ای بسا طوطی گویای خمش ** ای بسا شیرین‌روان رو ترش

رو به گورستان دمی خامش نشین ** آن خموشان سخن‌گو را ببین

لیک اگر یکرنگ بینی خاکشان ** نیست یکسان حالت چالاکشان 4765

شحم و لحم زندگان یکسان بود ** آن یکی غمگین دگر شادان بود

تو چه دانی تا ننوشی قالشان ** زانک پنهانست بر تو حالشان

بشنوی از قال های و هوی را ** کی ببینی حالت صدتوی را

نقش ما یکسان بضدها متصف ** خاک هم یکسان روانشان مختلف

همچنین یکسان بود آوازها ** آن یکی پر درد و آن پر نازها 4770

بانگ اسپان بشنوی اندر مصاف ** بانگ مرغان بشنوی اندر طواف

آن یکی از حقد و دیگر ز ارتباط ** آن یکی از رنج و دیگر از نشاط

هر که دور از حالت ایشان بود ** پیشش آن آوازها یکسان بود

آن درختی جنبد از زخم تبر ** و آن درخت دیگر از باد سحر

بس غلط گشتم ز دیگ مردریگ ** زانک سرپوشیده می‌جوشید دیگ 4775

جوش و نوش هرکست گوید بیا ** جوش صدق و جوش تزویر و ریا

گر نداری بو ز جان روشناس ** رو دماغی دست آور بوشناس

آن دماغی که بر آن گلشن تند ** چشم یعقوبان هم او روشن کند

هین بگو احوال آن خسته‌جگر ** کز بخاری دور ماندیم ای پسر

یافتن عاشق معشوق را و بیان آنک جوینده یابنده بود کی و من یعمل مثقال ذرة خیرا یره

کان جوان در جست و جو بد هفت سال ** از خیال وصل گشته چون خیال 4780

سایه‌ی حق بر سر بنده بود ** عاقبت جوینده یابنده بود

گفت پیغامبر که چون کوبی دری ** عاقبت زان در برون آید سری

چون نشینی بر سر کوی کسی ** عاقبت بینی تو هم روی کسی

چون ز چاهی می‌کنی هر روز خاک ** عاقبت اندر رسی در آب پاک

جمله دانند این اگر تو نگروی ** هر چه می‌کاریش روزی بدروی 4785

سنگ بر آهن زدی آتش نجست ** این نباشد ور بباشد نادرست

آنک روزی نیستش بخت و نجات ** ننگرد عقلش مگر در نادرات