English    Türkçe    فارسی   

4
654-678

  • پیش بلقیس آنچ دیدیت از عجب ** باز گویید از بیابان ذهب
  • Relate to Bilqís what marvellous things ye have seen concerning the desert of gold,

  • تا بداند که به زر طامع نه‌ایم ** ما زر از زرآفرین آورده‌ایم 655
  • That she may know we do not covet gold: we have gotten gold from the gold-Creator,

  • آنک گر خواهد همه خاک زمین ** سر به سر زر گردد و در ثمین
  • At whose will the whole earth’s soil from end to end would become gold and precious pearls.”

  • حق برای آن کند ای زرگزین ** روز محشر این زمین را نقره گین
  • On that account, O thou who choosest gold, God will make this earth silvern on the Day of Resurrection.

  • فارغیم از زر که ما بس پر فنیم ** خاکیان را سر به سر زرین کنیم
  • “We have no need of gold, for we are very skilful: we make earthly beings entirely golden.

  • از شما کی کدیه‌ی زر می‌کنیم ** ما شما را کیمیاگر می‌کنیم
  • How shall we beg gold of you? We (can) make you (spiritual) alchemists.

  • ترک آن گیرید گر ملک سباست ** که برون آب و گل بس ملکهاست 660
  • Abandon (all) that, (even) if it is the kingdom of Saba, for beyond (this) water and earth there are many kingdoms.”

  • تخته‌بندست آن که تختش خوانده‌ای ** صدر پنداری و بر در مانده‌ای
  • That which thou hast called a throne is (really) a splint- bandage: thou deemest (it) the seat of honour, but (in truth) thou hast remained at the door.

  • پادشاهی نیستت بر ریش خود ** پادشاهی چون کنی بر نیک و بد
  • (If) thou hast not sovereignty over thine own beard, how wilt thou exercise sovereignty over good and evil?

  • بی‌مراد تو شود ریشت سپید ** شرم دار از ریش خود ای کژ امید
  • Without thy wish, thy beard grows white: be ashamed of thy beard, O thou whose hopes are perverse.

  • مالک الملک است هر کش سر نهد ** بی‌جهان خاک صد ملکش دهد
  • He (God) is the Possessor of the Kingdom: whosoever lays his head before Him, to him He gives a hundred kingdoms without the terrestrial world;

  • لیک ذوق سجده‌ای پیش خدا ** خوشتر آید از دو صد دولت ترا 665
  • But the (inward) savour of a single prostration before God will be more sweet to thee than two hundred empires:

  • پس بنالی که نخواهم ملکها ** ملک آن سجده مسلم کن مرا
  • Then thou wilt cry (in humble entreaty), “I desire not kingdoms: commit unto me the kingdom of that prostration.”

  • پادشاهان جهان از بدرگی ** بو نبردند از شراب بندگی
  • The kings of the world, because of their evil nature, got no scent of the wine of service (to God);

  • ورنه ادهم‌وار سرگردان و دنگ ** ملک را برهم زدندی بی‌درنگ
  • Otherwise, dizzy and dumbfounded like (Ibráhim son of) Adham, without delay they would have dashed their sovereignty to pieces.

  • لیک حق بهر ثبات این جهان ** مهرشان بنهاد بر چشم و دهان
  • But (this they do not inasmuch as), for the maintenance of this world, God set a seal upon their eyes and mouths,

  • تا شود شیرین بریشان تخت و تاج ** که ستانیم از جهانداران خراج 670
  • To the end that throne and crown should be sweet to them, "for" (they say) "we will exact tribute from the rulers of the world."

  • از خراج ار جمع آری زر چو ریگ ** آخر آن از تو بماند مردریگ
  • If by way of tribute thou amass gold as (though it were) sand, at last it will be left behind thee as an inheritance.

  • همره جانت نگردد ملک و زر ** زر بده سرمه ستان بهر نظر
  • Sovereignty and gold will not accompany thy spirit on its journey: give thy gold away, get collyrium for thy sight,

  • تا ببینی کین جهان چاهیست تنگ ** یوسفانه آن رسن آری به چنگ
  • In order that thou mayst see that this world is a narrow well, and that, like Joseph, thou mayst grasp that rope,

  • تا بگوید چون ز چاه آیی به بام ** جان که یا بشرای هذا لی غلام
  • So that, when thou comest from the well (up) to the roof, the Soul will say, “Oh, good news for met This is a youth for me.”

  • هست در چاه انعکاسات نظر ** کمترین آنک نماید سنگ زر 675
  • In the well (of this world) there are optical inversions, the least (of which is) that stones appear to be gold.

  • وقت بازی کودکان را ز اختلال ** می‌نماید آن خزفها زر و مال
  • To children at play-time, from infirmity (of mind), those potsherds (with which they play) appear to be gold and riches.

  • عارفانش کیمیاگر گشته‌اند ** تا که شد کانها بر ایشان نژند
  • His (God’s) knowers have become alchemists, so that mines (of gold) have become worthless in their eyes.

  • دیدن درویش جماعت مشایخ را در خواب و درخواست کردن روزی حلال بی‌مشغول شدن به کسب و از عبادت ماندن و ارشاد ایشان او را و میوه‌های تلخ و ترش کوهی بر وی شیرین شدن به داد آن مشایخ
  • How a dervish saw in dream a company of Shaykhs and begged for a daily portion of lawful food (which he should receive) without being occupied with earning (it) and being (thereby) incapacitated from devotional service; and how they directed him, and how the sour and bitter mountain-fruit became sweet to him through the bounty of those Shaykhs.

  • آن یکی درویش گفت اندر سمر ** خضریان را من بدیدم خواب در
  • A certain dervish said in the night-talk, “I saw in dream those (saints who are) connected with Khizr.