English    Türkçe    فارسی   

4
2618-2642

  • ظاهرش گم گشت در دریا و لیک ** ذات او معصوم و پا بر جا و نیک
  • Its outward form has disappeared in the sea, but its essence is inviolate and permanent and goodly.
  • هین بده ای قطره خود را بی‌ندم ** تا بیابی در بهای قطره یم
  • Hark, O (thou who art like a) drop, give thyself up without repenting, that in recompense for the drop thou mayst gain the Ocean.
  • هین بده ای قطره خود را این شرف ** در کف دریا شو آمن از تلف 2620
  • Hark, O drop, bestow on thyself this honour, and in the hand of the Sea become safe from destruction.
  • خود کرا آید چنین دولت به دست ** قطره‌ای را بحری تقاضاگر شدست
  • Whom indeed should fortune like this befall? A Sea has become the suitor for a drop.
  • الله الله زود بفروش و بخر ** قطره‌ای ده بحر پر گوهر ببر
  • In God's name, in God's name, sell and buy at once! Give a drop, and take (in return) the Sea which is full of pearls.
  • الله الله هیچ تاخیری مکن ** که ز بحر لطف آمد این سخن
  • In God's name, in God's name, do not make any postponement, for these words (of Moses) come from the Sea of Grace.
  • لطف اندر لطف این گم می‌شود ** که اسفلی بر چرخ هفتم می‌شود
  • (All other) grace is lost (vanishes away) in (comparison with) this grace, that one of the lowest is going up to the Seventh Heaven.
  • هین که یک بازی فتادت بوالعجب ** هیچ طالب این نیابد در طلب 2625
  • Hark, for a marvellous falcon has fallen to thee: no seeker will find it in (his) search.”
  • گفت با هامان بگویم ای ستیر ** شاه را لازم بود رای وزیر
  • He (Pharaoh) said, “I will tell Hámán, O veiled (modest) one: the counsel of the vizier is necessary to the king.”
  • گفت با هامان مگو این راز را ** کور کمپیری چه داند باز را
  • She said, “Do not tell Hámán this secret: what should a blind decrepit old woman know about a falcon?”
  • قصه‌ی باز پادشاه و کمپیر زن
  • Story of the king's falcon and the decrepit old woman.
  • باز اسپیدی به کمپیری دهی ** او ببرد ناخنش بهر بهی
  • (If) you give a white falcon to a decrepit old woman, she will clip its talons for the sake of (its supposed) welfare.
  • ناخنی که اصل کارست و شکار ** کور کمپیری ببرد کوروار
  • The blind old woman will blindly clip the talons which are the source of its usefulness in the chase,
  • که کجا بودست مادر که ترا ** ناخنان زین سان درازست ای کیا 2630
  • Saying, “Where has thy mother been, that thy talons are so long, O prince?”
  • ناخن و منقار و پرش را برید ** وقت مهر این می‌کند زال پلید
  • She clipped its talons and beak and wings: the filthy old hag does this at the time of (at the time when she is moved by) affection.
  • چونک تتماجش دهد او کم خورد ** خشم گیرد مهرها را بر درد
  • When she gives it tutmáj, it will not eat; (then) she is enraged and tears up her feelings of affection,
  • که چنین تتماج پختم بهر تو ** تو تکبر می‌نمایی و عتو
  • Saying, “I have cooked such (fine) tutmáj for thee, and thou art showing pride and insolence.
  • تو سزایی در همان رنج و بلا ** نعمت و اقبال کی سازد ترا
  • Thou deservest to be in that trouble and affliction: how should happiness and prosperity be suitable for thee?”
  • آن تتماجش دهد کین را بگیر ** گر نمی‌خواهی که نوشی زان فطیر 2635
  • She gives it the tutmáj broth, saying, “Take this, if thou dost not wish to eat of the pastry.”
  • آب تتماجش نگیرد طبع باز ** زال بترنجد شود خشمش دراز
  • The falcon's nature does not accept (rejects) tutmáj broth: the old woman frowns, and her anger is prolonged.
  • از غضب شربای سوزان بر سرش ** زن فرو ریزد شود کل مغفرش
  • In her rage the woman pours down the burning hot soup on its head: the crown of its head is made bald.
  • اشک از آن چشمش فرو ریزد ز سوز ** یاد آرد لطف شاه دل‌فروز
  • On account of the burning pain the tears pour down from its eye: it remembers the kindness of the heart-delighting king.
  • زان دو چشم نازنین با دلال ** که ز چهره‌ی شاد دارد صد کمال
  • (Tears pour) from those two charming coquettish eyes, which possess a hundred perfections (derived) from the countenance of the king.
  • چشم مازاغش شده پر زخم زاغ ** چشم نیک از چشم بد با درد و داغ 2640
  • Its eye that turned not aside (ma zágh) has become full of wounds inflicted by the crow (zágh): the good eye is (smitten) with pain and anguish by the evil eye.
  • چشم دریا بسطتی کز بسط او ** هر دو عالم می‌نماید تار مو
  • (It hath) an eye with the (vast) range of the sea, (an eye) from the (immense) range whereof both the worlds appear (no bigger than) a thread of hair.
  • گر هزاران چرخ در چشمش رود ** هم‌چو چشمه پیش قلزم گم شود
  • If thousands of spheres should enter into its eye, they would vanish like a fountain before the ocean.