English    Türkçe    فارسی   

3
691-715

  • بدرگی و منبلی و حرص و آز ** چون کنی پنهان بشید ای مکرساز
  • How by means of hypocrisy, O contriver of fraud, wilt thou conceal depravity of nature and (spiritual) sloth and greed and concupiscence?

  • خویش را منصور حلاجی کنی ** آتشی در پنبه‌ی یاران زنی
  • Thou makest thyself a Mansúr-i Halláj and settest fire to the cotton of thy friends,

  • که بنشناسم عمر از بولهب ** باد کره‌ی خود شناسم نیمشب
  • Saying, “I do not know ‘Umar from Bú Lahab, (but) I know the wind of my ass-colt at midnight.”

  • ای خری کین از تو خر باور کند ** خویش را بهر تو کور و کر کند
  • Oh, the ass that would believe this from an ass like thee, and would make himself blind and deaf for thy sake!

  • خویش را از ره‌روان کمتر شمر ** تو حریف ره‌ریانی گه مخور 695
  • Do not count thyself one of the travellers on the Way; thou art a comrade of them that defile the Way: do not eat dung (do not talk rubbish)!

  • باز پر از شید سوی عقل تاز ** کی پرد بر آسمان پر مجاز
  • Fly back from hypocrisy, hasten towards Reason: how shall the wing of the phenomenal (unreal) soar to Heaven?

  • خویشتن را عاشق حق ساختی ** عشق با دیو سیاهی باختی
  • Thou hast feigned to be a lover of God, (but in truth) thou hast played the game of love with a black devil.

  • عاشق و معشوق را در رستخیز ** دو بدو بندند و پیش آرند تیز
  • At the Resurrection lover and beloved shall be tied in couples and quickly brought forward (to judgement).

  • تو چه خود را گیج و بی‌خود کرده‌ای ** خون رز کو خون ما را خورده‌ای
  • Why hast thou made thyself crazy and senseless? Where is the blood of the vine? Thou hast drunk our blood,

  • رو که نشناسم ترا از من بجه ** عارف بی‌خویشم و بهلول ده 700
  • (Saying), “Begone, I do not know thee: spring away from me. I am a gnostic who is beside himself and (I am) the Buhlúl of the village.”

  • تو توهم می‌کنی از قرب حق ** که طبق‌گر دور نبود از طبق
  • Thou art conceiving a false opinion of thy nearness to God, thinking that the Tray-maker is not far from the tray;

  • این نمی‌بینی که قرب اولیا ** صد کرامت دارد و کار و کیا
  • (And) thou dost not see this, that the nearness of the saints (to God) hath a hundred miracles and pomps and powers.

  • آهن از داوود مومی می‌شود ** موم در دستت چو آهن می‌بود
  • By David iron is made (soft as) a piece of wax; in thy hand wax is (hard) as iron.

  • قرب خلق و رزق بر جمله‌ست عام ** قرب وحی عشق دارند این کرام
  • Nearness (to God) in respect of (His) creating and sustaining (us) is common to all, (but only) these noble ones possess the nearness (consisting) of the inspiration of Love.

  • قرب بر انواع باشد ای پدر ** می‌زند خورشید بر کهسار و زر 705
  • Nearness is of various kinds, O father: the sun strikes (both) on the mountains and on the gold (in the mine);

  • لیک قربی هست با زر شید را ** که از آن آگه نباشد بید را
  • But between the sun and the gold there is a nearness (affinity) of which the bíd-tree hath no knowledge.

  • شاخ خشک و تر قریب آفتاب ** آفتاب از هر دو کی دارد حجاب
  • (Both) the dry and fresh bough are near to the sun: how should the sun be screened off from either?

  • لیک کو آن قربت شاخ طری ** که ثمار پخته از وی می‌خوری
  • But where is the nearness of the sappy bough, from which you eat ripe fruit?

  • شاخ خشک از قربت آن آفتاب ** غیر زوتر خشک گشتن گو بیاب
  • From nearness to the sun let the dry bough get (if it can) anything besides withering sooner!

  • آنچنان مستی مباش ای بی‌خرد ** که به عقل آید پشیمانی خورد 710
  • O man without wisdom, do not be an inebriate of the sort that (when) he comes (back) to his wits he feels sorry;

  • بلک از آن مستان که چون می می‌خورند ** عقلهای پخته حسرت می‌برند
  • Nay, be one of those inebriates on account of whom, whilst they are drinking the wine (of Divine Love), mature (strong) intellects suffer regret.

  • ای گرفته همچو گربه موش پیر ** گر از آن می شیرگیری شیر گیر
  • O thou who, like a cat, hast caught (nothing better than) an old mouse, if thou art pot-valiant with that wine (of Love), catch the Lion!

  • ای بخورده از خیالی جام هیچ ** همچو مستان حقایق بر مپیچ
  • O thou who hast quaffed the cup of Naught from a phantom, do not reel like them that are intoxicated with the (Divine) realities.

  • می‌فتی این سو و آن سو مست‌وار ** ای تو این سو نیستت زان سو گذار
  • Thou art falling to this side and that, like the drunken: O thou (who art) on this side, there is no passage for thee on that side.

  • گر بدان سو راه یابی بعد از آن ** گه بدین سو گه بدان سو سر فشان 715
  • If thou (ever) find the way to that side, thenceforth toss thy head now to this side, now to that!