زهره نی مر زهره را تا دم زند ** عقل کلش چون ببیند کم زند

زهره نی مر زهره را تا دم زند ** عقل کلش چون ببیند کم زند 3715

من چگویم که مرا در دوخته‌ست ** دمگهم را دمگه او سوخته‌ست

دود آن نارم دلیلم من برو ** دور از آن شه باطل ما عبروا

خود نباشد آفتابی را دلیل ** جز که نور آفتاب مستطیل

سایه کی بود تا دلیل او بود ** این بستش کع ذلیل او بود

این جلالت در دلالت صادقست ** جمله ادراکات پس او سابقست 3720

جمله ادراکات بر خرهای لنگ ** او سوار باد پران چون خدنگ

گر گریزد کس نیابد گرد شه ** ور گریزند او بگیرد پیش ره

جمله ادراکات را آرام نی ** وقت میدانست وقت جام نی

آن یکی وهمی چو بازی می‌پرد ** وآن دگر چون تیر معبر می‌درد

وان دگر چون کشتی با بادبان ** وآن دگر اندر تراجع هر زمان 3725

چون شکاری می‌نمایدشان ز دور ** جمله حمله می‌فزایند آن طیور

چونک ناپیدا شود حیران شوند ** همچو جغدان سوی هر ویران شوند

منتظر چشمی به هم یک چشم باز ** تا که پیدا گردد آن صید به ناز

چون بماند دیر گویند از ملال ** صید بود آن خود عجب یا خود خیال

مصلحت آنست تا یک ساعتی ** قوتی گیرند و زور از راحتی 3730

گر نبودی شب همه خلقان ز آز ** خویشتن را سوختندی ز اهتزاز

از هوس وز حرص سود اندوختن ** هر کسی دادی بدن را سوختن

شب پدید آید چو گنج رحمتی ** تا رهند ازحرص خود یکساعتی

چونک قبضی آیدت ای راه‌رو ** آن صلاح تست آتش دل مشو

زآنک در خرجی در آن بسط و گشاد ** خرج را دخلی بباید زاعتداد 3735

گر هماره فصل تابستان بدی ** سوزش خورشید در بستان شدی

منبتش را سوختی از بیخ و بن ** که دگر تازه نگشتی آن کهن

گر ترش‌رویست آن دی مشفق است ** صیف خندانست اما محرقست

چونک قبض آید تو در وی بسط بین ** تازه باش و چین میفکن در جبین