English    Türkçe    فارسی   

5
1815-1839

  • چون موکل آن ملایک پیش و پس  ** بوده پنهان گشته پیدا چون عسس  1815
  • The angels that (formerly) were hidden, (whilst they walked) as custodians before and behind (him), have (now) become visible like policemen.

  • می‌برندش می‌سپوزندش به نیش  ** که برو ای سگ به کهدانهای خویش 
  • They take him along, prodding him with the goad and saying, “Begone, O dog, to thy own kennels!”

  • می‌کشد پا بر سر هر راه او  ** تا بود که بر جهد زان چاه او 
  • He drags his feet (lingers) on every road, that perchance he may escape from the pit (of Hell).

  • منتظر می‌ایستد تن می‌زند  ** در امیدی روی وا پس می‌کند 
  • He stands expectantly, keeping silence and turning his face backward in a (fervent) hope,

  • اشک می‌بارد چون باران خزان  ** خشک اومیدی چه دارد او جز آن 
  • Pouring tears like autumn rain. A mere hope—what has he except that?

  • هر زمانی روی وا پس می‌کند  ** رو به درگاه مقدس می‌کند  1820
  • (So) at every moment he is looking back and turning his face to the Holy Court (on high).

  • پس ز حق امر آید از اقلیم نور  ** که بگوییدش کای بطال عور 
  • Then from God in the realm of light comes the command— “Say ye to him, ‘O ne’er-do-well destitute (of merit),

  • انتظار چیستی ای کان شر  ** رو چه وا پس می‌کنی ای خیره‌سر 
  • What art thou expecting, O mine of mischief? Why art thou looking back, O giddy-headed man?

  • نامه‌ات آنست کت آمد به دست  ** ای خدا آزار و ای شیطان‌پرست 
  • Thy scroll (record) is that which came into thy hand, O offender against God and worshipper of the Devil.

  • چون بدیدی نامه‌ی کردار خویش  ** چه نگری پس بین جزای کار خویش 
  • Since thou hast seen the scroll of thy deeds, why dost thou look back? Behold the reward of thy works!

  • بیهده چه مول مولی می‌زنی  ** در چنین چه کو امید روشنی  1825
  • Why art thou tarrying in vain? Where is hope of light in such a (deep) pit as this?

  • نه ترا از روی ظاهر طاعتی  ** نه ترا در سر و باطن نیتی 
  • Neither outwardly hast thou any act of piety (to thy credit), nor inwardly and in thy heart an intention (to perform one);

  • نه ترا شبها مناجات و قیام  ** نه ترا در روز پرهیز و صیام 
  • No nightly orisons and vigils, no abstinence and fasting in the daytime;

  • نه ترا حفظ زبان ز آزار کس  ** نه نظر کردن به عبرت پیش و پس 
  • No holding thy tongue to avoid hurting any one, no looking earnestly forward and backward.

  • پیش چه بود یاد مرگ و نزع خویش  ** پس چه باشد مردن یاران ز پیش 
  • What is (meant by looking) forward? To think of thy own death and last agony. What is (meant by looking) backward? (To remember) the predecease of thy friends.

  • نه ترا بر ظلم توبه‌ی پر خروش  ** ای دغا گندم‌نمای جوفروش  1830
  • Thou hast (in thy record) no wailful penitence for thy injustice, O rogue who showest wheat and sellest barley.

  • چون ترازوی تو کژ بود و دغا  ** راست چون جویی ترازوی جزا 
  • Since thy scales were wrong and false, how shouldst thou require the scales of thy retribution to be right?

  • چونک پای چپ بدی در غدر و کاست  ** نامه چون آید ترا در دست راست 
  • Since thou wert a left foot (wert going to the left) in fraud and dishonesty, how should the scroll come into thy right hand?

  • چون جزا سایه‌ست ای قد تو خم  ** سایه‌ی تو کژ فتد در پیش هم 
  • Since retribution is (like) the shadow, accordingly thy shadow, O man of bent figure, falls crookedly before thee.’”

  • زین قبل آید خطابات درشت  ** که شود که را از آن هم کوز پشت 
  • (To him) from this quarter (Heaven) come (such) harsh words of rebuke that even the back of a mountain would be bowed by them.

  • بنده گوید آنچ فرمودی بیان  ** صد چنانم صد چنانم صد چنان  1835
  • The servant (of God) answers: “I am a hundred, hundred, hundred times as much as that which Thou hast declared.

  • خود تو پوشیدی بترها را به حلم  ** ورنه می‌دانی فضیحتها به علم 
  • Verily, in Thy forbearance Thou hast thrown a veil over worse things (than those mentioned); otherwise (Thou mightst have declared them, for) Thou knowest with Thy knowledge (all my) shameful deeds;

  • لیک بیرون از جهاد و فعل خویش  ** از ورای خیر و شر و کفر و کیش 
  • But, outside of my own exertion and action, beyond good and evil and religion and infidelity,

  • وز نیاز عاجزانه‌ی خویشتن  ** وز خیال و وهم من یا صد چو من 
  • And beyond my feeble supplication and the fancy and imagination of myself or a hundred like me,

  • بودم اومیدی به محض لطف تو  ** از ورای راست باشی یا عتو 
  • Beyond living righteously or behaving disobediently—I had a (great) hope in Thy pure lovingkindness.