آن دلی کز آسمانها برترست ** آن دل ابدال یا پیغامبرست

پاک گشته آن ز گل صافی شده ** در فزونی آمده وافی شده

ترک گل کرده سوی بحر آمده ** رسته از زندان گل بحری شده 2250

آب ما محبوس گل ماندست هین ** بحر رحمت جذب کن ما را ز طین

بحر گوید من ترا در خود کشم ** لیک می‌لافی که من آب خوشم

لاف تو محروم می‌دارد ترا ** ترک آن پنداشت کن در من درآ

آب گل خواهد که در دریا رود ** گل گرفته پای آب و می‌کشد

گر رهاند پای خود از دست گل ** گل بماند خشک و او شد مستقل 2255

آن کشیدن چیست از گل آب را ** جذب تو نقل و شراب ناب را

همچنین هر شهوتی اندر جهان ** خواه مال و خواه جاه و خواه نان

هر یکی زینها ترا مستی کند ** چون نیابی آن خمارت می‌زند

این خمار غم دلیل آن شدست ** که بدان مفقود مستی‌ات بدست

جز به اندازه‌ی ضرورت زین مگیر ** تا نگردد غالب و بر تو امیر 2260

سر کشیدی تو که من صاحب‌دلم ** حاجت غیری ندارم واصلم

آنچنانک آب در گل سر کشد ** که منم آب و چرا جویم مدد

دل تو این آلوده را پنداشتی ** لاجرم دل ز اهل دل برداشتی

خود روا داری که آن دل باشد این ** کو بود در عشق شیر و انگبین

لطف شیر و انگبین عکس دلست ** هر خوشی را آن خوش از دل حاصلست 2265

پس بود دل جوهر و عالم عرض ** سایه‌ی دل چون بود دل را غرض

آن دلی کو عاشق مالست و جاه ** یا زبون این گل و آب سیاه

یا خیالاتی که در ظلمات او ** می‌پرستدشان برای گفت و گو

دل نباشد غیر آن دریای نور ** دل نظرگاه خدا وانگاه کور

نه دل اندر صد هزاران خاص و عام ** در یکی باشد کدامست آن کدام 2270

ریزه‌ی دل را بهل دل را بجو ** تا شود آن ریزه چون کوهی ازو

دل محیطست اندرین خطه‌ی وجود ** زر همی‌افشاند از احسان و جود