English    Türkçe    فارسی   

3
1269-1293

  • چشم حس همچون کف دستست و بس ** نیست کف را بر همه‌ی او دست‌رس
  • The eye of sense-perception is only like the palm of the hand: the palm hath not power to reach the whole of him (the elephant).

  • چشم دریا دیگرست و کف دگر ** کف بهل وز دیده‌ی دریا نگر 1270
  • The eye of the Sea is one thing, and the foam another: leave the foam and look with the eye of the Sea.

  • جنبش کفها ز دریا روز و شب ** کف همی‌بینی و دریا نه عجب
  • Day and night (there is) the movement of foam-flecks from the Sea: thou beholdest the foam, but not the Sea. Marvellous!

  • ما چو کشتیها بهم بر می‌زنیم ** تیره‌چشمیم و در آب روشنیم
  • We are dashing against each other, like boats: our eyes are darkened, though we are in the clear water.

  • ای تو در کشتی تن رفته به خواب ** آب را دیدی نگر در آب آب
  • O thou that hast gone to sleep in the body's boat, thou hast seen the water, (but) look on the Water of the water.

  • آب را آبیست کو می‌راندش ** روح را روحیست کو می‌خواندش
  • The water hath a Water that is driving it; the spirit hath a Spirit that is calling it.

  • موسی و عیسی کجا بد کفتاب ** کشت موجودات را می‌داد آب 1275
  • Where were Moses and Jesus when the (Divine) Sun was giving water to the sown field of existent things?

  • آدم و حوا کجا بد آن زمان ** که خدا افکند این زه در کمان
  • Where were Adam and Eve at the time when God fitted this string to the bow?

  • این سخن هم ناقص است و ابترست ** آن سخن که نیست ناقص آن سرست
  • This (manner of) speech, too, is imperfect and maimed; the speech that is not imperfect is Yonder.

  • گر بگوید زان بلغزد پای تو ** ور نگوید هیچ از آن ای وای تو
  • If he (the saint) speak from that (source), thy foot will stumble; and if he speak naught of that, oh, alas for thee!

  • ور بگوید در مثال صورتی ** بر همان صورت بچفسی ای فتی
  • And if he speak in the likeness of a (material) form, thou wilt stick to that form, O youth.

  • بسته‌پایی چون گیا اندر زمین ** سر بجنبانی ببادی بی‌یقین 1280
  • Thou art foot-bound on the earth, like grass: thou noddest thy head at a (breath of) wind, (though thou art) without certainty.

  • لیک پایت نیست تا نقلی کنی ** یا مگر پا را ازین گل بر کنی
  • But thou hast no (spiritual) foot that thou shouldest make a departure or perchance drag thy foot out of this mud.

  • چون کنی پا را حیاتت زین گلست ** این حیاتت را روش بس مشکلست
  • How shouldest thou drag thy foot away? Thy life is from this mud: ’tis mighty hard for this life of thine to go (on the Way to God).

  • چون حیات از حق بگیری ای روی ** پس شوی مستغنی از گل می‌روی
  • (But) when thou receivest life from God, O dependent one, then thou wilt become independent of the mud and wilt go (aloft).

  • شیر خواره چون ز دایه بسکلد ** لوت‌خواره شد مرورا می‌هلد
  • When the sucking (babe) is separated from its nurse, it becomes an eater of morsels and abandons her.

  • بسته‌ی شیر زمینی چون حبوب ** جو فطام خویش از قوت القلوب 1285
  • Thou, like seeds, art in bondage to the milk of earth: seek to wean thyself by (partaking of) the spiritual food.

  • حرف حکمت خور که شد نور ستیر ** ای تو نور بی‌حجب را ناپذیر
  • Drink the word of Wisdom, for it hath become a hidden (veiled) light, O thou who art unable to receive the unveiled Light,

  • تا پذیرا گردی ای جان نور را ** تا ببینی بی‌حجب مستور را
  • To the end that thou mayst become able, O Soul, to receive the Light, and that thou mayst behold without veils that which (now) is hidden,

  • چون ستاره سیر بر گردون کنی ** بلک بی گردون سفر بی‌چون کنی
  • And traverse the sky like a star; nay, (that thou mayst) journey unconditioned, without (any) sky.

  • آنچنان کز نیست در هست آمدی ** هین بگو چون آمدی مست آمدی
  • (’Twas) thus thou camest into being from non-existence. Say now, how didst thou come? Thou camest drunken (unconscious).

  • راههای آمدن یادت نماند ** لیک رمزی بر تو بر خواهیم خواند 1290
  • The ways of thy coming are not remembered by thee, but we will recite to thee a hint (thereof).

  • هوش را بگذار وانگه هوش‌دار ** گوش را بر بند وانگه گوش دار
  • Let thy mind go, and then be mindful! Close thine ear, and then listen!

  • نه نگویم زانک خامی تو هنوز ** در بهاری تو ندیدستی تموز
  • Nay, I will not tell (it), because thou still art unripe: thou art in (thy) springtime, thou hast not seen (the month of) Tamúz.

  • این جهان همچون درختست ای کرام ** ما برو چون میوه‌های نیم‌خام
  • This world is even as the tree, O noble ones: we are like the half-ripened fruit upon it.