آن نماز او عجب باطل شود ** یا نمازش جایز و کامل بود

گفت آب دیده نامش بهر چیست ** بنگری تا که چه دید او و گریست

آب دیده تا چه دید او از نهان ** تا بدان شد او ز چشمه‌ی خود روان

آن جهان گر دیده است آن پر نیاز ** رونقی یابد ز نوحه آن نماز

ور ز رنج تن بد آن گریه و ز سوک ** ریسمان بسکست و هم بشکست دوک 1270

مریدی در آمد به خدمت شیخ و ازین شیخ پیر سن نمی‌خواهم بلک پیرعقل و معرفت و اگر چه عیسیست علیه‌السلام در گهواره و یحیی است علیه‌السلام در مکتب کودکان مریدی شیخ را گریان دید او نیز موافقت کرد و گریست چون فارغ شد و به در آمد مریدی دیگر کی از حال شیخ واقف‌تر بود از سر غیرت در عقب او تیز بیرون آمد گفتش ای برادر من ترا گفته باشم الله الله تا نیندیشی و نگویی کی شیخ می‌گریست و من نیز می‌گریستم کی سی سال ریاضت بی‌ریا باید کرد و از عقبات و دریاهای پر نهنگ و کوههای بلند پر شیر و پلنگ می‌باید گذشت تا بدان گریه‌ی شیخ رسی یا نرسی اگر رسی شکر زویت لی الارض گویی بسیار

یک مریدی اندر آمد پیش پیر ** پیر اندر گریه بود و در نفیر

شیخ را چون دید گریان آن مرید ** گشت گریان آب از چشمش دوید

گوشور یک‌بار خندد کر دو بار ** چونک لاغ املی کند یاری بیار

بار اول از ره تقلید و سوم ** که همی‌بیند که می‌خندند قوم

کر بخندد هم‌چو ایشان آن زمان ** بیخبر از حالت خندندگان 1275

باز وا پرسد که خنده بر چه بود ** پس دوم کرت بخندد چون شنود

پس مقلد نیز مانند کرست ** اندر آن شادی که او را در سرست

پرتو شیخ آمد و منهل ز شیخ ** فیض شادی نه از مریدان بل ز شیخ

چون سبد در آب و نوری بر زجاج ** گر ز خود دانند آن باشد خداج

چون جدا گردد ز جو داند عنود ** که اندرو آن آب خوش از جوی بود 1280

آبگینه هم بداند از غروب ** که آن لمع بود از مه تابان خوب

چونک چشمش را گشاید امر قم ** پس بخندد چون سحر بار دوم

خنده‌ش آید هم بر آن خنده‌ی خودش ** که در آن تقلید بر می‌آمدش

گوید از چندین ره دور و دراز ** کین حقیقت بود و این اسرار و راز

من در آن وادی چگونه خود ز دور ** شادیی می‌کردم از عمیا و شور 1285

من چه می‌بستم خیال و آن چه بود ** درک سستم سست نقشی می‌نمود

طفل راه را فکرت مردان کجاست ** کو خیال او و کو تحقیق راست

فکر طفلان دایه باشد یا که شیر ** یا مویز و جوز یا گریه و نفیر

آن مقلد هست چون طفل علیل ** گر چه دارد بحث باریک و دلیل

آن تعمق در دلیل و در شکال ** از بصیرت می‌کند او را گسیل 1290