English    Türkçe    فارسی   

4
2461-2485

  • چون مراقب باشی و گیری رسن ** حاجتت ناید قیامت آمدن
  • When thou art observant and dost grasp the cord (of apprehension), thou needest not the coming of the Resurrection (to reveal the ultimate effects).

  • آنک رمزی را بداند او صحیح ** حاجتش ناید که گویندش صریح
  • He that truly knows (the meaning of) an indication does not need to have it plainly declared to him.

  • این بلا از کودنی آید ترا ** که نکردی فهم نکته و رمزها
  • This tribulation befalls thee from (thy) stupidity in not understanding the subtle hints and indications.

  • از بدی چون دل سیاه و تیره شد ** فهم کن اینجا نشاید خیره شد
  • When thy heart has been blackened and darkened by wickedness, understand! One ought not to become besotted here;

  • ورنه خود تیری شود آن تیرگی ** در رسد در تو جزای خیرگی 2465
  • Otherwise, in sooth, that darkness will become an arrow (of woe), and the penalty of (thy) besottedness will overtake thee.

  • ور نیاید تیر از بخشایش است ** نه پی نادیدن آلایش است
  • And if the arrow come not, ’tis from (God's) bounty; not because of (His) not seeing the defilement (of thy sin).

  • هین مراقب باش گر دل بایدت ** کز پی هر فعل چیزی زایدت
  • Hark, be observant if thou wouldst have a (pure) heart, for something is born to thee in consequence of every action.

  • ور ازین افزون ترا همت بود ** از مراقب کار بالاتر رود
  • And if thou hast an aspiration greater than this, (and if) the enterprise goes beyond (the spiritual rank of) the observant,

  • بیان آنک تن خاکی آدمی هم‌چون آهن نیکو جوهر قابل آینه شدن است تا درو هم در دنیا بهشت و دوزخ و قیامت و غیر آن معاینه بنماید نه بر طریق خیال
  • [Explaining that the earthen body of man, like iron of fine substance, is capable of becoming a mirror, so that therein even in this world Paradise and Hell and the Resurrection et cetera are shown by immediate vision, not in the mode of phantasy.]

  • پس چو آهن گرچه تیره‌هیکلی ** صیقلی کن صیقلی کن صیقلی
  • Then, though thou art dark-bodied like iron, make a practice of polishing, polishing, polishing,

  • تا دلت آیینه گردد پر صور ** اندرو هر سو ملیحی سیمبر 2470
  • That thy heart may become a mirror full of images, (with) a lovely silverbreasted (form reflected) therein on every side.

  • آهن ار چه تیره و بی‌نور بود ** صیقلی آن تیرگی از وی زدود
  • Although the iron was dark and devoid of light, polishing cleared away the darkness from it.

  • صیقلی دید آهن و خوش کرد رو ** تا که صورتها توان دید اندرو
  • The iron saw (suffered) the polishing and made its face fair, so that images could be seen therein.

  • گر تن خاکی غلیظ و تیره است ** صیقلش کن زانک صیقل گیره است
  • If the earthen body is gross and dark, polish it—for it is receptive to the polishing instrument—

  • تا درو اشکال غیبی رو دهد ** عکس حوری و ملک در وی جهد
  • In order that the forms of the Unseen may appear in it, and that the reflexion of houri and angel may dart into it.

  • صیقل عقلت بدان دادست حق ** که بدو روشن شود دل را ورق 2475
  • God hath given thee the polishing instrument, Reason, to the end that thereby the leaf (surface) of the heart may be made resplendent.

  • صیقلی را بسته‌ای ای بی‌نماز ** وآن هوا را کرده‌ای دو دست باز
  • Thou, O prayerless man, hast put the polisher (Reason) in bonds and hast loosed the two hands of sensuality.

  • گر هوا را بند بنهاده شود ** صیقلی را دست بگشاده شود
  • If bonds be put on sensuality, the hand of the polisher (Reason) will be untied.

  • آهنی که آیینه غیبی بدی ** جمله صورتها درو مرسل شدی
  • A piece of iron that became a mirror of the Unseen—all the forms (of the Unseen) would be shot into it.

  • تیره کردی زنگ دادی در نهاد ** این بود یسعون فی الارض الفساد
  • (But) thou madest (thy heart) dark and didst let the rust into thy nature: this is (the inner meaning of) they work evil on the earth.

  • تاکنون کردی چنین اکنون مکن ** تیره کردی آب را افزون مکن 2480
  • So hast thou done till now: now do it not. Thou hast made the water turbid: do not make it more (so).

  • بر مشوران تا شود این آب صاف ** واندرو بین ماه و اختر در طواف
  • Do not stir it up (befoul it): let this water become clear, and (then) behold the moon and stars circling therein.

  • زانک مردم هست هم‌چون آب جو ** چون شود تیره نبینی قعر او
  • For man is like the water of the river: when it becomes turbid, thou canst not see its bottom.

  • قعر جو پر گوهرست و پر ز در ** هین مکن تیره که هست او صاف حر
  • The bottom of the river is full of jewels and full of pearls: take heed, do not make (the water) turbid, for it is (originally) pure and free (from pollution).

  • جان مردم هست مانند هوا ** چون بگرد آمیخت شد پرده‌ی سما
  • The spirit of man resembles air: when it (air) is mixed with dust, it veils the sky,

  • مانع آید او ز دید آفتاب ** چونک گردش رفت شد صافی و ناب 2485
  • And prevents (the eye) from seeing the sun; (but) when its dust is gone, it becomes pure and undefiled.