English    Türkçe    فارسی   

5
2022-2046

  • گفت من در تو چنان فانی شدم  ** که پرم از تتو ز ساران تا قدم 
  • He replied, “I have become so naughted in thee that I am full of thee from head to foot.

  • بر من از هستی من جز نام نیست  ** در وجودم جز تو ای خوش‌کام نیست 
  • Of my existence there is nothing (left) in me but the name: in my being there is naught but thee, O thou whose wishes are gratified.

  • زان سبب فانی شدم من این چنین  ** هم‌چو سرکه در تو بحر انگبین 
  • By that means I have become thus naughted, like vinegar, in thee (who art) an ocean of honey.”

  • هم‌چو سنگی کو شود کل لعل ناب  ** پر شود او از صفات آفتاب  2025
  • As the stone that is entirely turned into pure ruby: it is filled with the qualities of the sun.

  • وصف آن سنگی نماند اندرو  ** پر شود از وصف خور او پشت و رو 
  • That stony nature does not remain in it: back and front, it is filled with sunniness.

  • بعد از آن گر دوست دارد خویش را  ** دوستی خور بود آن ای فتا 
  • Afterwards, if it love itself, that (self-love) is love of the sun, O youth;

  • ور که خود را دوست دارد ای بجان  ** دوستی خویش باشد بی‌گمان 
  • And if it love the sun with (all) its soul, ’tis undoubtedly love of itself.

  • خواه خود را دوست دارد لعل ناب  ** خواه تا او دوست دارد آفتاب 
  • Whether the pure ruby loves itself or whether it loves the sun,

  • اندرین دو دوستی خود فرق نیست  ** هر دو جانب جز ضیای شرق نیست  2030
  • There is really no difference in these two loves: both sides (aspects) are naught but the radiance of the sunrise.

  • تا نشد او لعل خود را دشمنست  ** زانک یک من نیست آنجا دو منست 
  • Until it (the stone) has become a ruby, it is an enemy to itself, because it is not a single “I”: two “I's” are there;

  • زانک ظلمانیست سنگ و روزکور  ** هست ظلمانی حقیقت ضد نور 
  • For the stone is dark and blind to the day (-light): the dark is essentially opposed to light.

  • خویشتن را دوست دارد کافرست  ** زانک او مناع شمس اکبرست 
  • (If) it love itself, it is an infidel, because it offers intense resistance to the supreme Sun.

  • پس نشاید که بگوید سنگ انا  ** او همه تاریکیست و در فنا 
  • Therefore ’tis not fitting that the stone should say “I,” (for) it is wholly darkness and in (the state of) death.

  • گفت فرعونی انا الحق گشت پست  ** گفت منصوری اناالحق و برست  2035
  • A Pharaoh said “I am God” and was laid low; a Mansúr (Halláj) said “I am God” and was saved.

  • آن انا را لعنة الله در عقب  ** وین انا را رحمةالله ای محب 
  • The former “I” is followed by God's curse and the latter “I” by God's mercy, O loving man;

  • زانک او سنگ سیه بد این عقیق  ** آن عدوی نور بود و این عشیق 
  • For that one (Pharaoh) was a black stone, this one (Halláj) a cornelian; that one was an enemy to the Light, and this one passionately enamoured (of it).

  • این انا هو بود در سر ای فضول  ** ز اتحاد نور نه از رای حلول 
  • This “I,” O presumptuous meddler, was “He” (God) in the inmost consciousness, through oneness with the Light, not through (belief in) the doctrine of incarnation.

  • جهد کن تا سنگیت کمتر شود  ** تا به لعلی سنگ تو انور شود 
  • Strive that thy stony nature may be diminished, so that thy stone may become resplendent with the qualities of the ruby.

  • صبر کن اندر جهاد و در عنا  ** دم به دم می‌بین بقا اندر فنا  2040
  • Show fortitude in (enduring) self-mortification and affliction; continually behold everlasting life in dying to self.

  • وصف سنگی هر زمان کم می‌شود  ** وصف لعلی در تو محکم می‌شود 
  • (Then) thy stoniness will become less at every moment, the nature of the ruby will be strengthened in thee.

  • وصف هستی می‌رود از پیکرت  ** وصف مستی می‌فزاید در سرت 
  • The qualities of (self-)existence will depart from thy body, the qualities of intoxication (ecstasy) will increase in thy head (thy spiritual centre).

  • سمع شو یکبارگی تو گوش‌وار  ** تا ز حلقه‌ی لعل یابی گوشوار 
  • Become entirely hearing, like an ear, in order that thou mayst gain an ear-ring of ruby.

  • هم‌چو چه کن خاک می‌کن گر کسی  ** زین تن خاکی که در آبی رسی 
  • If thou art a man, dig earth, like a well-digger, from this earthen body, that thou mayst reach some water;

  • گر رسد جذبه‌ی خدا آب معین  ** چاه ناکنده بجوشد از زمین  2045
  • (And) if the pull (inspiration) of God come (to thee), the running water will bubble up from the earth without thy well having been dug.

  • کار می‌کن تو بگوش آن مباش  ** اندک اندک خاک چه را می‌تراش 
  • Be always working, do not pay heed to that (hope of being enabled to dispense with work): keep scraping away the earth of the (bodily) well little by little.