شاد می‌شد او کز آن گفت دریغ ** پیش رفت این بازیم رستم ز تیغ

پس گرفتش یک صیاد ارجمند ** پس برو تف کرد و بر خاکش فکند

غلط غلطان رفت پنهان اندر آب ** ماند آن احمق همی‌کرد اضطراب

از چپ و از راست می‌جست آن سلیم ** تا بجهد خویش برهاند گلیم

دام افکندند و اندر دام ماند ** احمقی او را در آن آتش نشاند 2280

بر سر آتش به پشت تابه‌ای ** با حماقت گشت او همخوابه‌ایی

او همی جوشید از تف سعیر ** عقل می‌گفتش الم یاتک نذیر

او همی‌گفت از شکنجه وز بلا ** هم‌چو جان کافران قالوا بلی

باز می‌گفت او که گر این بار من ** وا رهم زین محنت گردن‌شکن

من نسازم جز به دریایی وطن ** آبگیری را نسازم من سکن 2285

آب بی‌حد جویم و آمن شوم ** تا ابد در امن و صحت می‌روم

بیان آنک عهد کردن احمق وقت گرفتاری و ندم هیچ وفایی ندارد کی لو ردوالعادوا لما نهوا عنه و انهم لکاذبون صبح کاذب وفا ندارد

عقل می‌گفتش حماقت با توست ** با حماقت عقل را آید شکست

عقل را باشد وفای عهدها ** تو نداری عقل رو ای خربها

عقل را یاد آید از پیمان خود ** پرده‌ی نسیان بدراند خرد

چونک عقلت نیست نسیان میر تست ** دشمن و باطل کن تدبیر تست 2290

از کمی عقل پروانه‌ی خسیس ** یاد نارد ز آتش و سوز و حسیس

چونک پرش سوخت توبه می‌کند ** آز و نسیانش بر آتش می‌زند

ضبط و درک و حافظی و یادداشت ** عقل را باشد که عقل آن را فراشت

چونک گوهر نیست تابش چون بود ** چون مذکر نیست ایابش چون بود

این تمنی هم ز بی‌عقلی اوست ** که نبیند کان حماقت را چه خوست 2295

آن ندامت از نتیجه‌ی رنج بود ** نه ز عقل روشن چون گنج بود

چونک شد رنج آن ندامت شد عدم ** می‌نیرزد خاک آن توبه و ندم

آن ندم از ظلمت غم بست بار ** پس کلام اللیل یمحوه النهار

چون برفت آن ظلمت غم گشت خوش ** هم رود از دل نتیجه و زاده‌اش

می‌کند او توبه و پیر خرد ** بانگ لو ردوا لعادوا می‌زند 2300

در بیان آنک وهم قلب عقلست و ستیزه‌ی اوست بدو ماند و او نیست و قصه‌ی مجاوبات موسی علیه‌السلام کی صاحب عقل بود با فرعون کی صاحب وهم بود