آن یکی را کف چو بر پایش بسود ** گفت شکل پیل دیدم چون عمود

آن یکی بر پشت او بنهاد دست ** گفت خود این پیل چون تختی بدست 1265

همچنین هر یک به جزوی که رسید ** فهم آن می‌کرد هر جا می‌شنید

از نظرگه گفتشان شد مختلف ** آن یکی دالش لقب داد این الف

در کف هر کس اگر شمعی بدی ** اختلاف از گفتشان بیرون شدی

چشم حس همچون کف دستست و بس ** نیست کف را بر همه‌ی او دست‌رس

چشم دریا دیگرست و کف دگر ** کف بهل وز دیده‌ی دریا نگر 1270

جنبش کفها ز دریا روز و شب ** کف همی‌بینی و دریا نه عجب

ما چو کشتیها بهم بر می‌زنیم ** تیره‌چشمیم و در آب روشنیم

ای تو در کشتی تن رفته به خواب ** آب را دیدی نگر در آب آب

آب را آبیست کو می‌راندش ** روح را روحیست کو می‌خواندش

موسی و عیسی کجا بد کفتاب ** کشت موجودات را می‌داد آب 1275

آدم و حوا کجا بد آن زمان ** که خدا افکند این زه در کمان

این سخن هم ناقص است و ابترست ** آن سخن که نیست ناقص آن سرست

گر بگوید زان بلغزد پای تو ** ور نگوید هیچ از آن ای وای تو

ور بگوید در مثال صورتی ** بر همان صورت بچفسی ای فتی

بسته‌پایی چون گیا اندر زمین ** سر بجنبانی ببادی بی‌یقین 1280

لیک پایت نیست تا نقلی کنی ** یا مگر پا را ازین گل بر کنی

چون کنی پا را حیاتت زین گلست ** این حیاتت را روش بس مشکلست

چون حیات از حق بگیری ای روی ** پس شوی مستغنی از گل می‌روی

شیر خواره چون ز دایه بسکلد ** لوت‌خواره شد مرورا می‌هلد

بسته‌ی شیر زمینی چون حبوب ** جو فطام خویش از قوت القلوب 1285

حرف حکمت خور که شد نور ستیر ** ای تو نور بی‌حجب را ناپذیر

تا پذیرا گردی ای جان نور را ** تا ببینی بی‌حجب مستور را

چون ستاره سیر بر گردون کنی ** بلک بی گردون سفر بی‌چون کنی