یا در او گنج است و ماری بر کران ** ز انکه نبود گنج زر بی‏پاسبان‏

بی‏تامل او سخن گفتی چنان ** کز پس پانصد تامل دیگران‏

گفتی اندر باطنش دریاستی ** جمله دریا گوهر گویاستی‏ 850

نور هر گوهر کز او تابان شدی ** حق و باطل را از او فرقان شدی‏

نور فرقان فرق کردی بهر ما ** ذره ذره حق و باطل را جدا

نور گوهر نور چشم ما شدی ** هم سؤال و هم جواب از ما بدی‏

چشم کژ کردی دو دیدی قرص ماه ** چون سؤال است این نظر در اشتباه‏

راست گردان چشم را در ماهتاب ** تا یکی بینی تو مه را نک جواب‏ 855

فکرتت که کژ مبین نیکو نگر ** هست آن فکرت شعاع آن گهر

هر جوابی کان ز گوش آید به دل ** چشم گفت از من شنو آن را بهل‏

گوش دلاله ست و چشم اهل وصال ** چشم صاحب حال و گوش اصحاب قال‏

در شنود گوش تبدیل صفات ** در عیان دیدها تبدیل ذات‏

ز آتش ار علمت یقین شد از سخن ** پختگی جو در یقین منزل مکن‏ 860

تا نسوزی نیست آن عین الیقین ** این یقین خواهی در آتش در نشین‏

گوش چون نافذ بود دیده شود ** ور نه قل در گوش پیچیده شود

این سخن پایان ندارد باز گرد ** تا که شه با آن غلامانش چه کرد

به راه کردن شاه یکی را از آن دو غلام و از این دیگر پرسیدن

آن غلامک را چو دید اهل ذکا ** آن دگر را کرد اشارت که بیا

کاف رحمت گفتمش تصغیر نیست ** جد چو گوید طفلکم تحقیر نیست‏ 865

چون بیامد آن دوم در پیش شاه ** بود او گنده دهان دندان سیاه‏

گر چه شه ناخوش شد از گفتار او ** جستجویی کرد هم ز اسرار او

گفت با این شکل و این گند دهان ** دور بنشین لیک آن سو تر مران‏

که تو اهل نامه و رقعه بدی ** نه جلیس و یار و هم بقعه بدی‏

تا علاج آن دهان تو کنیم ** تو حبیب و ما طبیب پر فنیم‏ 870

بهر کیکی نو گلیمی سوختن ** نیست لایق از تو دیده دوختن‏

با همه بنشین دو سه دستان بگو ** تا ببینم صورت عقلت نکو