English    Türkçe    فارسی   

3
1860-1884

  • اصبعت در سیر پیدا می‌کند ** که نظر بر حرف داری مستند 1860
  • Thy finger, in motion, makes it evident that thou hast thine eye resting on the words.”

  • گفت ای گشته ز جهل تن جدا ** این عجب می‌داری از صنع خدا
  • He replied, “O thou who hast been separated from the body's ignorance, dost thou feel this wonder at the work of God?

  • من ز حق در خواستم کای مستعان ** بر قرائت من حریصم همچو جان
  • I begged of God, crying, ‘O Thou whose help is sought, I am (as) covetous of reading the Book as (I am) of life.

  • نیستم حافظ مرا نوری بده ** در دو دیده وقت خواندن بی‌گره
  • I do not know it by heart: at the time of reading it, bestow on my two eyes an untroubled light.

  • باز ده دو دیده‌ام را آن زمان ** که بگیرم مصحف و خوانم عیان
  • Give me back my eyes at that moment, so that I may take the Book and read it plain.’

  • آمد از حضرت ندا کای مرد کار ** ای بهر رنجی به ما اومیدوار 1865
  • From the Divine Presence came the cry (in response): ‘O man of (devotional) work, O thou that hast hope of Me in every grief,

  • حسن ظنست و امیدی خوش ترا ** که ترا گوید بهر دم برتر آ
  • Thou hast the good thought (of Me) and the fair hope that at each moment bids thee mount higher.

  • هر زمان که قصد خواندن باشدت ** یا ز مصحفها قرائت بایدت
  • Whensoever thou intendest to read (the Qur’án) or wantest the lection from (different) copies,

  • من در آن دم وا دهم چشم ترا ** تا فرو خوانی معظم جوهرا
  • At that moment I will restore thine eye, in order that thou mayst read, O venerable being.’

  • همچنان کرد و هر آنگاهی که من ** وا گشایم مصحف اندر خواندن
  • Even so He did, and whenever I open the Book to read,

  • آن خبیری که نشد غافل ز کار ** آن گرامی پادشاه و کردگار 1870
  • That all-knowing One who never becomes forgetful of His work, that honoured Sovereign and Maker,

  • باز بخشد بینشم آن شاه فرد ** در زمان همچون چراغ شب‌نورد
  • That incomparable King at once gives my sight back to me, like a lamp that makes an end of the (darkness of) night.”

  • زین سبب نبود ولی را اعتراض ** هرچه بستاند فرستد اعتیاض
  • On this account the saint has no objection (to raise against the Divine ordainment): whatsoever He (God) takes away, He sends compensation.

  • گر بسوزد باغت انگورت دهد ** در میان ماتمی سورت دهد
  • If He burn your vineyard, He will give you grapes; in the midst of mourning He will give you festivity.

  • آن شل بی‌دست را دستی دهد ** کان غمها را دل مستی دهد
  • To the handless paralytic He gives a hand, to the (person who is a) mine of grief He gives the (joyous) heart of an intoxicated one.

  • لا نسلم و اعتراض از ما برفت ** چون عوض می‌آید از مفقود زفت 1875
  • (The feeling denoted by the words) “We will not submit” and (the desire to raise) objection have gone from us (saints), since there is coming a great recompense for what has been lost.

  • چونک بی آتش مرا گرمی رسد ** راضیم گر آتشش ما را کشد
  • Inasmuch as heat comes to me without fire, I am content if His fire kill me.

  • بی چراغی چون دهد او روشنی ** گر چراغت شد چه افغان می‌کنی
  • Inasmuch as He gives light without, any lamp—if your lamp is gone, why are you lamenting?

  • صفت بعضی اولیا کی راضی‌اند باحکام و لابه نکنند کی این حکم را بگردان
  • Description of some saints who are content with the (Divine) ordainments and do not beseech (God) to change this decree.

  • بشنو اکنون قصه‌ی آن ره‌روان ** که ندارند اعتراضی در جهان
  • Now listen to a story of those travellers on the Way who have no objection in the world.

  • ز اولیا اهل دعا خود دیگرند ** که همی‌دوزند و گاهی می‌درند
  • Those of the saints who make invocation are in sooth different (from these travellers): sometimes they sew and sometimes they tear.

  • قوم دیگر می‌شناسم ز اولیا ** که دهانشان بسته باشد از دعا 1880
  • I know another class of saints whose mouths are closed to invocation.

  • از رضا که هست رام آن کرام ** جستن دفع قضاشان شد حرام
  • Because of the content (quietism) that is subservient to (possessed by) those noble ones, it has become unlawful for them to seek to avert Destiny.

  • در قضا ذوقی همی‌بینند خاص ** کفرشان آید طلب کردن خلاص
  • In (submitting to) Destiny they experience a peculiar delight: it would be (an act of) infidelity for them to crave release.

  • حسن ظنی بر دل ایشان گشود ** که نپوشند از عمی جامه‌ی کبود
  • He (God) hath revealed to their hearts such a good opinion (of Him) that they do not put on the blue garb (of mourning) on account of any sorrow.

  • سال کردن بهلول آن درویش را
  • How Buhlúl questioned a certain dervish.

  • گفت بهلول آن یکی درویش را ** چونی ای درویش واقف کن مرا
  • Buhlúl said to a certain dervish, “How art thou, O dervish? Inform me.”