English    Türkçe    فارسی   

3
4705-4729

  • ثالثا تا از تو بیرون رفته‌ام ** گوییا ثالث ثلاثه گفته‌ام 4705
  • Thirdly, since I have gone away from thee, ‘tis as though I have said, ‘the third of three’;

  • رابعا چون سوخت ما را مزرعه ** می ندانم خامسه از رابعه
  • Fourthly, forasmuch as my cornfield is burnt-up, I do not know the fifth (finger) from the fourth.

  • هر کجا یابی تو خون بر خاکها ** پی بری باشد یقین از چشم ما
  • Wherever thou findest blood on the sods, (if) thou investigate, it will certainly (prove to) be (blood) from mine eye.

  • گفت من رعدست و این بانگ و حنین ** ز ابر خواهد تا ببارد بر زمین
  • My words are (as) the thunder, and this noise and moaning demands of the cloud that it should rain upon the earth.

  • من میان گفت و گریه می‌تنم ** یا بگریم یا بگویم چون کنم
  • Between words and tears I continue (in doubt) whether I should weep or speak: hew shall I do?

  • گر بگویم فوت می‌گردد بکا ** ور نگویم چون کنم شکر و ثنا 4710
  • If I speak, the weeping will be lost; and if I weep, how shall I render thanks and praise?

  • می‌فتد از دیده خون دل شها ** بین چه افتادست از دیده مرا
  • Heart’s blood is falling from mine eye, O King: see what has befallen me from mine eye!”

  • این بگفت و گریه در شد آن نحیف ** که برو بگریست هم دون هم شریف
  • The emaciated man said this and began to weep (so violently) that both base and noble wept for him.

  • از دلش چندان بر آمد های هوی ** حلقه کرد اهل بخارا گرد اوی
  • So many ecstatic cries came up from his heart (that) the people of Bukhárá made a ring around him.

  • خیره گویان خیره گریان خیره‌خند ** مرد و زن خرد و کلان حیران شدند
  • (He was) speaking crazily, weeping crazily, laughing crazily: men and women, small and great were bewildered.

  • شهر هم هم‌رنگ او شد اشک ریز ** مرد و زن درهم شده چون رستخیز 4715
  • The (whole) city, too, shed tears in conformity with him: men and women were gathered together as (at) the Resurrection.

  • آسمان می‌گفت آن دم با زمین ** گر قیامت را ندیدستی ببین
  • At that moment the heaven was saying to the earth, “If thou hast never seen the Resurrection, behold it (now)!”

  • عقل حیران که چه عشق است و چه حال ** تا فراق او عجب‌تر یا وصال
  • The intellect (was) bewildered, saying, "What is love and what is ecstasy? (I know not) whether separation from Him or union with Him is the more marvellous."

  • چرخ بر خوانده قیامت‌نامه را ** تا مجره بر دریده جامه را
  • The sky read the letter (announcement) of Resurrection (and was so distraught that) it rent its garment up to the Milky Way.

  • با دو عالم عشق را بیگانگی ** اندرو هفتاد و دو دیوانگی
  • Love bath estrangement with (is a stranger to) the two worlds: in it are two-and-seventy madnesses.

  • سخت پنهانست و پیدا حیرتش ** جان سلطانان جان در حسرتش 4720
  • It is exceedingly hidden, and (only) its bewilderment is manifest the soul of the spiritual sultans is pining for it

  • غیر هفتاد و دو ملت کیش او ** تخت شاهان تخته‌بندی پیش او
  • Its religion is other than (that of) the two-and-seventy sects: beside it the throne of Kings is (but) a splint-bandage.

  • مطرب عشق این زند وقت سماع ** بندگی بند و خداوندی صداع
  • At the time of the samá’ Love’s minstrel strikes up this (strain): “Servitude is chains and lordship headache.”

  • پس چه باشد عشق دریای عدم ** در شکسته عقل را آنجا قدم
  • Then what is Love? The Sea of Not-being: there the foot of the intellect is shattered.

  • بندگی و سلطنت معلوم شد ** زین دو پرده عاشقی مکتوم شد
  • Servitude and sovereignty are known: loverhood is concealed by these two veils.

  • کاشکی هستی زبانی داشتی ** تا ز هستان پرده‌ها برداشتی 4725
  • Would that Being had a tongue; that it might remove the veils from existent beings!

  • هر چه گویی ای دم هستی از آن ** پرده‌ی دیگر برو بستی بدان
  • O breath of (phenomenal) existence, whatsoever words thou mayest utter, know that thereby thou hast bound another veil upon it (the mystery).

  • آفت ادراک آن قالست و حال ** خون بخون شستن محالست و محال
  • That utterance and (that) state (of existence) are the bane of (spiritual) perception: to wash away blood with blood is absurd, absurd.

  • من چو با سوداییانش محرمم ** روز و شب اندر قفص در می‌دمم
  • Since I am familiar with His frenzied ones, day and night I am breathing forth (the secrets of Love) in the cage (of phenomenal existence).

  • سخت مست و بی‌خود و آشفته‌ای ** دوش ای جان بر چه پهلو خفته‌ای
  • Thou art mightily drunken and senseless and distraught: yesternight on which side hast thou slept, O (my) soul?