفتم مرا گفتند نی ** نیست چون تو عالمی صاحب فنی‏

با وجود تو حرام است و خبیث ** که کم از تو در قضا گوید حدیث‏

در شریعت نیست دستوری که ما ** کمتر از تو شه کنیم و پیشوا

زین ضرورت گیج و دیوانه شدم ** لیک در باطن همانم که بدم‏

عقل من گنج است و من ویرانه‏ام ** گنج اگر پیدا کنم دیوانه‏ام‏ 2425

اوست دیوانه که دیوانه نشد ** این عسس را دید و در خانه نشد

دانش من جوهر آمد نه عرض ** این بهایی نیست بهر هر غرض‏

کان قندم نیستان شکرم ** هم ز من می‏روید و من می‏خورم‏

علم تقلیدی و تعلیمی است آن ** کز نفورش مستمع دارد فغان‏

چون پی دانه نه بهر روشنی است ** همچو طالب علم دنیای دنی است‏ 2430

طالب علم است بهر عام و خاص ** نی که تا یابد از این عالم خلاص‏

همچو موشی هر طرف سوراخ کرد ** چون که نورش راند از در گشت سرد

چون که سوی دشت و نورش ره نبود ** هم در آن ظلمات جهدی می‏نمود

گر خدایش پر دهد پر خرد ** برهد از موشی و چون مرغان پرد

ور نجوید پر بماند زیر خاک ** ناامید از رفتن راه سماک‏ 2435

علم گفتاری که آن بی‏جان بود ** عاشق روی خریداران بود

گر چه باشد وقت بحث علم زفت ** چون خریدارش نباشد مرد و رفت‏