English    Türkçe    فارسی   

3
412-436

  • شد ز حد هین باز گرد ای یار گرد ** روستایی خواجه را بین خانه برد
  • It (this digression) has passed beyond bounds: return, O valiant friend. The countryman, mark you, took the Khwaja to his house.
  • قصه‌ی اهل سبا یک گوشه نه ** آن بگو کان خواجه چون آمد به ده
  • Put aside the story of the people of Saba: tell how the Khwaja came to the village.
  • روستایی در تملق شیوه کرد ** تا که حزم خواجه را کالیوه کرد
  • The countryman used blandishments in ingratiating himself, until he made the Khwaja’s prudence crazy.
  • از پیام اندر پیام او خیره شد ** تا زلال حزم خواجه تیره شد 415
  • He ( the Khwaja) was distracted by message upon message, till the clear water of his prudence became turbid.
  • هم ازینجا کودکانش در پسند ** نرتع و نلعب بشادی می‌زدند
  • On the same side his children in approval (of the country-man’s invitation) were joyously striking up “Let us frolic and play,”
  • همچو یوسف کش ز تقدیر عجب ** نرتع و نلعب ببرد از ظل آب
  • Like Joseph, whom by the wondrous (act of Divine) predestination (the words). “Let us frolic and play” carried off from his father’s shadow (protection).
  • آن نه بازی بلک جانبازیست آن ** حیله و مکر و دغاسازیست آن
  • That is not (joyful) play; nay, ‘tis play with one’s life, ‘tis cunning and deceit and contrivance of fraud.
  • هرچه از یارت جدا اندازد آن ** مشنو آن را کان زیان دارد زیان
  • Whatsoever would fling you asunder from the Friend, do not listen to it, for it holds loss, loss.
  • گر بود آن سود صد در صد مگیر ** بهر زر مگسل ز گنجور ای فقیر 420
  • (Even) if the gain be a hundred hundredfold, do not accept it: do not, for the sake of the gold, break with the dervish (who is) the treasurer (of the Divine bounty)!
  • این شنو که چند یزدان زجر کرد ** گفت اصحاب نبی را گرم و سرد
  • Hear how many a rebuke, hot and cold (kindly and severe), God addressed to the Companions of the Prophet,
  • زانک بر بانگ دهل در سال تنگ ** جمعه را کردند باطل بی درنگ
  • Because, in a year of distress (famine), at the sound of the drum they (quitted) without tarrying (and) made void the Friday congregation,
  • تا نباید دیگران ارزان خرند ** زان جلب صرفه ز ما ایشان برند
  • “Lest” (so they said) “others should buy cheap and get the advantage over us in respect of those imported goods.”
  • ماند پیغامبر بخلوت در نماز ** با دو سه درویش ثابت پر نیاز
  • The Prophet was left alone in prayer with two or three poor men firm (in their faith) and full of supplication.
  • گفت طبل و لهو و بازرگانیی ** چونتان ببرید از ربانیی 425
  • He (God) said, “How did the drum and the pastime and a trading affair sunder you from a man of God?
  • قد فضضتم نحو قمح هائما ** ثم خلیتم نبیا قائما
  • Ye have dispersed (and run) madly towards the wheat, and left a Prophet standing (in prayer).
  • بهر گندم تخم باطل کاشتید ** و آن رسول حق را بگذاشتید
  • On account of the wheat ye sowed the seed of vanity and forsook that Messenger of God.
  • صحبت او خیر من لهوست و مال ** بین کرا بگذاشتی چشمی بمال
  • Companionship with him is better that pastime and riches: (look and ) see whom thou hast forsaken, rub an eye!
  • خود نشد حرص شما را این یقین ** که منم رزاق و خیر الرازقین
  • Verily, to your greed did not this become certain, that I am the Provider and the best of them that provide?”
  • آنک گندم را ز خود روزی دهد ** کی توکلهات را ضایع نهد 430
  • He that giveth sustenance from Himself unto the wheat, how should He let thy acts of trust (in Him) be wasted?
  • از پی گندم جدا گشتی از آن ** که فرستادست گندم ز آسمان
  • For the sake of wheat thou hast become parted from Him who hath sent the wheat from Heaven.
  • دعوت باز بطان را از آب به صحرا
  • How the falcon invited the ducks to come from the water to the plain.
  • باز گوید بط را کز آب خیز ** تا ببینی دشتها را قندریز
  • Says the falcon to the duck, “Arise from the water, that thou mayst see the plains diffusing sweetness,”
  • بط عاقل گویدش ای باز دور ** آب ما را حصن و امنست و سرور
  • (But) the wise duck says to him, “Away, O falcon! The water is our stronghold and safety and joy.”
  • دیو چون باز آمد ای بطان شتاب ** هین به بیرون کم روید از حصن آب
  • The Devil is like the falcon. O ducks, make haste (to guard yourselves)! Beware, do not come out of your stronghold, the water.
  • باز را گویند رو رو باز گرد ** از سر ما دست دار ای پای‌مرد 435
  • They (the ducks) say to the falcon, “Begone, begone! Turn back and keep the hand off our heads, O kind friend!
  • ما بری از دعوتت دعوت ترا ** ما ننوشیم این دم تو کافرا
  • We are quit of thy invitation: (keep) the invitation for thyself: we will not listen to these words of thine, O infidel!