باز سلطان عزیزی کامیار ** ننگ باشد که کند کبکش شکار

بس وصیت کرد و تخم وعظ کاشت ** چون زمین‌شان شوره بد سودی نداشت 1530

گرچه ناصح را بود صد داعیه ** پند را اذنی بباید واعیه

تو به صد تلطیف پندش می‌دهی ** او ز پندت می‌کند پهلو تهی

یک کس نامستمع ز استیز و رد ** صد کس گوینده را عاجز کند

ز انبیا ناصح‌تر و خوش لهجه‌تر ** کی بود کی گرفت دمشان در حجر

زانچ کوه و سنگ درکار آمدند ** می‌نشد بدبخت را بگشاده بند 1535

آنچنان دلها که بدشان ما و من ** نعتشان شدت بل اشد قسوة

بیان آنک عطای حق و قدرت موقوف قابلیت نیست هم‌چون داد خلقان کی آن را قابلیت باید زیرا عطا قدیم است و قابلیت حادث عطا صفت حق است و قابلیت صفت مخلوق و قدیم موقوف حادث نباشد و اگر نه حدوث محال باشد

چاره‌ی آن دل عطای مبدلیست ** داد او را قابلیت شرط نیست

بلک شرط قابلیت داد اوست ** داد لب و قابلیت هست پوست

اینک موسی را عصا ثعبان شود ** هم‌چو خورشیدی کفش رخشان شود

صد هزاران معجزات انبیا ** که آن نگنجد در ضمیر و عقل ما 1540

نیست از اسباب تصریف خداست ** نیستها را قابلیت از کجاست

قابلی گر شرط فعل حق بدی ** هیچ معدومی به هستی نامدی

سنتی بنهاد و اسباب و طرق ** طالبان را زیر این ازرق تتق

بیشتر احوال بر سنت رود ** گاه قدرت خارق سنت شود

سنت و عادت نهاده با مزه ** باز کرده خرق عادت معجزه 1545

بی‌سبب گر عز به ما موصول نیست ** قدرت از عزل سبب معزول نیست

ای گرفتار سبب بیرون مپر ** لیک عزل آن مسبب ظن مبر

هر چه خواهد آن مسبب آورد ** قدرت مطلق سببها بر درد

لیک اغلب بر سبب راند نفاذ ** تا بداند طالبی جستن مراد

چون سبب نبود چه ره جوید مرید ** پس سبب در راه می‌باید بدید 1550

این سببها بر نظرها پرده‌هاست ** که نه هر دیدار صنعش را سزاست

دیده‌ای باید سبب سوراخ کن ** تا حجب را بر کند از بیخ و بن

تا مسبب بیند اندر لامکان ** هرزه داند جهد و اکساب و دکان