English    Türkçe    فارسی   

3
4692-4716

  • زین همه بگذر نه آن مایه‌ی عدم ** عالمی زاد و بزاید دم بدم
  • Leave all this behind. Did not the substance of non-existence bring forth, and will it not bring forth continually, a (whole) Universe?

  • بر جهید و بر طپید و شاد شاد ** یک دو چرخی زد سجود اندر فتاد
  • He (the man of Bukhárá) sprang up and quivered and whirled once or twice (in dance) joyously, joyously; (then) fell to worship.

  • با خویش آمدن عاشق بیهوش و روی آوردن به ثنا و شکر معشوق
  • How the senseless lover came to himself and turned his face in praise and thanksgiving to the Beloved.

  • گفت ای عنقای حق جان را مطاف ** شکر که باز آمدی زان کوه قاف
  • He said, “O ‘Anqá of God, (thou who art) the place of the spirit’s circling flight, (I give) thanks that thou hast come back from yonder mountain of Qáf.

  • ای سرافیل قیامتگاه عشق ** ای تو عشق عشق و ای دلخواه عشق 4695
  • O Siráfíl (Seraphiel) of Love’s resurrection place O Love of love and O Heart’s-desire of love,

  • اولین خلعت که خواهی دادنم ** گوش خواهم که نهی بر روزنم
  • I desire, as the first gift of honour thou wilt give me, that thou lay thine ear on my window.

  • گرچه می‌دانی بصفوت حال من ** بنده‌پرور گوش کن اقوال من
  • Albeit through (thy) purity thou knowest my feelings, lend ear to my words, O cherisher of thy slave.

  • صد هزاران بار ای صدر فرید ** ز آرزوی گوش تو هوشم پرید
  • Hundreds of thousands of times, O unique Prince, did my wits fly away in longing for thy ear—

  • آن سمیعی تو وان اصغای تو ** و آن تبسمهای جان‌افزای تو
  • That hearing of thine and that listening of thine, and those life-quickening smiles of thine;

  • آن بنوشیدن کم و بیش مرا ** عشوه‌ی جان بداندیش مرا 4700
  • That hearkening unto my lesser and greater (matters), (and unto) the beguilements of my evil-thinking (suspicious) soul.

  • قلبهای من که آن معلوم تست ** بس پذیرفتی تو چون نقد درست
  • Then my false coins, which are well-known to thee, thou didst accept as (though they were) genuine money;

  • بهر گستاخی شوخ غره‌ای ** حلمها در پیش حلمت ذره‌ای
  • For the sake of the boldness (importunity) of one (who was) impudent and deluded, O thou beside whose clemency (all) clemencies are (but) a mote!

  • اولا بشنو که چون ماندم ز شست ** اول و آخر ز پیش من بجست
  • Firstly, hear that when I abandoned (thy) net the first and the last {this world and the next) shot away (disappeared) from before me;

  • ثانیا بشنو تو ای صدر ودود ** که بسی جستم ترا ثانی نبود
  • Secondly, hear, O loving Prince, that I sought long, (but) there was no second to thee;

  • ثالثا تا از تو بیرون رفته‌ام ** گوییا ثالث ثلاثه گفته‌ام 4705
  • Thirdly, since I have gone away from thee, ‘tis as though I have said, ‘the third of three’;

  • رابعا چون سوخت ما را مزرعه ** می ندانم خامسه از رابعه
  • Fourthly, forasmuch as my cornfield is burnt-up, I do not know the fifth (finger) from the fourth.

  • هر کجا یابی تو خون بر خاکها ** پی بری باشد یقین از چشم ما
  • Wherever thou findest blood on the sods, (if) thou investigate, it will certainly (prove to) be (blood) from mine eye.

  • گفت من رعدست و این بانگ و حنین ** ز ابر خواهد تا ببارد بر زمین
  • My words are (as) the thunder, and this noise and moaning demands of the cloud that it should rain upon the earth.

  • من میان گفت و گریه می‌تنم ** یا بگریم یا بگویم چون کنم
  • Between words and tears I continue (in doubt) whether I should weep or speak: hew shall I do?

  • گر بگویم فوت می‌گردد بکا ** ور نگویم چون کنم شکر و ثنا 4710
  • If I speak, the weeping will be lost; and if I weep, how shall I render thanks and praise?

  • می‌فتد از دیده خون دل شها ** بین چه افتادست از دیده مرا
  • Heart’s blood is falling from mine eye, O King: see what has befallen me from mine eye!”

  • این بگفت و گریه در شد آن نحیف ** که برو بگریست هم دون هم شریف
  • The emaciated man said this and began to weep (so violently) that both base and noble wept for him.

  • از دلش چندان بر آمد های هوی ** حلقه کرد اهل بخارا گرد اوی
  • So many ecstatic cries came up from his heart (that) the people of Bukhárá made a ring around him.

  • خیره گویان خیره گریان خیره‌خند ** مرد و زن خرد و کلان حیران شدند
  • (He was) speaking crazily, weeping crazily, laughing crazily: men and women, small and great were bewildered.

  • شهر هم هم‌رنگ او شد اشک ریز ** مرد و زن درهم شده چون رستخیز 4715
  • The (whole) city, too, shed tears in conformity with him: men and women were gathered together as (at) the Resurrection.

  • آسمان می‌گفت آن دم با زمین ** گر قیامت را ندیدستی ببین
  • At that moment the heaven was saying to the earth, “If thou hast never seen the Resurrection, behold it (now)!”