English    Türkçe    فارسی   

4
3807-3831

  • جبرئیلا گر شریفی و عزیز ** تو نه‌ای پروانه و نه شمع نیز
  • O “Gabriel,” though you are noble and revered, you are not the moth nor the candle either.
  • شمع چون دعوت کند وقت فروز ** جان پروانه نپرهیزد ز سوز
  • When the candle calls at the moment of illumination, the soul of the moth does not shrink from burning.
  • این حدیث منقلب را گور کن ** شیر را برعکس صید گور کن
  • Bury this topsy-turvy discourse: make the lion contrariously the prey of the onager.
  • بند کن مشک سخن‌شاشیت را ** وا مکن انبان قلماشیت را 3810
  • Stop up thy word-sweating water-skin, do not open the bag of thy reckless talk.
  • آنک بر نگذشت اجزاش از زمین ** پیش او معکوس و قلماشیست این
  • He whose (intellectual and spiritual) parts have not passed beyond the earth— this is absurd and reckless talk in his view.
  • لا تخالفهم حبیبی دارهم ** یا غریبا نازلا فی دارهم
  • Do not resist them, O my beloved; deal gently with them, O stranger lodging in their home.
  • اعط ما شائوا وراموا وارضهم ** یا ظعینا ساکنا فی‌ارضهم
  • Give (them) what they wish and desire, and satisfy them, O emigrant dwelling in their land.
  • تا رسیدن در شه و در ناز خوش ** رازیا با مرغزی می‌ساز خویش
  • Till (the hour of) coming to the king and to sweet delight, O man of Rayy be on good terms with the man of Merv.
  • موسیا در پیش فرعون زمن ** نرم باید گفت قولا لینا 3815
  • O “Moses,” in presence of the Pharaoh of the time you must speak softly with mild words.
  • آب اگر در روغن جوشان کنی ** دیگدان و دیگ را ویران کنی
  • If you put water into boiling oil, you will destroy (both) the trivet and the kettle.
  • نرم گو لیکن مگو غیر صواب ** وسوسه مفروش در لین الخطاب
  • Speak softly, but do not speak aught except the truth: do not offer temptation in your mildness of address.
  • وقت عصر آمد سخن کوتاه کن ** ای که عصرت عصر را آگاه کن
  • The time of afternoon is come: cut short the discourse, O thou whose expression (of the hidden truth) makes (the people of) the age acquainted (with reality).
  • گو تو مر گل‌خواره را که قند به ** نرمی فاسد مکن طینش مده
  • Do thou tell the clay-eater that sugar is better: do not show injurious softness, do not give him clay.
  • نطق جان را روضه‌ی جانیستی ** گر ز حرف و صوت مستغنیستی 3820
  • Speech would be a spiritual garden to the soul, if it were independent of letters and sounds.
  • این سر خر در میان قندزار ** ای بسا کس را که بنهادست خار
  • Oh, there is many a one in whom this donkey's head amidst the sugar plantation has fixed a thorn!
  • ظن ببرد از دور کان آنست و بس ** چون قج مغلوب وا می‌رفت پس
  • He, (seeing it) from afar, supposed that it (the sugar-plantation) is just that (donkey's head), nothing more; (so) he was retiring, like a ram vanquished in fight.
  • صورت حرف آن سر خر دان یقین ** در رز معنی و فردوس برین
  • Know for sure that the (literal) form (of speech) is (like) that donkey's head in the vineyard and highest Paradise of the spiritual reality.
  • ای ضیاء الحق حسام الدین در آر ** این سر خر را در آن بطیخ‌زار
  • O Ziyá’u ’l-Haqq Husámu’ddín, bring this donkey's head into that melon-field,
  • تا سر خر چون بمرد از مسلخه ** نشو دیگر بخشدش آن مطبخه 3825
  • In order that, when the donkey's head has died to (has passed beyond) the skinning-place, that kitchen may bestow on it another growth (a spiritual regeneration).
  • هین ز ما صورت‌گری و جان ز تو ** نه غلط هم این خود و هم آن ز تو
  • Hark, the shaping (of the poem) is from me, and the spirit (of it) from thee; nay, (I spoke) in error: truly both this and that are from thee.
  • بر فلک محمودی ای خورشید فاش ** بر زمین هم تا ابد محمود باش
  • Thou art glorified in Heaven, O conspicuous Sun: be thou also glorified on earth unto everlasting,
  • تا زمینی با سمایی بلند ** یک‌دل و یک‌قبله و یک‌خو شوند
  • That the inhabitant of the earth may become one in heart and one in aim and one in nature with the sublime celestial.
  • تفرقه برخیزد و شرک و دوی ** وحدتست اندر وجود معنوی
  • (Then) separation and polytheism and duality will disappear: in real existence there is (only) unity.
  • چون شناسد جان من جان ترا ** یاد آرند اتحاد ماجری 3830
  • When my spirit (fully) recognises thy spirit, they (both) remember their being one in the past,
  • موسی و هارون شوند اندر زمین ** مختلط خوش هم‌چو شیر و انگبین
  • And on the earth become (as) Moses and Aaron, sweetly mingled like milk and honey.