English    Türkçe    فارسی   

5
2415-2439

  • ریختند اندر دهانش شوربا  ** می‌فشردند اندرو نان‌پاره‌ها  2415
  • They poured soup into his mouth and forced into it fragments of bread.
  • گفت ای دل گرچه خود تن می‌زنی  ** راز می‌دانی و نازی می‌کنی 
  • He said (to himself), ‘O (my) heart, even though thou art keeping silence, thou knowest the secret and art showing a (great) disdain.’
  • گفت دل دانم و قاصد می‌کنم  ** رازق الله است بر جان و تنم 
  • His heart replied, ‘I know (the secret) and am purposely behaving (thus): God is the provider for my soul and body.’
  • امتحان زین بیشتر خود چون بود  ** رزق سوی صابران خوش می‌رود 
  • How should there be a trial more (perfect) than this? The daily bread comes with joy to those who have patience.”
  • جواب دادن روبه خر را و تحریض کردن او خر را بر کسب 
  • How the fox answered the ass and urged him to seek a livelihood.
  • گفت روبه این حکایت را بهل  ** دستها بر کسب زن جهد المقل 
  • The fox said, “Leave these stories and apply all your poor efforts to earning a livelihood.
  • دست دادستت خدا کاری بکن  ** مکسبی کن یاری یاری بکن  2420
  • God has given you hands: do some work, earn something, help a friend.
  • هر کسی در مکسبی پا می‌نهد  ** یاری یاران دیگر می‌کند 
  • Every one takes steps to earn something and (thereby) helps other friends (to earn),
  • زانک جمله کسب ناید از یکی  ** هم دروگر هم سقا هم حایکی 
  • Because all the earning is not done by one (craftsman): (there is) a carpenter and also a water-carrier and a weaver.
  • این بهنبازیست عالم بر قرار  ** هر کسی کاری گزیند ز افتقار 
  • By means of this partnership (the order of) the world is maintained: every one, (being impelled) by want, chooses some work.
  • طبل‌خواری در میانه شرط نیست  ** راه سنت کار و مکسب کردنیست 
  • ’Tis not right to be a lick-platter (idle parasite) in the midst (of them): the way of the Sunna is to work and earn.”
  • جواب گفتن خر روباه را کی توکل بهترین کسبهاست کی هر کسبی محتاجست به توکل کی ای خدا این کار مرا راست آر و دعا متضمن توکلست و توکل کسبی است کی به هیچ کسبی دیگر محتاج نیست الی آخره 
  • How the ass answered the fox, saying, “Trust in God is the best way of earning a livelihood, for every one needs to trust in God and cry, ‘O God, bring this work of mine to success’; and prayer involves trust in God, and trust in God is the (only) means of livelihood that is independent of any other means, etc.”
  • گفت من به از توکل بر ربی  ** می‌ندانم در دو عالم مکسبی  2425
  • He (the ass) said, “In the two worlds I do not know any means of livelihood superior to trust in my Lord.
  • کسب شکرش را نمی‌دانم ندید  ** تا کشد رزق خدا رزق و مزید 
  • I know nothing to be compared with the acquisition of thanksgiving to Him, in order that thanksgiving to God may bring (in its train) the daily bread and the increase (thereof).”
  • بحثشان بسیار شد اندر خطاب  ** مانده گشتند از سال و از جواب 
  • Their dispute was prolonged in mutual altercation (till) they became incapable of (further) questioning and answering.
  • بعد از آن گفتش بدان در مملکه  ** نهی لا تلقوا بایدی تهلکه 
  • Afterwards he (the fox) said to him, “Mark in the (Divine) kingdom the prohibition, ‘Do not cast yourselves into destruction.’
  • صبر در صحرای خشک و سنگ‌لاخ  ** احمقی باشد جهان حق فراخ 
  • In a barren desert covered with stones self-denial is folly: God's world is wide.
  • نقل کن زینجا به سوی مرغزار  ** می‌چر آنجا سبزه گرد جویبار  2430
  • Move from this place towards the meadow, and browse there on the verdure round about the river—
  • مرغزاری سبز مانند جنان  ** سبزه رسته اندر آنجا تا میان 
  • A meadow verdant like Paradise, where the verdure grows up to (as high as) the waist.
  • خرم آن حیوان که او آنجا شود  ** اشتر اندر سبزه ناپیدا شود 
  • Happy the animal that goes thither: amidst the verdure a camel would become invisible.
  • هر طرف در وی یکی چشمه‌ی روان  ** اندرو حیوان مرفه در امان 
  • There, on every side, is a running fountain; there the animals are in comfort and security.”
  • از خری او را نمی‌گفت ای لعین  ** تو از آن‌جایی چرا زاری چنین 
  • From asininity he (the ass) did not say to him, “O accursed one, thou art (come) from there: how art thou so wretched?
  • کو نشاط و فربهی و فر تو  ** چیست این لاغر تن مضطر تو  2435
  • Where is thy gaiety and fatness and comeliness? What is (the meaning of) this lean starved body of thine?
  • شرح روضه گر دروغ و زور نیست  ** پس چرا چشمت ازو مخمور نیست 
  • If thy description of the meadow is not (mere) falsehood and fiction, then why is thine eye not intoxicated (enraptured) by it?
  • این گدا چشمی و این نادیدگی  ** از گدایی تست نه از بگلربگی 
  • These greedy looks and this blindness are the result of thy beggarliness, not of (spiritual) sovereignty.
  • چون ز چشمه آمدی چونی تو خشک  ** ور تو ناف آهویی کو بوی مشک 
  • Since thou hast come from the fountain, how art thou dry (thirsty)? And if thou art (fragrant like) the gland of the musk-deer, where is the fragrance of musk?
  • زانک می‌گویی و شرحش می‌کنی  ** چون نشانی در تو نامد ای سنی 
  • How is there no trace in thee of that which thou sayest and describest, O exalted one?”
  • مثل آوردن اشتر در بیان آنک در مخبر دولتی فر و اثر آن چون نبینی جای متهم داشتن باشد کی او مقلدست در آن 
  • Parable of the camel, explaining that when some one tells of his good fortune and you do not perceive in him any appearance or sign of welfare, there is reason to suspect that he is an imitator therein (of those who have really attained to spiritual felicity).