صد هزاران خوی بد آموخته ** دیده‌های عقل و دل بر دوخته

صد هزاران خوی بد آموخته ** دیده‌های عقل و دل بر دوخته 2675

کمترین خوشان به زشتی آن حسد ** آن حسد که گردن ابلیس زد

زان سگان آموخته حقد و حسد ** که نخواهد خلق را ملک ابد

هر کرا دید او کمال از چپ و راست ** از حسد قولنجش آمد درد خاست

زآنک هر بدبخت خرمن‌سوخته ** می‌نخواهد شمع کس افروخته

هین کمالی دست آور تا تو هم ** از کمال دیگران نفتی به غم 2680

از خدا می‌خواه دفع این حسد ** تا خدایت وا رهاند از جسد

مر ترا مشغولیی بخشد درون ** که نپردازی از آن سوی برون

جرعه‌ی می را خدا آن می‌دهد ** که بدو مست از دو عالم می‌دهد

خاصیت بنهاده در کف حشیش ** کو زمانی می‌رهاند از خودیش

خواب را یزدان بدان سان می‌کند ** کز دو عالم فکر را بر می‌کند 2685

کرد مجنون را ز عشق پوستی ** کو بنشناسد عدو از دوستی

صد هزاران این چنین می‌دارد او ** که بر ادراکات تو بگمارد او

هست میهای شقاوت نفس را ** که ز ره بیرون برد آن نحس را

هست میهای سعادت عقل را ** که بیابد منزل بی‌نقل را

خیمه‌ی گردون ز سرمستی خویش ** بر کند زان سو بگیرد راه پیش 2690

هین بهر مستی دلا غره مشو ** هست عیسی مست حق خر مست جو

این چنین می را بجو زین خنبها ** مستی‌اش نبود ز کوته دنبها

زانک هر معشوق چون خنبیست پر ** آن یکی درد و دگر صافی چو در

می‌شناسا هین بچش با احتیاط ** تا میی یابی منزه ز اختلاط

هر دو مستی می‌دهندت لیک این ** مستی‌ات آرد کشان تا رب دین 2695

تا رهی از فکر و وسواس و حیل ** بی عقال این عقل در رقص‌الجمل

انبیا چون جنس روحند و ملک ** مر ملک را جذب کردند از فلک

باد جنس آتش است و یار او ** که بود آهنگ هر دو بر علو

چون ببندی تو سر کوزه‌ی تهی ** در میان حوض یا جویی نهی