کی ببینم من رخ آن سیم‌ساق ** هین مکن تکلیف ما لیس یطاق

باز حس کژ نبیند غیر کژ ** خواه کژ غژ پیش او یا راست غژ

چشم احول از یکی دیدن یقین ** دانک معزولست ای خواجه معین 2395

تو که فرعونی همه مکری و زرق ** مر مرا از خود نمی‌دانی تو فرق

منگر از خود در من ای کژباز تو ** تا یکی تو را نبینی تو دوتو

بنگر اندر من ز من یک ساعتی ** تا ورای کون بینی ساحتی

وا رهی از تنگی و از ننگ و نام ** عشق اندر عشق بینی والسلام

پس بدانی چونک رستی از بدن ** گوش و بینی چشم می‌داند شدن 2400

راست گفتست آن شه شیرین‌زبان ** چشم گرد مو به موی عارفان

چشم را چشمی نبود اول یقین ** در رحم بود او جنین گوشتین

علت دیدن مدان پیه ای پسر ** ورنه خواب اندر ندیدی کس صور

آن پری و دیو می‌بیند شبیه ** نیست اندر دیدگاه هر دو پیه

نور را با پیه خود نسبت نبود ** نسبتش بخشید خلاق ودود 2405

آدمست از خاک کی ماند به خاک ** جنیست از نار بی‌هیچ اشتراک

نیست مانندای آتش آن پری ** گر چه اصلش اوست چون می‌بنگری

مرغ از بادست و کی ماند به باد ** نامناسب را خدا نسبت به داد

نسبت این فرعها با اصلها ** هست بی‌چون ار چه دادش وصلها

آدمی چون زاده‌ی خاک هباست ** این پسر را با پدر نسبت کجاست 2410

نسبتی گر هست مخفی از خرد ** هست بی‌چون و خرد کی پی برد

باد را بی چشم اگر بینش نداد ** فرق چون می‌کرد اندر قوم عاد

چون همی دانست مومن از عدو ** چون همی دانست می را از کدو

آتش نمرود را گر چشم نیست ** با خلیلش چون تجشم کردنیست

گر نبودی نیل را آن نور و دید ** از چه قبطی را ز سبطی می‌گزید 2415

گرنه کوه و سنگ با دیدار شد ** پس چرا داود را او یار شد

این زمین را گر نبودی چشم جان ** از چه قارون را فرو خورد آنچنان