ابر را گوید ببر جای خوشش ** هم تو خورشیدا به بالا بر کشش

راههای مختلف می‌راندش ** تا رساند سوی بحر بی‌حدش 220

خود غرض زین آب جان اولیاست ** کو غسول تیرگیهای شماست

چون شود تیره ز غدر اهل فرش ** باز گردد سوی پاکی بخش عرش

باز آرد زان طرف دامن کشان ** از طهارات محیط او درسشان

ز اختلاط خلق یاید اعتدال ** آن اسفر جوید که ارحنا یا بلال

ای بلال خوش نوای خوش صهیل ** میذنه بر رو بزن طبل رحیل 225

جان سفر رفت و بددن اندر قیام ** وقت رجعت زین سبب گوید سلام

از تیمم وا رهاند جمله را ** وز تحری طالبان قبله را

این مثل چون واسطه‌ست اندر کلام ** واسطه شرطست بهر فهم عام

اندر آتش کی رود بی‌واسطه ** جز سمندر کو رهید از رابطه

واسطه‌ی حمام باید مر ترا ** تا ز آتش خوش کنی تو طبع را 230

چون نتانی شد در آتش چون خلیل ** گشت حمامت رسول آبت دلیل

سیری از حقست لیک اهل طبع ** کی رسد بی‌واسطه‌ی نان در شبع

لطف از حقست لیکن اهل تن ** درنیابد لطف بی‌پرده‌ی چمن

چون نماند واسطه‌ی تن بی‌حجاب ** هم‌چو موسی نور مه یابد ز جیب

این هنرها آب را هم شاهدست ** که اندرونش پر ز لطف ایزدست 235

گواهی فعل و قول بیرونی بر ضمیر و نور اندرونی

فعل و قول آمد گواهان ضمیر ** زین دو بر باطن تو استدلال گیر

چون ندارد سیر سرت در درون ** بنگر اندر بول رنجور از برون

فعل و قول آن بول رنجوران بود ** که طبیب جسم را برهان بود

وآن طبیب روح در جانش رود ** وز ره جان اندر ایمانش رود

حاجتش ناید به فعل و قول خوب ** احذروهم هم جواسیس القلوب 240

این گواه فعل و قول از وی بجو ** کو به دریا نیست واصل هم‌چو جو

در بیان آنک نور خود از اندرون شخص منور بی‌آنک فعلی و قولی بیان کند گواهی دهد بر نور وی در بیان آنک آن‌نور خود را از اندرون سر عارف ظاهر کند بر خلقان بی‌فعل عارف و بی‌قول عارف افزون از آنک به قول و فعل او ظاهر شود چنانک آفتاب بلند شود بانگ خروس و اعلام مذن و علامات دیگر حاجت نیاید

لیک نور سالکی کز حد گذشت ** نور او پر شد بیابانها و دشت

شاهدی‌اش فارغ آمد از شهود ** وز تکلفها و جانبازی و جود