English    Türkçe    فارسی   

4
211-235

  • این حکایت را بدان گفتم که تا ** لاف کم بافی چو رسوا شد خطا
  • I have told this story with the intent that thou mayst not weave idle talk when the offence is glaring.

  • مر ترا ای هم به دعوی مستزاد ** این بدستت اجتهاد و اعتقاد
  • O thou who art likewise excessive in thy pretension, to thee (in thy case) there has been this (same hypocritical) exertion and (vain) belief.

  • چون زن صوفی تو خاین بوده‌ای ** دام مکر اندر دغا بگشوده‌ای
  • Thou hast been unfaithful, like the Súfí's wife: thou hast opened in fraud the snare of cunning,

  • که ز هر ناشسته رویی کپ زنی ** شرم داری وز خدای خویش نی
  • For thou art ashamed before every dirty braggart, and not before thy God.

  • غرض از سمیع و بصیر گفتن خدا را
  • The purpose for which God is called Samí‘ (Hearing) and Basír (Seeing).

  • از پی آن گفت حق خود را بصیر ** که بود دید ویت هر دم نذیر 215
  • God has called Himself Basír (Seeing), in order that His seeing thee may at every moment be a deterrent (against sin).

  • از پی آن گفت حق خود را سمیع ** تا ببندی لب ز گفتار شنیع
  • God has called Himself Samí‘ (Hearing), in order that thou mayst close thy lips (and refrain) from foul speech.

  • از پی آن گفت حق خود را علیم ** تا نیندیشی فسادی تو ز بیم
  • God has called Himself ‘Alím (Knowing), in order that thou mayst fear to meditate a wicked deed.

  • نیست اینها بر خدا اسم علم ** که سیه کافور دارد نام هم
  • These are not proper names applicable to God: (proper names are merely designations), for even a negro may have the name Káfúr (Camphor).

  • اسم مشتقست و اوصاف قدیم ** نه مثال علت اولی سقیم
  • The Names (of God) are derivative and (denote) Eternal Attributes: (they are) not unsound like (the doctrine of) the First Cause.

  • ورنه تسخر باشد و طنز و دها ** کر را سامع ضریران را ضیا 220
  • Otherwise, it would be ridicule and mockery and deception, (like calling) a deaf person Samí‘ (Hearer) and blind men Ziyá (Radiance);

  • یا علم باشد حیی نام وقیح ** یا سیاه زشت را نام صبیح
  • Or (as though) Hayí (Bashful) should be the proper name of an impudent fellow, or Sabíh (Beautiful) the name of a hideous blackamoor.

  • طفلک نوزاده را حاجی لقب ** یا لقب غازی نهی بهر نسب
  • You may confer the title of Hájjí (Pilgrim) or Ghází (Holy Warrior) on a newborn child for the purpose of (indicating his) lineage;

  • گر بگویند این لقبها در مدیح ** تا ندارد آن صفت نبود صحیح
  • (But) if these titles are used in praise, they are not correct unless he (the person so described) possess that (particular) quality.

  • تسخر و طنزی بود آن یا جنون ** پاک حق عما یقول الظالمون
  • (Otherwise), it would be a ridicule and mockery (so to use them), or madness: God is clear of (untouched by) what the unrighteous say.

  • من همی دانستمت پیش از وصال ** که نکورویی ولیکن بدخصال 225
  • I knew, before (our meeting), that thou art good-looking but evil-natured;

  • من همی دانستمت پیش از لقا ** کز ستیزه راسخی اندر شقا
  • I knew, before coming face to face (with thee), that by reason of contumacy thou art set fast in damnation.

  • چونک چشمم سرخ باشد در غمش ** دانمش زان درد گر کم بینمش
  • When my eye is red in ophthalmia, I know it (the redness) is from the disease, (even) if I do not see it (the redness).

  • تو مرا چون بره دیدی بی شبان ** تو گمان بردی ندارم پاسبان
  • Thou deemedst me as a lamb without the shepherd, thou thoughtest that I have none keeping watch (over me).

  • عاشقان از درد زان نالیده‌اند ** که نظر ناجایگه مالیده‌اند
  • The cause why lovers have moaned in grief is that they have rubbed their eyes malapropos.

  • بی‌شبان دانسته‌اند آن ظبی را ** رایگان دانسته‌اند آن سبی را 230
  • They have regarded that Gazelle as being shepherdless, they have regarded that Captive as (one who may be taken) cost-free,

  • تا ز غمزه تیر آمد بر جگر ** که منم حارس گزافه کم نگر
  • Till (suddenly) an arrow from the glance (of Divine jealousy) comes (descends) upon the heart, (as though) to say, ‘I am the Keeper: do not look wantonly.

  • کی کم از بره کم از بزغاله‌ام ** که نباشد حارس از دنباله‌ام
  • How am I meaner than a lamb, meaner than a kid, that there should not be a keeper behind me?

  • حارسی دارم که ملکش می‌سزد ** داند او بادی که آن بر من وزد
  • I have a Keeper whom it beseems to hold dominion: He knoweth the wind that blows upon me.

  • سرد بود آن باد یا گرم آن علیم ** نیست غافل نیست غایب ای سقیم
  • Whether that wind was cold or hot, that Knowing One is not unaware, is not absent, O infirm man.

  • نفس شهوانی ز حق کرست و کور ** من به دل کوریت می‌دیدم ز دور 235
  • The appetitive soul is deaf and blind to God: I with my heart was seeing thy blindness from afar.