فعل و قول آن بول رنجوران بود ** که طبیب جسم را برهان بود

وآن طبیب روح در جانش رود ** وز ره جان اندر ایمانش رود

حاجتش ناید به فعل و قول خوب ** احذروهم هم جواسیس القلوب 240

این گواه فعل و قول از وی بجو ** کو به دریا نیست واصل هم‌چو جو

در بیان آنک نور خود از اندرون شخص منور بی‌آنک فعلی و قولی بیان کند گواهی دهد بر نور وی در بیان آنک آن‌نور خود را از اندرون سر عارف ظاهر کند بر خلقان بی‌فعل عارف و بی‌قول عارف افزون از آنک به قول و فعل او ظاهر شود چنانک آفتاب بلند شود بانگ خروس و اعلام مذن و علامات دیگر حاجت نیاید

لیک نور سالکی کز حد گذشت ** نور او پر شد بیابانها و دشت

شاهدی‌اش فارغ آمد از شهود ** وز تکلفها و جانبازی و جود

نور آن گوهر چو بیرون تافتست ** زین تسلسها فراغت یافتست

پس مجو از وی گواه فعل و گفت ** که ازو هر دو جهان چون گل شکفت 245

این گواهی چیست اظهار نهان ** خواه قول و خواه فعل و غیر آن

که عرض اظهار سر جوهرست ** وصف باقی وین عرض بر معبرست

این نشان زر نماند بر محک ** زر بماند نیک نام و بی ز شک

این صلات و این جهاد و این صیام ** هم نماند جان بماند نیک‌نام

جان چنین افعال و اقوالی نمود ** بر محک امر جوهر را بسود 250

که اعتقادم راستست اینک گواه ** لیک هست اندر گواهان اشتباه

تزکیه باید گواهان را بدان ** تزکیش صدقی که موقوفی بدان

حفظ لفظ اندر گواه قولیست ** حفظ عهد اندر گواه فعلیست

گر گواه قول کژ گوید ردست ** ور گواه فعل کژ پوید ردست

قول و فعل بی‌تناقض بایدت ** تا قبول اندر زمان بیش آیدت 255

سعیکم شتی تناقض اندرید ** روز می‌دوزید شب بر می‌درید

پس گواهی با تناقض کی شنود ** یا مگر حلمی کند از لطف خود

فعل و قول اظهار سرست و ضمیر ** هر دو پیدا می‌کند سر ستیر

چون گواهت تزکیه شد شد قبول ** ورنه محبوس است اندر مول مول

تا تو بستیزی ستیزند ای حرون ** فانتظرهم انهم منتظرون 260

عرضه کردن مصطفی علیه‌السلام شهادت را بر مهمان خویش

این سخن پایان ندارد مصطفی ** عرضه کرد ایمان و پذرفت آن فتی

آن شهادت را که فرخ بوده است ** بندهای بسته را بگشوده است