English    Türkçe    فارسی   

3
1749-1773

  • این سبب را باز گو با من که چیست ** تا بدانم من که چون باید بزیست
  • Declare to me what is the cause of this, that I may know how I must live.”

  • گفت چشم من ز تو روشن‌ترست ** بعد از آن هم از بلندی ناظرست 1750
  • He (the camel) said, “My eye is clearer than thine; furthermore, it is also looking from on high:

  • چون برآیم بر سرکوه بلند ** آخر عقبه ببینم هوشمند
  • When I come up to the top of a high hill, I regard attentively the end of the pass;

  • پس همه پستی و بالایی راه ** دیده‌ام را وا نماید هم اله
  • Then too God reveals to my eye all the lowness and loftiness of the way,

  • هر قدم من از سر بینش نهم ** از عثار و اوفتادن وا رهم
  • (So that) I take every step with (clear) sight and am delivered from stumbling and falling,

  • تو ببینی پیش خود یک دو سه گام ** دانه بینی و نبینی رنج دام
  • (Whereas) thou dost not see two or three steps in front of thee: thou seest the bait, but thou dost not see the pain of the snare.

  • یستوی الاعمی لدیکم والبصیر ** فی المقام و النزول والمسیر 1755
  • Are the blind and the seeing equal before you (according to your opinion) in their abiding and their alighting and their journeying?”

  • چون جنین را در شکم حق جان دهد ** جذب اجزا در مزاج او نهد
  • When God gives a spirit to the embryo in the womb, He implants in its (the spirit's) temperament (the desire of) drawing particles together.

  • از خورش او جذب اجزا می‌کند ** تار و پود جسم خود را می‌تند
  • By means of food it draws the particles together and weaves the warp and woof of its body:

  • تا چهل سالش بجذب جزوها ** حق حریصش کرده باشد در نما
  • Till (the age of) forty years, God will have made it desirous of drawing particles together in (the process of) growth.

  • جذب اجزا روح را تعلیم کرد ** چون نداند جذب اجزا شاه فرد
  • The incomparable King taught the spirit to draw particles together: how should He (himself) not know how to draw particles together?

  • جامع این ذره‌ها خورشید بود ** بی غذا اجزات را داند ربود 1760
  • The assembler of (all) these motes was the (Divine) Sun: He knows how to seize thy (bodily) particles (and draw them together again) without nutrition.

  • آن زمانی که در آیی تو ز خواب ** هوش و حس رفته را خواند شتاب
  • At the moment when thou emergest from sleep, He quickly recalls the departed consciousness and sensation.

  • تا بدانی کان ازو غایب نشد ** باز آید چون بفرماید که عد
  • To the end that thou mayst know that those (faculties) have not become absent from Him, they come back (to thee) when He commands them to return.

  • اجتماع اجزای خر عزیر علیه السلام بعد از پوسیدن باذن الله و درهم مرکب شدن پیش چشم عزیر علیه السلام
  • How by permission of God the particles of the ass of ‘Uzayr were assembled after putrefaction and recompounded before the eyes of ‘Uzayr.

  • هین عزیرا در نگر اندر خرت ** که بپوسیدست و ریزیده برت
  • “Hey, ‘Uzayr, look upon thine ass which hath rotted and crumbled beside thee.

  • پیش تو گرد آوریم اجزاش را ** آن سر و دم و دو گوش و پاش را
  • We will collect its parts in thy presence—its head and tail and ears and legs.”

  • دست نه و جزو برهم می‌نهد ** پاره‌ها را اجتماعی می‌دهد 1765
  • There is no (visible) hand, and (yet) He is putting the parts together and giving a unitedness to the (scattered) pieces.

  • در نگر در صنعت پاره‌زنی ** کو همی‌دوزد کهن بی سوزنی
  • Consider the art of a Tailor who sews old rags (together) without a needle:

  • ریسمان و سوزنی نه وقت خرز ** آنچنان دوزد که پیدا نیست درز
  • No thread or needle at the time of sewing; He sews in such wise that no seam is visible.

  • چشم بگشا حشر را پیدا ببین ** تا نماند شبهه‌ات در یوم دین
  • “Open thine eyes and behold the resurrection plainly, that there may not remain in thee doubt concerning the Day of Judgement,

  • تا ببینی جامعی‌ام را تمام ** تا نلرزی وقت مردن ز اهتمام
  • And that thou mayst behold My unitive power entire, so that at the time of death thou wilt not tremble with anxiety,

  • همچنانک وقت خفتن آمنی ** از فوات جمله حسهای تنی 1770
  • Even as at the time of sleep thou art secure from (hast no fear of) the passing of all the bodily senses:

  • بر حواس خود نلرزی وقت خواب ** گرچه می‌گردد پریشان و خراب
  • At the time of sleep thou dost not tremble for thy senses, though they become scattered and ruined.”

  • جزع ناکردن شیخی بر مرگ فرزندان خود
  • How a certain Shaykh showed no grief at the death of his sons.

  • بود شیخی رهنمایی پیش ازین ** آسمانی شمع بر روی زمین
  • Formerly there was a Shaykh, a (spiritual) Director, a heavenly Candle on the face of the earth,

  • چون پیمبر درمیان امتان ** در گشای روضه‌ی دار الجنان
  • One like a prophet amongst religious communities, an opener of the door of the garden of Paradise.