English    Türkçe    فارسی   

4
306-330

  • گفت عاشق امتحان کردم مگیر ** تا ببینم تو حریفی یا ستیر
  • The lover said, “I made the trial—do not take offence—that I might see whether thou art a hetaera or a modest woman. [The lover said, “I made the trial—do not take offence—that I might see whether thou art a courtesan or a modest woman.]

  • من همی دانستمت بی‌امتحان ** لیک کی باشد خبر هم‌چون عیان
  • I was knowing (it) without the trial, but how should hearing be the same as seeing?

  • آفتابی نام تو مشهور و فاش ** چه زیانست ار بکردم ابتلاش
  • Thou art (like) the sun: thy name is renowned and known to all: what harm is there if I have tested it?

  • تو منی من خویشتن را امتحان ** می‌کنم هر روز در سود و زیان
  • Thou art I: every day I am making trial of myself in profit and loss (good and evil).

  • انبیا را امتحان کرده عدات ** تا شده ظاهر ازیشان معجزات 310
  • The prophets were put to the trial by their enemies, with the result that miracles were displayed by them.

  • امتحان چشم خود کردم به نور ** ای که چشم بد ز چشمان تو دور
  • I made trial of my own eye with light, O thou from whose eyes may the evil eye be far!

  • این جهان هم‌چون خرابست و تو گنج ** گر تفحص کردم از گنجت مرنج
  • This world is as the ruin, and thou the treasure (buried there): if I have made investigation concerning thy treasure, be not aggrieved.

  • زان چنین بی‌خردگی کردم گزاف ** تا زنم با دشمنان هر بار لاف
  • I recklessly committed such an indiscretion, that I may always boast (of thy virtue) to (thy) enemies;

  • تا زبانم چون ترا نامی نهد ** چشم ازین دیده گواهیها دهد
  • So that, when my tongue bestows a name on thee, my eye may give testimonies of this which I have seen.

  • گر شدم در راه حرمت راه‌زن ** آمدم ای مه به شمشیر و کفن 315
  • If I have sought to rob thee of thy honour I come, O Moon (of beauty), with sword and winding-sheet.

  • جز به دست خود مبرم پا و سر ** که ازین دستم نه از دست دگر
  • Do not cut off my feet and head save with thine own hand, for I belong to this hand, not to another hand.

  • از جدایی باز می‌رانی سخن ** هر چه خواهی کن ولیکن این مکن
  • Thou art talking again of separation: do whatsoever thou wilt, but do not this!”

  • در سخن آباد این دم راه شد ** گفت امکان نیست چون بیگاه شد
  • The way is now made (open for entering) into the realm of Discourse (Exposition); (but) ‘tis impossible to speak (on the subject), since there is no time (to do so at present).

  • پوستها گفتیم و مغز آمد دفین ** گر بمانیم این نماند همچنین
  • We have told the husks (externals), but the kernel (the inner meaning) is buried; if we remain (alive), this will not remain (concealed) as it is now.

  • رد کردن معشوقه عذر عاشق را و تلبیس او را در روی او مالیدن
  • How the beloved rejected the excuses of the lover and rubbed his duplicity into him.

  • در جوابش بر گشاد آن یار لب ** کز سوی ما روز سوی تست شب 320
  • The loved one opened her lips to answer him, saying, “On my side it is day, and on thy side it is night.

  • حیله‌های تیره اندر داوری ** پیش بینایان چرا می‌آوری
  • Why in contention dost thou bring forward dark evasions be fore those who see (the truth plainly)?

  • هر چه در دل داری از مکر و رموز ** پیش ما رسواست و پیدا هم‌چو روز
  • To us, all the deceit and dissimulations that thou hast in thy heart are manifest and clear as day.

  • گر بپوشیمش ز بنده‌پروری ** تو چرا بی‌رویی از حد می‌بری
  • If we, in kindness to our servant, cover it up, why dost thou carry shamelessness beyond the limit?

  • از پدر آموز که آدم در گناه ** خوش فرود آمد به سوی پایگاه
  • Learn from thy Father; for in (the hour of) sin Adam came down willingly to the vestibule

  • چون بدید آن عالم الاسرار را ** بر دو پا استاد استغفار را 325
  • When he beheld that Knower of secrets, he stood up on his feet to ask forgiveness.

  • بر سر خاکستر انده نشست ** از بهانه شاخ تا شاخی نجست
  • He seated himself on the ashes of contrition: he did not jump from one branch of idle pleading to another

  • ربنا انا ظلمنا گفت و بس ** چونک جانداران بدید از پیش و پس
  • He said only, ‘O Lord, verily we have done wrong,’ when he saw the (angelic) life-guards in front and behind.

  • دید جانداران پنهان هم‌چو جان ** دورباش هر یکی تا آسمان
  • He saw the life-guards who are invisible, as the spirit is—each one’s mace (reaching) to the sky—-

  • که هلا پیش سلیمان مور باش ** تا بنشکافد ترا این دورباش
  • Saying, ‘Hola! be (as) the ant before Solomon, lest this mace cleave thee asunder.

  • جز مقام راستی یک دم مه‌ایست ** هیچ لالا مرد را چون چشم نیست 330
  • Do not for one moment stand (anywhere) but in the place of truth: a man hath no guardian like the (seeing) eye.