-
حزم ازو راضی و او راضی ز حزم ** این چنین کن گر کنی تدبیر و عزم
- Prudence is pleased with him, and he pleased with Prudence: do likewise, if you would act with foresight and resolution.
-
بارها در دام حرص افتاده‌ای ** حلق خود را در بریدن داده‌ای 2870
- Many a time have you fallen into the snare of greed and given up your throat to be cut;
-
بازت آن تواب لطف آزاد کرد ** توبه پذرفت و شما را شاد کرد
- Again He that graciously disposes (hearts) to repentance hath set you free and accepted your repentance and made you glad.
-
گفت ان عدتم کذا عدنا کذا ** نحن زوجنا الفعال بالجزا
- He hath said, “If ye return thus, We will return thus: We have wedded the actions to the retribution.
-
چونک جفتی را بر خود آورم ** آید آن را جفتش دوانه لاجرم
- When I bring one mate to Myself, the other mate inevitably comes running (after it).
-
جفت کردیم این عمل را با اثر ** چون رسد جفتی رسد جفتی دگر
- We have mated this action with the effect: when one mate arrives, another mate arrives.”
-
چون رباید غارتی از جفت شوی ** جفت می‌آید پس او شوی‌جوی 2875
- When a raider carries off the husband from the wife, the wife comes after him, seeking her husband.
-
بار دیگر سوی این دام آمدیت ** خاک اندر دیده‌ی توبه زدیت
- Once more ye have come towards this snare and have thrown dust in the eyes of repentance.
-
بازتان تواب بگشاد از گره ** گفت هین بگریز روی این سو منه
- Again that Forgiving One hath loosed that knot for you and hath said, “Beware! Flee! Set not your face in this direction!”
-
باز چون پروانه‌ی نسیان رسید ** جانتان را جانب آتش کشید
- Again, when the mandate of forgetfulness arrived, it drew your soul towards the Fire.
-
کم کن ای پروانه نسیان و شکی ** در پر سوزیده بنگر تو یکی
- O you moth, do not show any forgetfulness and doubt: look once at your burnt wing!
-
چون رهیدی شکر آن باشد که هیچ ** سوی آن دانه نداری پیچ پیچ 2880
- Since you are saved, the thanksgiving is this, that you should have no inclination towards that grain,
-
تا ترا چون شکر گویی بخشد او ** روزیی بی دام و بی خوف عدو
- In order that, when you say thanks, He may bestow on you the daily bread that is without snare and without fear of the enemy.
-
شکر آن نعمت که‌تان آزاد کرد ** نعمت حق را بباید یاد کرد
- In thanksgiving for the bounty shown in setting you free, it behoves you to commemorate the bounty of God.
-
چند اندر رنجها و در بلا ** گفتی از دامم رها ده ای خدا
- How oft in sorrows and in tribulation have you cried, “O God, deliver me from the snare,
-
تا چنین خدمت کنم احسان کنم ** خاک اندر دیده‌ی شیطان زنم
- That I may do suchlike service (to Thee) and practise beneficence and throw dust in the eyes of the Devil!”
-
حکایت نذر کردن سگان هر زمستان کی این تابستان چون بیاید خانه سازیم از بهر زمستان را
- Story of the vow made by the dogs every winter that when next summer comes they will build a house for the winter.
-
سگ زمستان جمع گردد استخوانش ** زخم سرما خرد گرداند چنانش 2885
- In winter the bones of the dog are drawn together: the blows of the frost make him so small
-
کو بگوید کین قدر تن که منم ** خانه‌ای از سنگ باید کردنم
- That he says, “Having such a little body, I must build a stone house.
-
چونک تابستان بیاید من بچنگ ** بهر سرما خانه‌ای سازم ز سنگ
- When summer comes, I will build with my claws a stone house against the cold.”
-
چونک تابستان بیاید از گشاد ** استخوانها پهن گردد پوست شاد
- (But) when summer comes, his bones expand from the relief (which he feels), and his skin grows sleek,
-
گوید او چون زفت بیند خویش را ** در کدامین خانه گنجم ای کیا
- And, when he sees himself stout, he says, “In what house should I find room, O noble sir?”
-
زفت گردد پا کشد در سایه‌ای ** کاهلی سیری غری خودرایه‌ای 2890
- He grows stout and slinks into a shady place—a lazy, full-fed, cowardly, self-opinionated (creature)!
-
گویدش دل خانه‌ای ساز ای عمو ** گوید او در خانه کی گنجم بگو
- His heart (conscience) says to him, “Build a house, O uncle!” He says, “How shall I find room in the house? Tell (me that).”
-
استخوان حرص تو در وقت درد ** درهم آید خرد گردد در نورد
- In the hour of pain the bones of your greed shrink together and diminish in compass,
-
گویی از توبه بسازم خانه‌ای ** در زمستان باشدم استانه‌ای
- And you say penitently, “I will build a house: it will be a resting-place (refuge) for me in winter”;