لیک نسبت کرد از روی خوشی ** با تو آن عاقل چو تو کودک‌وشی

تا بداند کودک آن را از مثال ** گر نداند ماهیت یا عین حال 3640

پس اگر گویی بدانم دور نیست ** ور ندانم گفت کذب و زور نیست

گر کسی گوید که دانی نوح را ** آن رسول حق و نور روح را

گر بگویی چون ندانم کان قمر ** هست از خورشید و مه مشهورتر

کودکان خرد در کتابها ** و آن امامان جمله در محرابها

نام او خوانند در قرآن صریح ** قصه‌اش گویند از ماضی فصیح 3645

راست‌گو دانیش تو از روی وصف ** گرچه ماهیت نشد از نوح کشف

ور بگویی من چه دانم نوح را ** همچو اویی داند او را ای فتی

مور لنگم من چه دانم فیل را ** پشه‌ای کی داند اسرافیل را

این سخن هم راستست از روی آن ** که بماهیت ندانیش ای فلان

عجز از ادراک ماهیت عمو ** حالت عامه بود مطلق مگو 3650

زانک ماهیات و سر سر آن ** پیش چشم کاملان باشد عیان

در وجود از سر حق و ذات او ** دورتر از فهم و استبصار کو

چونک آن مخفی نماند از محرمان ** ذات و وصفی چیست کان ماند نهان

عقل بحثی گوید این دورست و گو ** بی ز تاویل محالی کم شنو

قطب گوید مر ترا ای سست‌حال ** آنچ فوق حال تست آید محال 3655

واقعاتی که کنونت بر گشود ** نه که اول هم محالت می‌نمود

چون رهانیدت ز ده زندان کرم ** تیه را بر خود مکن حبس ستم

جمع و توفیق میان نفی و اثبات یک چیز از روی نسبت و اختلاف جهت

نفی آن یک چیز و اثباتش رواست ** چون جهت شد مختلف نسبت دوتاست

ما رمیت اذ رمیت از نسبتست ** نفی و اثباتست و هر دو مثبتست

آن تو افکندی چو بر دست تو بود ** تو نه افکندی که قوت حق نمود 3660

زور آدم‌زاد را حدی بود ** مشت خاک اشکست لشکر کی شود

مشت مشت تست و افکندن ز ماست ** زین دو نسبت نفی و اثباتش رواست

یعرفون الانبیا اضدادهم ** مثل ما لا یشتبه اولادهم