-
با دو عالم عشق را بیگانگی ** اندرو هفتاد و دو دیوانگی
- Love bath estrangement with (is a stranger to) the two worlds: in it are two-and-seventy madnesses.
-
سخت پنهانست و پیدا حیرتش ** جان سلطانان جان در حسرتش 4720
- It is exceedingly hidden, and (only) its bewilderment is manifest the soul of the spiritual sultans is pining for it
-
غیر هفتاد و دو ملت کیش او ** تخت شاهان تختهبندی پیش او
- Its religion is other than (that of) the two-and-seventy sects: beside it the throne of Kings is (but) a splint-bandage.
-
مطرب عشق این زند وقت سماع ** بندگی بند و خداوندی صداع
- At the time of the samá’ Love’s minstrel strikes up this (strain): “Servitude is chains and lordship headache.”
-
پس چه باشد عشق دریای عدم ** در شکسته عقل را آنجا قدم
- Then what is Love? The Sea of Not-being: there the foot of the intellect is shattered.
-
بندگی و سلطنت معلوم شد ** زین دو پرده عاشقی مکتوم شد
- Servitude and sovereignty are known: loverhood is concealed by these two veils.
-
کاشکی هستی زبانی داشتی ** تا ز هستان پردهها برداشتی 4725
- Would that Being had a tongue; that it might remove the veils from existent beings!
-
هر چه گویی ای دم هستی از آن ** پردهی دیگر برو بستی بدان
- O breath of (phenomenal) existence, whatsoever words thou mayest utter, know that thereby thou hast bound another veil upon it (the mystery).
-
آفت ادراک آن قالست و حال ** خون بخون شستن محالست و محال
- That utterance and (that) state (of existence) are the bane of (spiritual) perception: to wash away blood with blood is absurd, absurd.
-
من چو با سوداییانش محرمم ** روز و شب اندر قفص در میدمم
- Since I am familiar with His frenzied ones, day and night I am breathing forth (the secrets of Love) in the cage (of phenomenal existence).
-
سخت مست و بیخود و آشفتهای ** دوش ای جان بر چه پهلو خفتهای
- Thou art mightily drunken and senseless and distraught: yesternight on which side hast thou slept, O (my) soul?
-
هان و هان هش دار بر ناری دمی ** اولا بر جه طلب کن محرمی 4730
- Beware, beware! Take heed lest thou utter a breath! First spring up and seek a trusted friend.
-
عاشق و مستی و بگشاده زبان ** الله الله اشتری بر ناودان
- Thou art a lover and intoxicated, and thy tongue (is) loosed! —God! God! thou art (like) the camel on the water-spout!
-
چون ز راز و ناز او گوید زبان ** یا جمیل الستر خواند آسمان
- When the tongue tells of His mystery and coquetry, Heaven chants (the prayer), “O Thou that art goodly in covering!”
-
ستر چه در پشم و پنبه آذرست ** تا همیپوشیش او پیداترست
- What covering (can there be)? The fire is in the wool cotton whilst thou art covering it up, it is (all the) more manifest.
-
چون بکوشم تا سرش پنهان کنم ** سر بر آرد چون علم کاینک منم
- When I endeavour to hide His (Love’s) secret, He lifts up His head, like a banner, saying, “Look, here am I!”
-
رغم انفم گیردم او هر دو گوش ** کای مدمغ چونش میپوشی بپوش 4735
- In despite of me He seizes both my ears, saying, “O scatter-brain, how wilt thou cover it Cover it (if thou canst)!”
-
گویمش رو گرچه بر جوشیدهای ** همچو جان پیدایی و پوشیدهای
- I say to Him, “Begone! Though thou hast bubbled up (hast become fervid), (yet) thou art (both) manifest and concealed, like the soul.”
-
گوید او محبوس خنبست این تنم ** چون می اندر بزم خنبک میزنم
- He says, “This body of mine is imprisoned in the jar, (but) like wine I am clapping hands (making a merry noise) at the banquet.”
-
گویمش زان پیش که گردی گرو ** تا نیاید آفت مستی برو
- I say to Him, “Go ere thou art put in pawn (confinement) lest the bane of intoxication befall (thee).”
-
گوید از جام لطیفآشام من ** یار روزم تا نماز شام من
- He says, “I befriend the day with (my) delicious cup until the evening-prayer.
-
چون بیاید شام و دزدد جام من ** گویمش وا ده که نامد شام من 4740
- When evening comes and steals my cup, I will say to it, ‘Give (it) back, for my evening hath not come.’”
-
زان عرب بنهاد نام می مدام ** زانک سیری نیست میخور را مدام
- Hence the Arabs applied the name mudám to wine, because the wine-drinker is never sated.
-
عشق جوشد بادهی تحقیق را ** او بود ساقی نهان صدیق را
- Love makes the wine of realisation to bubble: He is the cup-bearer to the siddíq (true lover) in secret.
-
چون بجویی تو بتوفیق حسن ** باده آب جان بود ابریق تن
- When you seek (the reality) with good help (from God), the water (essence) of the spirit is the wine, and the body is the flagon.