هم ز دندانت برآید دردها ** تا بگویی دوزخست و اژدها

یا کند آب دهانت را عسل ** که بگویی که بهشتست و حلل

از بن دندان برویاند شکر ** تا بدانی قوت حکم قدر

پس به دندان بی‌گناهان را مگز ** فکر کن از ضربت نامحترز 2815

نیل را بر قبطیان حق خون کند ** سبطیان را از بلا محصون کند

تا بدانی پیش حق تمییز هست ** در میان هوشیار راه و مست

نیل تمییز از خدا آموختست ** که گشاد آن را و این را سخت بست

لطف او عاقل کند مر نیل را ** قهر او ابله کند قابیل را

در جمادات از کرم عقل آفرید ** عقل از عاقل به قهر خود برید 2820

در جماد از لطف عقلی شد پدید ** وز نکال از عاقلان دانش رمید

عقل چون باران به امر آنجا بریخت ** عقل این سو خشم حق دید و گریخت

ابر و خورشید و مه و نجم بلند ** جمله بر ترتیب آیند و روند

هر یکی ناید مگر در وقت خویش ** که نه پس ماند ز هنگام و نه پیش

چون نکردی فهم این را ز انبیا ** دانش آوردند در سنگ و عصا 2825

تا جمادات دگر را بی لباس ** چون عصا و سنگ داری از قیاس

طاعت سنگ و عصا ظاهر شود ** وز جمادات دگر مخبر شود

که ز یزدان آگهیم و طایعیم ** ما همه نی اتفاقی ضایعیم

هم‌چو آب نیل دانی وقت غرق ** کو میان هر دو امت کرد فرق

چون زمین دانیش دانا وقت خسف ** در حق قارون که قهرش کرد و نسف 2830

چون قمر که امر بشنید و شتافت ** پس دو نیمه گشت بر چرخ و شکافت

چون درخت و سنگ کاندر هر مقام ** مصطفی را کرده ظاهرالسلام

جواب دهری کی منکر الوهیت است و عالم را قدیم می‌گوید

دی یکی می‌گفت عالم حادثست ** فانیست این چرخ و حقش وارثست

فلسفیی گفت چون دانی حدوث ** حادثی ابر چون داند غیوث

ذره‌ای خود نیستی از انقلاب ** تو چه می‌دانی حدوث آفتاب 2835

کرمکی کاندر حدث باشد دفین ** کی بداند آخر و بدو زمین