تا خوری دانه نیفتی تو به دام ** این کند علم و قناعت والسلام

نعمت از دنیا خورد عاقل نه غم ** جاهلان محروم مانده در ندم

چون در افتد در گلوشان حبل دام ** دانه خوردن گشت بر جمله حرام 1410

مرغ اندر دام دانه کی خورد ** دانه چون زهرست در دام ار چرد

مرغ غافل می‌خورد دانه ز دام ** هم‌چو اندر دام دنیا این عوام

باز مرغان خبیر هوشمند ** کرده‌اند از دانه خود را خشک‌بند

که اندرون دام دانه زهرباست ** کور آن مرغی که در فخ دانه خواست

صاحب دام ابلهان را سر برید ** وآن ظریفان را به مجلسها کشید 1415

که از آنها گوشت می‌آید به کار ** وز ظریفان بانگ و ناله‌ی زیر و زار

پس کنیزک آمد از اشکاف در ** دید خاتون را به مرده زیر خر

گفت ای خاتون احمق این چه بود ** گر ترا استاد خود نقشی نمود

ظاهرش دیدی سرش از تو نهان ** اوستا ناگشته بگشادی دکان

کیر دیدی هم‌چو شهد و چون خبیص ** آن کدو را چون ندیدی ای حریص 1420

یا چون مستغرق شدی در عشق خر ** آن کدو پنهان بماندت از نظر

ظاهر صنعت بدیدی زوستاد ** اوستادی برگرفتی شاد شاد

ای بسا زراق گول بی‌وقوف ** از ره مردان ندیده غیر صوف

ای بسا شوخان ز اندک احتراف ** از شهان ناموخته جز گفت و لاف

هر یکی در کف عصا که موسی‌ام ** می‌دمد بر ابلهان که عیسی‌ام 1425

آه از آن روزی که صدق صادقان ** باز خواهد از تو سنگ امتحان

آخر از استاد باقی را بپرس ** یا حریصان جمله کورانند و خرس

جمله جستی باز ماندی از همه ** صید گرگانند این ابله رمه

صورتی بنشینده گشتی ترجمان ** بی‌خبر از گفت خود چون طوطیان

تمثیل تلقین شیخ مریدان را و پیغامبر امت را کی ایشان طاقت تلقین حق ندارند و با حق‌الف ندارند چنانک طوطی با صورت آدمی الف ندارد کی ازو تلقین تواند گرفت حق تعالی شیخ را چون آیینه‌ای پیش مرید هم‌چو طوطی دارد و از پس آینه تلقین می‌کند لا تحرک به لسانک ان هو الا وحی یوحی اینست ابتدای مسله‌ی بی‌منتهی چنانک منقار جنبانیدن طوطی اندرون آینه کی خیالش می‌خوانی بی‌اختیار و تصرف اوست عکس خواندن طوطی برونی کی متعلمست نه عکس آن معلم کی پس آینه است و لیکن خواندن طوطی برونی تصرف آن معلم است پس این مثال آمد نه مثل

طوطیی در آینه می‌بیند او ** عکس خود را پیش او آورده رو 1430

در پس آیینه آن استا نهان ** حرف می‌گوید ادیب خوش‌زبان

طوطیک پنداشته کین گفت پست ** گفتن طوطیست که اندر آینه‌ست