English    Türkçe    فارسی   

4
783-807

  • جمله ذرات زمین و آسمان ** لشکر حق‌اند گاه امتحان
  • All the atoms of earth and heaven are God’s army, (as you will find out) on putting it to the test.

  • باد را دیدی که با عادان چه کرد ** آب را دیدی که در طوفان چه کرد
  • You have seen what the wind did to the people of ‘Ád, you have seen what the water did at the Deluge;

  • آنچ بر فرعون زد آن بحر کین ** وآنچ با قارون نمودست این زمین 785
  • How that vengeful Sea dashed on Pharaoh, and how this Earth behaved to Qárún (Korah);

  • وآنچ آن بابیل با آن پیل کرد ** وآنچ پشه کله‌ی نمرود خورد
  • And what those bábíl (swifts) did to the Elephant, and how the gnat devoured the skull of Nimrod;

  • وآنک سنگ انداخت داودی بدست ** گشت شصد پاره و لشکر شکست
  • And how a David hurled with his hand a stone (which) became six hundred pieces and shattered an army.

  • سنگ می‌بارید بر اعدای لوط ** تا که در آب سیه خوردند غوط
  • Stones rained upon the enemies of Lot, so that they were submerged in the black water.

  • گر بگویم از جمادات جهان ** عاقلانه یاری پیغامبران
  • If I relate the help given rationally to the prophets by the inanimate things of the world,

  • مثنوی چندان شود که چل شتر ** گر کشد عاجز شود از بار پر 790
  • The Mathnawí will become of such extent that, if forty camels carry it, they will be unable to bear the full load.

  • دست بر کافر گواهی می‌دهد ** لشکر حق می‌شود سر می‌نهد
  • The (infidel’s) hand will give testimony against the infidel will become an army of God, and will submit (to the Divine command).

  • ای نموده ضد حق در فعل درس ** در میان لشکر اویی بترس
  • O you that in your actions have studied to oppose God, you are in the midst of His army: be afraid!

  • جزو جزوت لشکر از در وفاق ** مر ترا اکنون مطیع‌اند از نفاق
  • Every part of you is an army of God in accord (with Him) they are obedient to you now, (but) not sincerely’.

  • گر بگوید چشم را کو را فشار ** درد چشم از تو بر آرد صد دمار
  • If He say to the eye, “Squeeze (torture) him,” eye-ache will wreak upon you a hundred vengeances;

  • ور به دندان گوید او بنما وبال ** پس ببینی تو ز دندان گوشمال 795
  • And if He say to the teeth, ‘Plague (him),” then you will suffer chastisement from your teeth.

  • باز کن طب را بخوان باب العلل ** تا ببینی لشکر تن را عمل
  • Open the (book of) Medicine and read the chapter on diseases, that you may see what is done by the army of the body.

  • چونک جان جان هر چیزی ویست ** دشمنی با جان جان آسان کیست
  • Since He is the Soul of the soul of everything, how is it a light matter to be hostile to the Soul of the soul?

  • خود رها کن لشکر دیو و پری ** کز میان جان کنندم صفدری
  • “Let alone the army of demons and genies who, (devoted to me) from the core of their hearts, cleave the ranks (of my enemies) for me.

  • ملک را بگذار بلقیس از نخست ** چون مرا یابی همه ملک آن تست
  • First, O Bilqís relinquish thy kingdom: when thou gainest me, all the kingdom is thine.

  • خود بدانی چون بر من آمدی ** که تو بی من نقش گرمابه بدی 800
  • When thou hast come to me, thou thyself wilt know that without me thou wert (as) a picture in the bath-house.”

  • نقش اگر خود نقش سلطان یا غنیست ** صورتست از جان خود بی چاشنیست
  • Even if the picture be the picture of a sultan or a rich man, it is a (mere) form: it has no savour (consciousness) of its own spirit.

  • زینت او از برای دیگران ** باز کرده بیهده چشم و دهان
  • Its beauty is for others: its eyes and mouth are open in vain.

  • ای تو در بیگار خود را باخته ** دیگران را تو ز خود نشناخته
  • O you who have devoted yourself (to contending with others) in strife, you have not known (discriminated) others from your self.

  • تو به هر صورت که آیی بیستی ** که منم این والله آن تو نیستی
  • You stop at every form that you come to, saying, “I am this.” By God, you are not that (form).

  • یک زمان تنها بمانی تو ز خلق ** در غم و اندیشه مانی تا به حلق 805
  • (If) you are left alone by people for a single moment, you remain (plunged) up to the throat in grief and anxiety.

  • این تو کی باشی که تو آن اوحدی ** که خوش و زیبا و سرمست خودی
  • How are you this (form)? You are that Unique One, for (in reality) you are fair and lovely and intoxicated with yourself.

  • مرغ خویشی صید خویشی دام خویش ** صدر خویشی فرش خویشی بام خویش
  • You are your own bird your own prey, and your own snare; you are your own seat of honour, your own floor, and your own root.